Truy xuất nguồn gốc hàng hóa: Bảo vệ tối đa quyền lợi người tiêu dùng

Hàng giả, hàng nhái gia tăng

Theo Trưởng phòng Cục Nghiệp vụ quản lý thị trường, Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) Phạm Minh Tuân, thời gian qua, tình hình hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ gia tăng, với phương thức ngày càng tinh vi, phức tạp. Để tránh bị phát hiện, các đối tượng đã thay đổi cách thức hoạt động, sử dụng nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội bán hàng giả, hàng nhái.

Năm 2023 và quý I-2024, lực lượng quản lý thị trường đã thanh tra, kiểm tra 74.719 vụ và phát hiện 55.142 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách 539 tỷ đồng. Riêng quý I-2024, lực lượng chức năng kiểm tra, xử lý 31 vụ vi phạm về hàng giả; 1.702 vụ vi phạm về không rõ nguồn gốc xuất xứ; 1.058 vụ vi phạm về sở hữu công nghiệp, xử phạt trên 38 tỷ đồng.

Tổng Giám đốc Công ty An Khang Group Nguyễn Thị Kim Thoa chia sẻ, vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ làm đau đầu các doanh nghiệp làm ăn chân chính và An Khang Group cũng không phải ngoại lệ. Doanh nghiệp vừa mất thời gian nghiên cứu, đưa ra thị trường sản phẩm mới thì chỉ sau một thời gian ngắn đã bị làm giả tràn lan.

Phân tích về vai trò của truy xuất nguồn gốc trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái và cạnh tranh thiếu lành mạnh, Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp (Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam) Lương Minh Huân cho biết, trong bối cảnh cạnh tranh thương mại ngày càng khốc liệt, truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ từ các khâu sản xuất đến tiêu dùng, nghiêm cấm các hành vi sao chép không hợp pháp, mà còn thể hiện sự minh bạch và cam kết của doanh nghiệp đối với chất lượng sản phẩm.

Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), trong thời đại số hóa hiện nay, việc mua sắm không chỉ đơn giản là lựa chọn sản phẩm mình cần, mà còn là sự tìm hiểu và xác thực để bảo đảm mua đúng sản phẩm chính hãng. Với công nghệ ngày càng phát triển, quét mã QR trên sản phẩm là một trong những công cụ quan trọng giúp người mua hàng có đầy đủ thông tin về sản phẩm cũng như các quyền lợi mua sắm của mình. Vì hàng giả, hàng nhái là những rủi ro khách hàng thường gặp nhất khi mua sắm, đặc biệt là mua sắm trực tuyến.

Bằng cách kiểm tra mã QR, khách hàng có thể xác thực nguồn gốc và tính xác thực của sản phẩm, tránh được những sản phẩm kém chất lượng. Đồng thời, mã QR còn giúp cơ quan nhà nước dễ dàng hơn trong công tác quản lý, chống lại vấn nạn hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường.

Công cụ hữu ích hỗ trợ truy xuất nguồn gốc

Theo ông Đỗ Đình Tấn, phụ trách Phòng Nghiệp vụ và Vận hành, Trung tâm Tin học và Công nghệ số (Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương), căn cứ Quyết định số 645/QĐ-TTg ngày 15-5-2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025 với một trong những nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng và hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng các giải pháp công nghệ số (công nghệ mã vạch, mã QR) để xác thực sản phẩm là hàng chính hãng, xây dựng thương hiệu trực tuyến và tiếp thị trên môi trường điện tử, Trung tâm Tin học và Công nghệ số đã xây dựng và đi vào vận hành Hệ thống xác thực hàng chính hãng thông qua mã QR trong thương mại điện tử (truyxuat.gov.vn).

Theo đó, hệ thống sẽ giúp người tiêu dùng có đủ thông tin về nguồn gốc sản phẩm, doanh nghiệp, minh bạch thông tin sản phẩm và giải quyết được vấn nạn hàng giả, hàng nhái, tạo cơ hội lớn cho việc ứng dụng các công nghệ số. Từ đó tạo ra sự tin cậy ở phía người dùng khi biết được nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm mà mình mua."Việc xây dựng Hệ thống xác thực hàng chính hãng trên nền thiết bị di động với hệ thống phần mềm mã QR tĩnh và mã QR động góp phần chấm dứt nỗi lo hàng giả, hàng nhái của doanh nghiệp qua sự hỗ trợ từ công nghệ. Phần mềm này sẽ chống mọi hình thức giả mạo, bảo vệ sản phẩm toàn diện và cảnh báo hàng giả tức thời cho doanh nghiệp, khách hàng bằng cách giới hạn lượt quét của tem chính hãng, phân quyền quản lý rõ ràng giữa nhà máy sản xuất, nhà phân phối", ông Đỗ Đình Tấn cho hay.

Ngoài ra, qua hệ thống truy xuất này, doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể dễ dàng kết nối với nhau thông tin về quy trình bảo hành, các chương trình khuyến mãi của doanh nghiệp… Hệ thống này vừa có chức năng xác thực hàng chính hãng, vừa có chức năng chống giả, công nghệ mã QR động trên hệ thống truyxuat.gov.vn được quản lý chặt chẽ, bảo đảm các tiêu chí về bảo mật, giới hạn số lần truy xuất, chống đoán trước.

Cũng theo ông Đỗ Đình Tấn, việc xây dựng Hệ thống xác thực hàng chính hãng thông qua mã QR của Bộ Công Thương giúp kiểm soát rủi ro phát sinh khi theo dõi, xác minh nguồn gốc của hàng hóa. Đây không chỉ là bước để các doanh nghiệp tạo niềm tin cho khách hàng mà còn là “bức tường” bảo vệ uy tín của sản phẩm và doanh nghiệp. Từ đó giúp doanh nghiệp hướng đến chinh phục thị trường quốc tế vốn đòi hỏi rất khắt khe về hệ thống xác thực hàng chính hãng thông qua mã QR hàng hóa trong cả sản xuất lẫn thương mại. Đối với cơ quan quản lý nhà nước, đây chính là công cụ hữu ích phục vụ cho công tác quản lý, kiểm soát thị trường hàng hóa.

https://hanoimoi.vn/truy-xuat-nguon-goc-hang-hoa-bao-ve-toi-da-quyen-loi-nguoi-tieu-dung-665419.html