Trận chiến Điện Biên Phủ qua điều trần của chính phủ Pháp

Tháng 5-1964, khi Mỹ sắp vào miền Nam Việt Nam, tờ Thời báo New York Mỹ (NYT) đã đăng bài viết, Dienbienphu: Battle to Remember (Trận chiến nhớ đời) cảnh báo quân Mỹ nên tránh xa vết xe đổ của người Pháp, nhưng do bỏ ngoài tai, 11 năm sau dự báo của NYT đã trở thành hiện thực.

Thung lũng Điện Biên Phủ năm 1954

Điện Biên Phủ- thất bại của Pháp, bài học cho người Mỹ

Bài báo của NYT khái quát trận chiến Điện Biên Phủ kinh hoàng. Theo đó, vào ngày 7 tháng 5 năm 1954, pháo đài cuối cùng tại thung lũng rừng nhiệt đới mang tên Điện Biên Phủ đã thất thủ hoàn toàn.

Đánh dấu cái kết về ảnh hưởng quân sự của Pháp tại châu Á, giống như những cuộc chiến nổi tiếng từng được lịch sử nhắc đến như trận Port Arthur, Corregidor và trận chiến Singapore. Người châu Á, sau nhiều thế kỷ bị khuất phục đã đánh bại đội quân da trắng hùng mạnh.

Và hôm nay (5-1964), khi chuẩn bị đổ quân vào miền Nam Việt Nam, người Mỹ cũng cần rút ra bài học cay đắng từ cuộc chiến này, bởi du kích quân mà Mỹ gọi là VC (Việt Cộng) không phải đội quân dễ chinh phục.

Bởi họ là cư dân sở tại, đại diện cho chính nghĩa, không xâm lược ai, lại có lịch sử hơn 4.000 năm dựng và giữ nước, với lòng yêu nước nồng nàn và được dư luận khắp nơi ủng hộ. Còn quân Mỹ và đồng minh dù mạnh hơn, lại là kẻ xâm lược từ xa đến nên trước sau cũng vấp phải thất bại khó tránh mà người Pháp đã vấp phải.

Theo bài viết, bắt đầu từ tháng 5 năm 1954, đội quân viễn chinh Pháp ở Điện Biên Phủ bắt đầu suy sụp tinh thần.

Pháo binh và súng cối của Pháp từ tự câm lặng bởi hỏa lực pháo binh của đối phương (QĐND Việt Nam) rót vào cực kỳ chính xác, chưa kể bất lợi của thời tiết, mùa mưa bắt đầu khiến hầm hào của Pháp tràn đầy nước, trong khi đó quân Pháp lại không chịu được khổ, còn hậu cần lại cạn kiệt.

Sau 54 ngày bị vây hãm, ăn uống kiêng khem chỉ có cà phê hòa tan và thuốc lá, quân đội Pháp nhanh suy kiệt cả tinh thần lẫn thể chất.

Chuyện gì đến sẽ đến, vào chiều muộn ngày 7-5 pháo binh của Pháp hầu như bất lực thay vào đó là những trận mưa pháo chính xác và dồn dập của quân đội Việt Nam kèm theo những biển người xông lên, tràn qua tuyến phòng thủ cuối cùng của Pháp.

Lúc này, De Castries lại có tới hơn 5.000 người quân bị thương nặng (trong tổng số 15.094 người trong thung lũng Điện Biên), tất cả phải căng mình để đối chọi với lực lượng như vũ bão của tướng Giáp.

Trước tình thế bi đát, sau khi điện cứu trợ tướng Henri Navarre đóng cách Điện Biên Phủ 200 dặm trên đất Lào không thành, Tướng De Castries đã dùng khẩu Colt .45 đập vỡ điện thoại, và cùng các chiến binh thân cận quyết định nếu chống lại quân đội Việt Nam sẽ dẫn đến một vụ thảm sát vô nghĩa trong rừng rậm.

Và đưa ra quyết định, chiến đấu đến viên đạn cuối cùng rồi mới đầu hàng

Lực lượng Pháo binh tại Điện Biên Phủ

Trận chiến tại thung lũng Điện Biên Phủ kết thúc, gần 10.000 binh sĩ bị bắt, khoảng 2.000 người bị thiệt mạng, chỉ có 73 người tự thoát sau đó trốn sang rừng Lào.

Trận chiến Điện Biên Phủ kết thúc đã tiếp sức cho hội nghị tổ chức tại Geneva (Thụy Sĩ) với sự tham gia của 9 cường quốc khai mạc ngay vào ngày hôm sau sau hơn hai tháng đàm phán Hiệp định Geneva về Đông Dương đã được ký kết, lập lại hòa bình cho Việt Nam kể từ khi Chiến tranh Đông Dương nổ ra tháng 12/1946.

Kết thúc cuộc chiến dài 9 năm, khiến 3.420 người thiệt mạng và 5.300 người bị thương kể cả bên thua lẫn bên thắng trận.

Theo NYT về mặt lịch sử, trận chiến Điện Biên Phủ, người Pháp đã đánh giá thấp đội quân Việt Minh của ông Hồ Chí Minh và tướng Võ Nguyên Giáp. Tương tự, người Pháp còn mắc phải sai lầm ở cả Síp và Palestin.

Và cả người Anh cũng mắc phải vết xe đổ này, cố tình xây dựng một trận chiến “điển hình” với hy vọng giành một cuộc chiến toàn diện mà bỏ qua các các cuộc chiến nhỏ. Tệ hơn, không nắm được thực lực của đối phương, quá tin vào vũ khí hiện đại cũng như sức mạnh đồng minh để rồi hối hận không kịp.

Thất bại Điện Biên Phủ qua điều trần của chính phủ Pháp

Theo nguồn tin nước ngoài, sau gần 1 năm Điện Biên Phủ thất bại, chính phủ Pháp phải thành lập một ủy ban chuyên trách, The Catroux Commission (TCC) để điều tra nguyên nhân thất bại. Hồ sơ của TCC rất đồ sộ, được lưu trữ tại Phân ban lịch sử và tư liệu Bộ Quốc phòng Pháp và được giữ kín trên nửa thế kỷ, bằng dấu "Tuyệt mật".

Trong những tài liệu này có cả những cuốn băng phỏng vấn các tướng Pháp từng điều hành trận chiến như De Castries, tư lệnh quân Pháp tại Điện Biên Phủ, tướng Navarre, Tổng tư lệnh quân đội Pháp tại Đông Dương hay tướng Rene Cogny, chỉ huy quân đội Pháp ở Bắc bộ, cấp phó của Navarre.

Tướng Navarre, người được giao làm Tổng tư lệnh quân Pháp tại Đông Dương từ tháng 5/1953 với nhiệm vụ tìm kiếm một lối thoát danh dự cho quân Pháp tại Đông Dương tự thấy danh dự bản thân bị tổn thương, và bị đối xử tệ, nên chính ông là người đề nghị thành lập TCC để tìm cho ra sự thật.

Theo tướng Navarre, nguyên nhân thất bại thực sự của cuộc chiến Đông Dương có phần không nhỏ của các chính trị gia trong chính quyền Pháp lúc đó. Tuy nhiên, chính phủ của Thủ tướng Mendes France lại phủi tay, cố tình che dấu sự thật.

Để hạn chế nguy cơ bị phơi bày Thủ tướng Mendes France đã gặp riêng Navarre và thỏa thuận giữ kín mọi chuyện và hứa thành lập TCC vào cuối tháng 3/1955.

Bác Hồ và BTL chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ

Qua điều tra, TCC đã phát hiện nhiều chuyện động trời về chiến thuật, các mâu thuẫn cá nhân, sai lầm chính trị…Ví dụ, hồ sơ GR 1R231 đề cập tới sai lầm của Pháp khi đánh giá đội quân Việt Minh.