Trước lo ngại bổ sung thẩm quyền khởi tố, điều tra khiến công an xã thành một cấp điều tra mới, VKSND Tối cao khẳng định công an xã không phải là một cấp điều tra.
Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 46, chiều 10/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.
Báo cáo giải trình, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội về dự án Luật của VKSND Tối cao đề cập nhiều ý kiến đề nghị liên quan việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên được bố trí là trưởng công an (hoặc phó trưởng công an) cấp xã.
Viện trưởng VKSND Tối cao Nguyễn Huy Tiến.
VKSND Tối cao cho biết một số ý kiến đề nghị rà soát lại thẩm quyền của điều tra viên trong dự thảo Luật.
Cụ thể, có ý kiến nhất trí bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn cho điều tra viên là trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã nhưng quy định điều tra viên được thực hiện một số thẩm quyền của thủ trưởng cơ quan điều tra, phó thủ trưởng cơ quan điều tra là chưa phù hợp. Do đó, đề nghị quy định điều tra viên là trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã chỉ thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên.
Một số ý kiến đề nghị rà soát lại thẩm quyền của điều tra viên là trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã để quy định cho phù hợp với năng lực của công an cấp xã, bảo đảm hiệu quả trong công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm.
Một số ý kiến cho rằng việc bổ sung thẩm quyền khởi tố, điều tra cho trưởng công an hoặc phó trưởng công an cấp xã có thể khiến công an xã trở thành một cấp điều tra mới, mâu thuẫn với quy định hiện hành, phát sinh thêm cơ quan điều tra công an cấp xã. Nhóm ý kiến này đề nghị chỉ nên quy định công an cấp xã hỗ trợ xác minh điều tra ban đầu.
Về những ý kiến này, VKSND Tối cao cho biết dự thảo Luật quy định rõ điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã khi điều tra án về tội ít nghiêm trọng. Với vụ án nghiêm trọng trên địa bàn xã phải là điều tra viên trung cấp, điều tra viên cao cấp của cơ quan điều tra công an cấp tỉnh, được thủ trưởng cơ quan điều tra cấp tỉnh phân công, ủy quyền thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên của công an cấp tỉnh.
"Công an xã không phải là một cấp điều tra. Việc bổ sung quy định này là theo đề nghị của Bộ Công an để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn khi không tổ chức cơ quan điều tra công an cấp huyện", báo cáo của VKSND Tối cao nêu rõ.
Có ý kiến đề nghị chỉ nên quy định trưởng công an cấp xã có quyền đề nghị áp dụng biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt, không nên giao thẩm quyền trực tiếp vì đây là những biện pháp có tính chất xâm phạm quyền con người, quyền công dân.
Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, VKSND Tối cao sẽ chỉnh sửa dự thảo Luật theo hướng điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã không có thẩm quyền áp dụng, thay đổi, hủy bỏ biện pháp điều tra tố tụng đặc biệt.
Có ý kiến đề nghị làm rõ chủ thể và cơ chế phân công nhiệm vụ cho trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã.
Tiếp thu ý kiến đại biểu, VKSND Tối cao đã bổ sung và quy định rõ điều tra viên là trưởng công an cấp xã hoặc phó trưởng công an cấp xã phải là điều tra viên trung cấp trở lên, được thủ trưởng cơ quan điều tra công an cấp tỉnh phân công. Đồng thời, giao Bộ trưởng Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng VKSND Tối cao quy định chi tiết nội dung này.
Có ý kiến đề nghị cân nhắc lộ trình và triển khai thận trọng việc bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của điều tra viên là trưởng công an, phó trưởng công an cấp xã, có thể thí điểm tại một số địa phương trước khi áp dụng rộng rãi.
VKSND Tối cao cho biết trong quá trình triển khai, tổ chức thực hiện, cơ quan này sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an cân nhắc, thận trọng trong việc lựa chọn phân công điều tra viên là trưởng công an xã, phó trưởng công an xã để bảo đảm đúng điều kiện, tiêu chuẩn về năng lực, trình độ chuyên môn, đáp ứng yêu cầu đấu tranh, phòng chống tội phạm, phòng chống oan sai, bỏ lọt tội phạm.
Tại dự thảo luật cũng bổ sung quy định giao Bộ trưởng Công an chủ trì, phối hợp với Viện trưởng VKSND Tối cao hướng dẫn cụ thể việc phân công, bố trí điều tra viên là trưởng công an xã, phó trưởng công an xã, bảo đảm thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
