Số vaccine COVID-19 trên do các hiệu thuốc và chính quyền các bang vứt bỏ sau khi nhận nhiệm vụ phân phối vaccine từ ngày 1/3 lên tới 15 triệu liều.
Số vaccine COVID-19 bị vứt bỏ ở Mỹ cao hơn nhiều so với nhận định trước đây và có khả năng vẫn chưa phản ánh đầy đủ vì chỉ dựa trên dữ liệu tự báo cáo từ các hiệu thuốc, các tiểu bang và nhà cung cấp khác. Ngoài dữ liệu công khai mà NBC News thu thập được, có ít nhất 7 bang cũng như một số cơ quan liên bang lớn chưa có dữ liệu.
Trong đó, Walgreens vứt bỏ nhiều vaccine hơn bất kỳ chuỗi hiệu thuốc, tiểu bang hay nhà cung cấp vaccine nào khác, với gần 2,6 triệu liều bị bỏ đi. CVS vứt bỏ 2,3 triệu liều; Walmart vứt bỏ 1,6 triệu liều; và Rite Aid vứt bỏ 1,1 triệu liều.
Lý do vaccine COVID-19 bị lãng phí rất đa dạng, trong đó có lọ bị nứt, lỗi trong pha loãng vaccine, trục trặc tủ lạnh bảo quản, số người đến tiêm chủng ít hơn so với số liều vaccine lấy từ mỗi lọ trong khi hạn sử dụng của vaccine là vài giờ sau khi mở lọ.
Thông tin được công bố trong bối cảnh các nước đang phát triển phải vật lộn để tiêm chủng những liều đầu tiên cho người dân. Ví dụ, ở Châu Phi, chỉ 2,8% dân số được tiêm chủng đầy đủ, theo dữ liệu công khai do Our World in Data thu thập.
Trong khi đó, Mỹ đã tiêm khoảng 440 triệu liều vaccine COVID-19 và khoảng 52% dân số đã tiêm chủng.
Hơn 1 triệu người Mỹ đã được tiêm liều vaccine COVID-19 thứ 3 do khả năng miễn dịch suy giảm. Cuối tháng 9, Mỹ cũng có kế hoạch tiêm liều nhắc lại cho tất cả người dân đã tiêm liều 2 cách đây 8 tháng.
Mỹ cam kết cung cấp khoảng 600 triệu liều vaccine COVID-19 cho các nước có thu nhập trung bình và thấp hơn và đã tài trợ 110 triệu liều tính tới đầu tháng 8.
Báo cáo về hàng triệu liều vaccine Covid bị vứt bỏ ở Mỹ có thể gây lo ngại, nhất là trong bối cảnh biến chủng Delta lây lan nhanh ở nước này đặt ra yêu cầu phải đẩy mạnh chiến dịch tiêm chủng. Ngoài ra, nhiều quốc gia khác trên thế giới đang chật vật xoay sở vaccine để tiêm cho người dân.
“Còn rất nhiều người ở bán cầu Nam chưa được tiêm vaccine. Tỷ lệ được tiêm ở châu Phi vẫn dưới 10%. Đó là một sự bất bình đẳng lớn”, giáo sư Sharifah Sekalala thuộc Đại học Warwick, Anh - một nhà nghiên cứu về bất bình đẳng trong bệnh truyền nhiễm - phát biểu.
Nhu cầu vaccine ở Mỹ tăng lên trong tháng 8, khi nhiều người đi tiêm phòng hơn khi chứng kiến số ca nhiễm mới và số ca nhập viện tăng mạnh do biến chủng Delta. Tuy vậy, riêng trong tháng 8, Mỹ đã vứt bỏ ít nhất 3,8 triệu liều vaccine Covid - theo dữ liệu của CDC.
Lượng vaccine bị vứt bỏ ở Mỹ thậm chí lớn hơn nhiều so với số vaccine mà nhiều nước nghèo hơn có được để tiêm cho người dân. Chẳng hạn, đất nước Georgia, một điểm nóng Covid, đến nay mới tiêm được 1,1 triệu liều vaccine cho dân số 4,9 triệu người. Đất nước Nepal đang điêu đứng vì biến chủng Delta mới tiêm được 9,7 triệu liều cho dân số 30,4 triệu người.
Một yếu tố dẫn tới tình trạng lãng phí vaccine Covid là cách những vaccine này được đóng lọ. Hầu hết các vaccine ngừa bệnh khác đều được đóng theo quy cách mỗi lọ một liều. Trong khi đó, tuỳ vào thiết bị được dùng để rút thuốc, vaccine Covid của Moderna có thể có tới 15 liều trong một lọ. Vaccine Pfizer có tới 6 liều trong 1 lọ, và vaccine Johnson & Johnson có tới 5 liều trong 1 lọ.
Khi một lọ vaccine được mở để tiêm cho một khách hàng tại một hiệu thuốc ở Mỹ, thời gian bắt đầu đếm ngược. Một lọ vaccine Moderna chỉ để được tối đa 12 tiếng sau khi mở, trong khi vaccine Pfizer và Johnson & Johnson chỉ để được 6 tiếng.
Việc có nhiều liều vaccine trong cùng một lọ thuốc và thời gian để được không lâu sau khi mở có thể là một nguyên nhân quan trọng dẫn tới một số lượng lớn liều vaccine bị vứt bỏ.
PV (th)