Lâu nay, hiện tượng thời tiết El nino thường đi liền với hạn hán. Thế nhưng, vì sao đang thời kỳ El nino hoành hành, mà lại xuất hiện mưa bão bất thường?
Trao đổi với Lao Động, TS Bùi Đạt Trâm- Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Ứng dụng Khoa học – Công nghệ Khí tượng, thủy văn và Môi trường (TP. HCM) cho biết, thông thường, khi Elnino xuất hiện kèm theo hạn hán. Tuy nhiên, bên cạnh ảnh hưởng chi phối của El nino, khu vực Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng còn chịu ảnh hưởng và chi phối có tính quy luật của các hệ thống hoàn lưu gió mùa khác, như: Đông Bắc, Tây Nam, Đông Nam, Bắc Nam, hay trung tâm áp thấp nóng phía Tây trên vịnh Bengan (Ấn Độ Dương), giải hội tụ áp thấp và bão Thái Bình Dương. Các hoạt động này có khi độc lập, có khi kết hợp, có khi thay nhau nối tiếp,.. tạo ra cường độ, thời gian và không gian ảnh hưởng rất khác nhau.
"Nói cách khác, là biến hóa muôn hình vạn trạng loại hình thời tiết ở khu vực xuất hiện. Phân tích số liệu mưa lũ sông Mekong từ năm 1926 đến nay thấy rõ điều này: Có năm lũ lớn chỉ do gió mùa Tây Nam gây ra, nhưng cũng có năm lũ lớn chỉ do bão gây ra, hoặc có năm lũ lớn chỉ do trục rãnh thấp-đường đứt,.. gây ra”- TS Trâm nói.
Tuy nhiên, theo TS Trâm, cũng có năm lũ lớn do La nina, có năm lũ lớn là do tổng hợp của các loại hình hoàn lưu nêu trên gây ra,… Riêng hạn hán ở nước ta và lưu vực sông Mekong cũng vậy, có năm hạn hán do El nino gây ra, có năm do hoạt động dịch sang phía Đông của trung tâm áp thấp nóng Began sâu, mạnh và kéo dài nhiều đợt, có năm do hoạt động của gió mùa Đông Bắc, Đông Nam, có năm do tổng hợp hoạt động của chúng tạo ra.
Chính quyền huyện Phú Quốc (Kiên Giang) tổ chức đưa dân vùng ngập lụt di dời đến nơi an toàn. Ảnh: LT
Cũng theo TS Trâm, các yếu tố khí tượng thủy văn vừa mang tính tất định theo quy luật thiên văn, nhưng cũng vừa mang tính ngẫu nhiên. Vì vậy việc El nino làm cả nước nóng hạn trong tháng 3-4-5-6, nhưng vào đầu tháng 7 tới nay lại có mưa lũ to trên diện rộng, gây lũ lụt trên diện rộng là chuyện nằm trong "quy luật chung" của thời tiết.
Mưa xuống, đâu đâu cũng lụt: Thấy rõ 'nhân tai' |
Ngập lụt kỷ lục ở Phú Quốc và Tây Nguyên do gió mùa ở Úc |
Rau xanh được dự báo khan hiếm sau mưa lũ |