Ít ai nghi ngờ vị thủ tướng được lòng dân của Ấn Độ sẽ giành được nhiệm kỳ thứ ba sau cuộc tổng tuyển cử bắt đầu từ ngày 19/4. Phong cách lãnh đạo mạnh mẽ của ông Narendra Modi vẫn là điều mà nhiều người Ấn Độ mong muốn.
Sức hấp dẫn của ông Modi
Ấn Độ bắt đầu tổ chức cuộc tổng tuyển cử với nhiều giai đoạn từ ngày 19/4 đến ngày 1/6, cuộc bỏ phiếu sẽ quyết định đường hướng chính trị của quốc gia đông dân nhất thế giới trong 5 năm tới.
Cuộc bầu cử kéo dài 6 tuần và chạy ngoằn ngoèo trên khắp đất nước, với khoảng 15 triệu nhân viên phòng bỏ phiếu và nhân viên an ninh được huy động để điều hành hoạt động bỏ phiếu cho khoảng 970 triệu cử tri đã đăng ký.
Cuộc bầu cử lớn nhất thế giới này là một kỳ công hậu cần được thực hiện ở khắp mọi nơi, từ dãy Himalaya đến các khu rừng và rừng ngập mặn của Ấn Độ, đồng thời được điều chỉnh theo các mùa nông nghiệp, kỳ thi ở các trường học, lễ hội - và có thể là thời tiết nắng nóng cực độ.
Đảng Nhân Dân Ấn Độ (BJP) cầm quyền đã giành được đa số 303 ghế trong 543 ghế Hạ viện vào năm 2019 và cho biết họ dự định sẽ làm tốt hơn nữa trong cuộc tổng tuyển cử lần này. Bất chấp nỗi lo lắng tiềm ẩn về kinh tế trong nước về tình trạng thất nghiệp và lạm phát, các nhà phân tích và khảo sát chính trị cho thấy đảng của Thủ tướng Narendra Modi vẫn có khả năng lớn vượt lên giành đa số.
Nếu đảng của BJP chiến thắng, ông Modi sẽ trở thành Thủ tướng Ấn Độ đầu tiên giành được nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp kể từ nhà lãnh đạo đầu tiên của đất nước sau độc lập, Jawaharlal Nehru.
Sức hấp dẫn cá nhân của ông Modi là trọng tâm cho sự thành công của đảng BJP và phần lớn bắt nguồn từ lời hứa của ông sẽ biến đất nước Nam Á này thành một quốc gia hùng mạnh hơn bằng cách phát huy bản sắc Ấn Độ giáo. Nhiều người Ấn Độ nói rằng họ cảm thấy đất nước của họ cuối cùng đã được coi trọng trên trường thế giới.
Nguồn cấp dữ liệu trên mạng xã hội của Thủ tướng Modi tràn ngập các cuộc gặp giữa ông và những nhà lãnh đạo quan trọng trên toàn cầu. Chính sách đối ngoại của Ấn Độ dưới thời ông Modi đã nâng cao đáng kể vị thế của quốc gia Nam Á này, với những bước đi sáng suốt để xây dựng vai trò siêu cường của Ấn Độ và nỗ lực đem chiếc ghế thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về cho đất nước.
Milan Vaishnav, Giám đốc Chương trình Nam Á tại Carnegie Endowment for International Peace (CEIP), một tổ chức tư vấn của Mỹ, cho biết: “Một trong những thay đổi đáng chú ý nhất mà chúng tôi chứng kiến trong 10 năm qua là cách thức mà chính sách đối ngoại trở thành một vấn đề đại chúng hơn bao giờ hết”.
“Thông điệp của ông Modi là: 'Hãy nhìn xem, để thể hiện sức mạnh ở nước ngoài, chúng ta cần phải mạnh mẽ ở trong nước”, ông Vaishnav nói. “Và, để vững mạnh ở quê nhà, chúng ta cần có sự gắn kết xã hội mà tinh thần đoàn kết của người Hindu mang lại”.
BJP không chỉ thu hút cử tri Hindu
Tháng Giêng năm nay, ông Modi là trung tâm của lễ khánh thành một ngôi đền Hindu dành riêng cho thần Rama, một trong những vị thần được tôn kính nhất của Ấn Độ giáo - ở thị trấn Ayodhya phía Bắc Ấn Độ.
Ngôi đền được xây dựng trên địa điểm từng có một nhà thờ Hồi giáo thời Trung cổ cho đến khi nó bị các tín đồ Hindu giáo phá bỏ. Lễ khánh thành ngôi đền khổng lồ này là một món quà lớn của ông Modi cũng như đảng BJP dành cho các cử tri theo đạo Hindu trong năm bầu cử.
Đảng BJP bắt đầu hoạt động vào năm 1980 với tư cách là một tổ chức của tầng lớp trung lưu thành thị tập trung quanh hạt nhân đa số theo đạo Hindu. Các nhà phân tích cho biết, dưới thời ông Modi, đảng này đã tự đổi mới thành đảng của người nghèo và của nông dân ở miền Bắc Ấn Độ.
Một số nhà phê bình ở Ấn Độ tin rằng những người nghèo hơn chỉ đơn thuần bị ông Modi lôi kéo. Nhưng, nhà nghiên cứu chính trị Nalin Mehta, tác giả cuốn sách “The New BJP”, cho rằng điều đó về cơ bản là sai.
Ông Mehta nói: “Việc BJP liên tục giành chiến thắng phản ánh mức độ thành công của họ trong việc thu hút những cử tri mới hơn, những người chưa từng bỏ phiếu cho BJP trước đây và thậm chí có thể không phải là người theo chủ nghĩa dân tộc Hindu”.
Điều này càng thấy rõ qua hành trình vươn lên đỉnh cao quyền lực của ông Modi. Nhà lãnh đạo này lần đầu tiên trở thành thủ tướng vào năm 2014 trong một chiến dịch chống tham nhũng và làm cho Ấn Độ trở nên thân thiện hơn với doanh nghiệp, lật đổ đảng Quốc đại cầm quyền khi ấy khỏi vũ đài.
Quốc đại, đảng thống trị ở Ấn Độ trong nhiều thập kỷ, đã phải vật lộn để lấy lại chỗ đứng của mình kể từ đó. Các nhà phân tích chính trị cho rằng một trong những vấn đề lớn nhất của phe đối lập là sự lãnh đạo của họ.
Nhiều người Ấn Độ coi Rahul Gandhi, chắt của Nehru và là gương mặt đại diện của đảng Quốc đại, là một thành viên đặc quyền của giới thượng lưu. Điều đó khiến đảng này gặp bất lợi trước BJP của ông Modi, người luôn thể hiện xuất thân khiêm tốn của mình với tư cách là con trai một người bán trà.
Sự suy thoái của đảng Quốc đại dường như ngày càng trầm trọng hơn trong những năm gần đây. Năm ngoái, hơn hai chục đảng đối lập, do Quốc đại lãnh đạo, đã hợp tác thành lập một khối nhằm đối đầu với BJP trong cuộc bầu cử năm nay. Nhưng, liên minh này đã bị hủy hoại bởi đấu đá nội bộ và đang tụt hậu trong các cuộc thăm dò.
Ngược lại, một nghiên cứu do trung tâm khảo sát xã hội học hàng đầu thế giới Pew tiến hành năm 2023 cho thấy, khoảng 8/10 người trưởng thành ở Ấn Độ có cái nhìn thiện cảm với ông Modi, trong đó 55% có quan điểm rất thiện cảm. Mức độ cảm tình như vậy đối với một thủ tướng đương nhiệm 2 nhiệm kỳ đã thách thức mọi quy ước hiện đại, cả ở Ấn Độ và phần lớn thế giới.
Những chính sách được lòng dân
Trong khi phe đối lập đang vật lộn để tìm kiếm sự ủng hộ, Thủ tướng Modi lại thuận lợi củng cố ưu thế của mình bằng những chính sách mà ông có thể thực hiện khi đang đương chức. Một trong số đó là việc xây dựng thương hiệu cho các chương trình phúc lợi của đảng BJP và tích cực chăm lo những tầng lớp bị gạt ra ngoài lề xã hội ở Ấn Độ.
Nalin Mehta, nhà khoa học chính trị và tác giả cuốn sách “The New BJP: Modi and the Making of the World's Largest Political Party”, cho biết: “Một phần quan trọng trong sự phát triển của Ấn Độ dưới thời Modi là ông ấy đã tạo ra một loại nhà nước phúc lợi mới”.
Năm ngoái, chính phủ của Thủ tướng Modi đã mở rộng chương trình cung cấp ngũ cốc miễn phí trong thời kỳ đại dịch nhằm cung cấp gạo hoặc lúa mì cho mọi thành viên trưởng thành trong các gia đình Ấn Độ, với chi phí khoảng 30 tỷ USD mỗi năm. Các chương trình khác, bao gồm trợ cấp xây dựng nhà nhằm khuyến khích phụ nữ sở hữu tài sản, đã giúp BJP giành được sự ủng hộ lớn hơn của các cử tri nữ, một nhóm nhân khẩu học ngày càng quan trọng tại Ấn Độ.
Những chính sách đó khiến ngay cả nhiều cử tri đang gặp khó khăn về kinh tế vẫn có kế hoạch gắn bó với ông Modi. Dilip Kumar Patidar, một nông dân 42 tuổi ở làng Guda, bang Madhya Pradesh, cho biết trong 2 nhiệm kỳ của Thủ tướng Modi, các khoản nợ của ông đã tăng lên do giá lương thực và phân bón tăng.
Nhưng, ông Patidar ủng hộ ứng cử viên đảng BJP ở địa phương vì đã cải thiện cơ sở hạ tầng ở làng của ông, bao gồm xây dựng nhà vệ sinh và cung cấp nước uống sạch, cũng như ủng hộ chính phủ vì chương trình hỗ trợ lương thực.
Ông Patidar nói với Báo Wall Street Journal: “Dù không có tiền tiết kiệm nhưng chúng tôi vẫn có thể quản lý chi tiêu khi thức ăn được lo liệu. Cuộc sống là không dễ dàng. Nhưng, liệu có bên nào làm cho nó hoàn hảo được không? Làm gì có ai muốn từ chối thức ăn và tiền mặt miễn phí? Vậy mà ông Modi đang cho cả hai”.
Đối với nền kinh tế vĩ mô, dù còn nhiều điều cần cải thiện nhưng các chính sách của Thủ tướng Modi cho đến nay vẫn mang lại nhiều kết quả khác nhau. Ấn Độ thời gian qua đẩy mạnh đầu tư vào cơ sở hạ tầng, qua đó cải thiện khả năng kết nối, mang lại lợi ích cho nhiều doanh nghiệp lớn và nhỏ.
Và, những nỗ lực của ông Modi nhằm thu hút một số hoạt động sản xuất đang dịch chuyển khỏi Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng giữa Bắc Kinh với Washington, đã đưa một số công ty lớn của Mỹ đến Ấn Độ - đáng chú ý nhất là Apple.
Tuần này, Giám đốc điều hành hãng xe điện Tesla Elon Musk cũng sẽ đến Ấn Độ và có thể được gặp gỡ Thủ tướng Narendra Modi. Phát biểu với CNN, tỷ phú người Mỹ xác nhận rằng Tesla có kế hoạch xây dựng nhà máy ở quốc gia đông dân nhất thế giới.
Nếu khoản đầu tư của Tesla vào Ấn Độ được công bố, đây sẽ là một động lực đáng kể nữa cho tham vọng của ông Modi nhằm biến quốc gia Nam Á này trở thành trung tâm sản xuất lớn trên toàn cầu.
Với những nỗ lực của chính phủ, Ấn Độ liên tục tăng trưởng kinh tế bất chấp những “cơn gió ngược” toàn cầu. Quý 4/2023, GDP của Ấn Độ tăng 8,4% và nền kinh tế trị giá hơn 3.400 tỷ USD này được dự báo sẽ có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới năm 2024. Trong bức tranh ấy, sẽ chẳng gì ngạc nhiên nếu đảng BJP của Thủ tướng Modi giành thắng lợi trong cuộc tổng tuyển cử kết thúc vào tháng 6 năm nay.
