"Chúng ta phải dám nghĩ lớn, hành động lớn, thực hiện những cải cách lớn với quyết tâm chính trị cao nhất và nỗ lực bền bỉ nhất", Tổng Bí thư nêu quan điểm.
Nội dung trên được Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ tại Hội nghị toàn quốc quán triệt và triển khai thực hiện Nghị quyết số 66 và Nghị quyết số 68 của Bộ Chính trị, sáng 18/5.
Tổng Bí thư cho biết, chúng ta đang chứng kiến những chuyển biến sâu sắc chưa từng có trên phạm vi toàn cầu về địa chính trị, về kinh tế, về cạnh tranh chiến lược, về sự chuyển dịch mạnh mẽ của các trung tâm kinh tế, về sự bùng nổ của khoa học công nghệ. Cùng đó là những thách thức về biến đổi khí hậu, an ninh năng lượng, an ninh truyền thống và an ninh phi truyền thống.
"Những chuyển động này vừa tạo ra thách thức, vừa tạo ra cơ hội cho các quốc gia. Ai nắm được cơ hội, vượt qua thách thức sẽ thành công. Nếu không, kết quả sẽ ngược lại và sẽ rơi vào hoàn cảnh "trâu chậm uống nước đục", Tổng Bí thư nói.
Tổng Bí thư Tô Lâm. (Ảnh: Phạm Thắng)
"Bộ tứ trụ cột" giúp đất nước cất cánh
Nhấn mạnh mệnh lệnh từ tương lai dân tộc, Tổng Bí thư cho biết lần này việc cải cách tập trung vào 4 đột phá.
Gồm: Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị thúc đẩy khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59 về chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng; Nghị quyết 68 về phát triển mạnh mẽ khu vực kinh tế tư nhân; Nghị quyết 66 về đổi mới toàn diện công tác xây dựng, thi hành pháp luật.
"Đến thời điểm hiện nay có thể coi 4 Nghị quyết trên là "Bộ tứ trụ cột" để giúp chúng ta cất cánh. Vì vậy, tôi kêu gọi toàn hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân hãy chung tay, đồng lòng, vượt qua mọi khó khăn, biến khát vọng thành hành động, biến tiềm năng thành sức mạnh thực tế, để cùng nhau đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển, thịnh vượng, hùng cường của dân tộc Việt Nam", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Thẳng thắn chỉ ra nhiều tồn tại, Tổng Bí thư nhấn mạnh chỉ có cải cách quyết liệt, bền bỉ và hiệu quả mới giúp đất nước vượt qua thách thức, nắm bắt thời cơ và hiện thực hóa khát vọng phát triển nhanh, bền vững trong thời kỳ mới.
"Nhìn về tương lai,muốn phát triển nhanh và bền vững, Việt Nam không thể đi theo lối mòn cũ. Chúng ta phải dám nghĩ lớn, hành động lớn, thực hiện những cải cách lớn với quyết tâm chính trị cao nhất và nỗ lực bền bỉ nhất", Tổng Bí thư nêu quan điểm.
Trước hết, Tổng Bí thư khẳng định phải phát triển kinh tế tư nhân trở thành "một động lực quan trọng nhất" của nền kinh tế quốc gia, như tinh thần Nghị quyết 68.
Dù vậy, Tổng Bí thư vẫn khẳng định vai trò chủ đạo, dẫn dắt của doanh nghiệp Nhà nước.
"Chúng ta nói nhiều về kinh tế tư nhân nhưng không thể phủ nhận vai trò chủ đạo của doanh nghiệp Nhà nước. Tôi cảm nhận có đồng chí băn khoăn nên phải khẳng định điều này", Tổng Bí thư nói.
Quan điểm trên, theo Tổng Bí thư, đánh dấu sự thay đổi sâu sắc trong nhận thức chiến lược về vai trò của khu vực tư nhân: từ vị trí thứ yếu trở thành trụ cột phát triển, song hành cùng kinh tế Nhà nước và kinh tế tập thể, tạo thành thế "kiềng ba chân" vững chắc cho nền kinh tế độc lập, tự chủ và hội nhập thành công.
Cùng với rất nhiều quan điểm đột phá, Nghị quyết 68 khẳng định doanh nhân Việt Nam là "chiến sĩ trên mặt trận kinh tế" trong thời kỳ mới.
"Họ không chỉ góp phần làm giàu cho bản thân mà còn thực hiện sứ mệnh cao cả, đó là dựng xây đất nước hùng cường và thịnh vượng. Ai cũng phải lao động sản xuất, tạo ra sản phẩm cho xã hội, như vậy xã hội mới phát triển được, giàu có được, không ai có cuộc sống ỷ lại cả. Ai cũng có quyền mưu cầu cuộc sống phát triển và hạnh phúc, đóng góp cho sự phát triển chung của toàn xã hội. Và ai cũng có khát vọng phát triển, khát vọng cống hiến, khát vọng đổi mới sáng tạo", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Tổng Bí thư chia sẻ thực tế về vai trò của kinh tế tư nhân ở địa phương.
"Ở Hà Nội, TP.HCM, chỉ một quận thôi tại sao người ta có thu nhập cao hơn gấp 2-3 lần của một tỉnh, trong khi họ không có đất đai? Như quận Hoàn Kiếm, chủ yếu nhờ vào doanh nghiệp tư nhân, dựa vào kinh doanh và dịch vụ mà họ phát triển được như thế. Tỉnh mà không bằng một quận thì rất khó khăn", Tổng Bí thư nêu thực tế.
Trong khi đó, có tỉnh rất nhiều tiềm năng nhưng không sản xuất, không kinh doanh được, không phát triển được doanh nghiệp tư nhân, chủ yếu dựa vào đầu tư công.
"Có đồng chí nói với tôi con đường phát triển của tỉnh chủ yếu là về Trung ương xin ngân sách, xin kế hoạch. Không thể phụ thuộc như thế được. Tiền trong dân rất nhiều, tiền dân gửi ngân hàng rất nhiều nhưng tỉnh không tiêu được. Nhân dân không biết sản xuất, kinh doanh, không mở được doanh nghiệp thì tỉnh làm sao thu được thuế, còn người dân thì rất vất vả. Đây là tiềm lực rất lớn mà lâu nay không được phát động", Tổng Bí thư nói.
Tổng Bí thư cho rằng những tỉnh nghèo đều do doanh nghiệp không phát triển được. Vì thực tế, chỉ cần một doanh nghiệp lớn có thể đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng cho nguồn thu của tỉnh.
Do đó, Tổng Bí thư yêu cầu các địa phương cần chú trọng phát triển doanh nghiệp để tăng nguồn thu.
"Qua nghiên cứu, nhiều tỉnh khó khăn không phải do thiếu tiền mà do không có cách thức phát triển. Tiền, người ta mang sang tỉnh khác tiêu chứ không tiêu ở tỉnh mình, như thế rất thiệt thòi, là điều rất trăn trở, rất suy nghĩ", Tổng Bí thư chia sẻ.
Theo Tổng Bí thư, Nghị quyết 68 đặt nền móng cho sự chuyển biến toàn diện về chính sách phát triển kinh tế tư nhân, từ việc "thừa nhận" sang "bảo vệ, khuyến khích, thúc đẩy", từ "bổ trợ" sang "dẫn dắt phát triển".
Đây là sự lựa chọn chiến lược đúng đắn, cấp thiết, mang tầm nhìn dài hạn, nhằm hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường vào giữa thế kỷ XXI.
Về tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết 57, Tổng Bí thư nhấn mạnh khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là phương tiện hỗ trợ, mà là nền tảng phát triển và lực đẩy chủ yếu cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong kỷ nguyên mới.
Tổng Bí thư đưa ra yêu cầu đổi mới mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ và nhất quán, không để tư duy cũ, lối làm việc hình thức, thụ động cản trở tiến trình phát triển.
"Chúng ta muốn tiến nhanh, tiến vững chắc trong kỷ nguyên mới, không có con đường nào khác ngoài con đường khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chúng ta phải quyết tâm cao hơn, hành động mạnh mẽ hơn, sáng tạo bứt phá hơn, biến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự thành nền tảng và động lực then chốt đưa đất nước vươn tới những tầm cao mới", Tổng Bí thư lưu ý.
Về nội dung đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, Tổng Bí thư cho biết Nghị quyết 66 coi đây là nền tảng cho tiến trình xây dựng Nhà nước trong kỷ nguyên mới.
Nghị quyết khẳng định pháp luật không chỉ đơn thuần là công cụ điều chỉnh hành vi xã hội, mà phải được xem là cơ sở tổ chức, vận hành quyền lực nhà nước, là nền tảng vững chắc để bảo vệ quyền con người, quyền công dân và là đòn bẩy thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
"Thể chế pháp luật là động lực, là nền tảng cho phát triển đất nước. Một hệ thống pháp luật đồng bộ, khả thi, minh bạch sẽ tạo ra môi trường ổn định cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực hội nhập quốc tế và loại bỏ triệt để các rào cản do pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn gây ra", Tổng Bí thư nêu rõ.
Tinh thần cải cách lần này, theo Tổng Bí thư, là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật từ "quản lý" sang "phục vụ", từ bị động sang chủ động, kiến tạo sự phát triển. Xây dựng pháp luật phải đi trước một bước, thi hành pháp luật phải nghiêm minh, công bằng, thực chất; phân cấp, phân quyền rõ ràng gắn với trách nhiệm giải trình, xóa bỏ cơ chế "xin - cho", triệt tiêu các lợi ích cục bộ và đặc quyền nhóm.
Về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, Tổng Bí thư đánh giá, Nghị quyết 59 là quyết sách đột phá, đánh dấu bước ngoặt lịch sử trong tiến trình hội nhập quốc tế của đất nước, xác định hội nhập là động lực chiến lược để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên mới.
Nghị quyết thể hiện tầm nhìn sâu sắc: hội nhập quốc tế không chỉ là mở cửa, giao lưu, mà là một sự nghiệp tổng hợp, đòi hỏi sự chủ động, tích cực và bản lĩnh.
Một nội dung đặc biệt quan trọng, có tính nền tảng trong nghị quyết, theo Tổng Bí thư, là xây dựng đội ngũ cán bộ hội nhập quốc tế vững mạnh.
"4 Nghị quyết lớn của Bộ Chính trị đã cùng tạo nên một chỉnh thể thống nhất về tư duy và hành động chiến lược cho sự phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Mặc dù mỗi Nghị quyết tập trung vào một lĩnh vực trọng yếu, chúng liên kết chặt chẽ, bổ sung và thúc đẩy lẫn nhau trong quá trình quán triệt và tổ chức thực hiện", Tổng Bí thư khẳng định.
Cả bốn nghị quyết đều thống nhất mục tiêu: xây dựng nền tảng vững chắc để Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Nghị quyết 66 yêu cầu hoàn thiện thể chế pháp luật minh bạch, hiện đại, bảo đảm quyền con người và quyền công dân.
Nghị quyết 57 xác định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là trụ cột tăng trưởng mới.
Nghị quyết 59 mở rộng không gian phát triển thông qua hội nhập quốc tế chủ động, tích cực.
Nghị quyết 68 thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân trở thành động lực trung tâm cho nền kinh tế.
Theo Tổng Bí thư, sự liên kết này không chỉ mang tính định hướng chung mà còn thể hiện rõ sự phụ thuộc lẫn nhau trong thực tiễn.
"Nếu thể chế không minh bạch (Nghị quyết 66), thì kinh tế tư nhân khó phát triển (Nghị quyết 68), khoa học công nghệ thiếu môi trường sáng tạo (Nghị quyết 57) và hội nhập quốc tế thiếu hiệu quả (Nghị quyết 59)", Tổng Bí thư nói.
Nêu thực tế chúng ta ký nhiều hiệp định thương mại tự do, hiệp định bảo hộ đầu tư nước ngoài, song Tổng Bí thư đặt vấn đề: "Thử hỏi có bao nhiêu doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam hưởng ứng, được hưởng lợi?". Ông cho rằng nhiều doanh nghiệp chưa biết nội dung các hiệp định này thế nào và mình được hưởng lợi gì.
Bất cập ấy cho thấy từ ban hành chính sách đến thực tiễn còn khoảng cách rất xa, theo nhận định của Tổng Bí thư.
Tổng Bí thư nhấn mạnh điểm đột phá chung của cả 4 Nghị quyết là tư duy phát triển mới: từ "quản lý" sang "phục vụ", từ "bảo hộ" sang "cạnh tranh sáng tạo", từ "hội nhập bị động" sang "hội nhập chủ động", từ "cải cách phân tán" sang "đột phá toàn diện, đồng bộ và sâu sắc". Đây là bước chuyển tư duy căn bản, kế thừa thành tựu đổi mới 40 năm qua và phù hợp với xu thế toàn cầu trong kỷ nguyên mới.
Các đại biểu dự hội nghị. (Ảnh: Phạm Thắng)
Không tạo đột phá ngay sẽ lỡ cơ hội vàng
Nhắc đến nhiều nhiệm vụ cấp bách trong năm 2025, Tổng Bí thư lưu ý nếu không bắt kịp nhịp độ cải cách, không tạo đột phá ngay từ bây giờ, chúng ta sẽ lỡ mất cơ hội vàng và tụt lại trong cuộc đua toàn cầu.
Vì vậy, về những nhiệm vụ cấp bách trong năm 2025, Tổng Bí thư đề nghị cần triển khai các nhiệm vụ một cách nhanh chóng, bài bản, thực chất, lấy hiệu quả thực tế làm tiêu chí đánh giá; toàn hệ thống chính trị khẩn trương thực hiện 8 nhiệm vụ trọng tâm.
Thứ nhất, nhanh chóng hoàn thiện và ban hành các chương trình, kế hoạch hành động quốc gia thực hiện 4 nghị quyết, bảo đảm gắn kết chặt chẽ, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ, lộ trình và phân công cụ thể. Đồng thời, lập bộ chỉ số theo dõi, đánh giá định kỳ.
Thứ hai, khẩn trương rà soát toàn diện hệ thống pháp luật, triển khai sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc bãi bỏ các quy định bất cập theo tinh thần Nghị quyết 66...
Thứ ba, khởi động ngay các chương trình trọng điểm về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phê duyệt, triển khai các chương trình quốc gia; hình thành thêm các trung tâm đổi mới sáng tạo mới; xây dựng khung pháp lý cho mô hình sandbox.
Thứ tư, tập trung đàm phán, thực thi hiệu quả các FTA thế hệ mới, chủ động chuẩn bị tham gia các hiệp định mới tận dụng cam kết hội nhập để chuyển hóa thành tăng trưởng thực tế...
Thứ năm, thực hiện đột phá trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh: cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính, số hóa dịch vụ công, hỗ trợ vốn, công nghệ, chuyển đổi số cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; xây dựng đề án phát triển tập đoàn tư nhân lớn.
Thứ sáu, kiện toàn bộ máy lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp thực hiện các nghị quyết; thành lập các Ban chỉ đạo chuyên trách cấp trung ương và cấp tỉnh; bảo đảm cơ chế chỉ đạo thống nhất, kiểm tra, giám sát thường xuyên.
Thứ bảy, ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực để triển khai nghị quyết: đào tạo chuyên sâu về pháp luật hiện đại, khoa học công nghệ, hội nhập quốc tế và quản trị doanh nghiệp; bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trẻ có tư duy đổi mới, năng lực số và khả năng thích ứng toàn cầu.
Thứ tám, đẩy mạnh truyền thông, tạo đồng thuận xã hội: xây dựng các chương trình truyền thông quốc gia về từng nghị quyết; tăng cường đối thoại chính sách giữa Chính phủ, doanh nghiệp, người dân và giới trí thức, huy động trí tuệ xã hội cho quá trình triển khai.
Tổng Bí thư khẳng định hơn bao giờ bao giờ hết, hiện nay, Ban Chấp hành Trung ương là một khối đoàn kết, thống nhất, quyết tâm, quyết liệt lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đã đề ra, chuẩn bị thật tốt để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên phát triển, phồn vinh và hạnh phúc.
"Kể từ Hội nghị Trung ương X khóa XIII (9/2024) đến nay, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã làm việc ngày đêm tập trung giải quyết nhiều vấn đề cốt lõi, tháo gỡ những "điểm nghẽn", tạo không gian phát triển mới cho đất nước", Tổng Bí thư nói.
Nghị quyết 18 của Ban chấp hành Trung ương về "Một số vấn đề tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức của bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực hiệu quả" cũng được quyết liệt triển khai cùng với việc xây dựng chính quyền địa phương hai cấp; sắp xếp lại đơn vị hành chính để "cất cánh"...
Theo Tổng Bí thư, những công việc nêu trên không chỉ được cán bộ, đảng viên nghiêm túc triển khai mà điều quan trọng hơn là hầu hết nhân dân trong cả nước theo dõi, đồng tình, ủng hộ, coi đây thực sự là cuộc cách mạng của đất nước trong thời kỳ mới.
"Để hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hùng cường, toàn Đảng, toàn dân và toàn quân phải tiếp tục đồng lòng, chung sức, phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và khát vọng vươn lên mạnh mẽ của dân tộc Việt Nam trong kỷ nguyên mới. Vì biết đồng sức, biết đồng lòng/việc gì khó, làm cũng xong", Tổng Bí thư quán triệt.
Tổng Bí thư mong muốn mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi người dân Việt Nam phải trở thành chiến sĩ tiên phong trên mặt trận phát triển đất nước.
Với lãnh đạo các cấp, từ Trung ương đến địa phương, theo Tổng Bí thư, phải gương mẫu, tiên phong trong đổi mới tư duy và hành động; dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích quốc gia, thậm chí dám hy sinh lợi ích cá nhân vì lợi ích chung.
Với truyền thống anh hùng, trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng vươn lên không ngừng của toàn dân tộc, Tổng Bí thư tin tưởng Việt Nam sẽ tiếp tục tiến bước vững chắc trên con đường phát triển nhanh và bền vững.
"Mỗi cấp ủy, chính quyền, tổ chức, cá nhân cần xác định rõ trách nhiệm của mình, biến cam kết chính trị thành kết quả cụ thể, thiết thực. Hãy cùng nhau thắp lên ngọn lửa Đổi mới - Khát vọng - Hành động, vì một Việt Nam giàu mạnh, phồn vinh, hùng cường, sánh vai với các cường quốc năm châu vào năm 2045", Tổng Bí thư Tô Lâm kêu gọi.
