Công trình thủy điện Mường Kim 2 do Cty CP Thủy điện Than Uyên (Cty Than Uyên), làm chủ đầu tư, xây dựng trên suối Nậm Kim (xã Mường Kim, huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu) đã đi vào chạy thử nghiệm.
Tuy nhiên, qua kiểm tra của các cơ quan chức năng, phát hiện hàng loạt sai phạm tại công trình này, đặc biệt là việc thi công đường hầm xuyên QL32 không có giấy phép; xây dựng nhà máy lấn chiếm hành lang QL32 và tự ý phá vỡ công trình thủy lợi Phai Ngoa tưới tiêu cho gần 50ha lúa 2 vụ của người dân quanh khu vực.
Thủy điện “chết đi, sống lại”…
Ngày 21.6.2007, UBND tỉnh Lai Châu cấp chủ trương đầu tư cho Cty Cổ phần Cơ khí thiết bị điện Hà Nội xây dựng Dự án thủy điện Mường Kim II với công suất thiết kế 10,5MW tại suối Nậm Kim (suối nhánh sông Nậm Mu, xã Mường Kim, huyện Than Uyên). Công trình đã thi công khoảng 30% khối lượng với giá trị hơn 100 tỉ đồng thì bị dừng do chủ đầu tư sử dụng vốn vay của BIDV - Chi nhánh tỉnh Yên Bái, nhưng không có khả năng chi trả, chuyển thành nợ xấu, khó thu hồi, nhiều nhà thầu cũng gặp cảnh “dở khóc, dở cười” khi thi công công trình này.
Bên cạnh đó, hàng chục hộ dân trong diện phải thu hồi chưa được đền bù giải phóng mặt bằng, luôn phải sống trong cảnh nơm nớp lo sợ bởi “đi không xong, ở không được”. Sau 4 năm công trình bị đình trệ, dư luận hết sức bất bình, ngày 25.9.2015, UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Quyết định số 1066 chấm dứt hoạt động dự án và thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư, tìm nhà đầu tư mới có đủ năng lực tài chính, kinh nghiệm, cam kết tiến độ để giao dự án.
Ngày 7.2.2018, UBND tỉnh Lai Châu đã ban hành Quyết định số 133 phê duyệt chủ trương tiếp tục đầu tư dự án thủy điện Mường Kim II cho chủ đầu tư mới là Cty Cổ phần thuỷ điện Than Uyên. Từ đó, Cty Than Uyên mới tiếp tục thi công các hạng mục công trình.
… ngang nhiên sai phạm
Theo tìm hiểu của Báo Lao Động, trước hàng loạt những phản ánh của người dân về Dự án, ngày 13.7.2019, Đoàn liên ngành do UBND tỉnh Lai Châu thành lập đã tiến hành kiểm tra việc chấp hành pháp luật trong đầu tư dự án thủy điện Mường Kim 2.
Tại thực địa công trường, đoàn kiểm tra kết luận dự án cơ bản hoàn thành, đang triển khai lắp đặt tuabin tại tổ máy số 3… nhưng cũng phát hiện hàng loạt sai phạm. Theo đại diện Sở NNPTNT tỉnh Lai Châu: Trong quá trình thi công thủy điện Mường Kim 2, chủ đầu tư đã tự ý phá dỡ đập, rọ đá, kênh dẫn nước công trình thủy lợi Phai Ngoa mà không được cơ quan chức năng cho phép.
Còn đại diện Cty TNHH Một thành viên Thủy nông Lai Châu - đơn vị quản lý, vận hành công trình thủy lợi Phai Ngoa, cho rằng: Công trình thủy lợi Phai Ngoa được đầu tư 4 lần từ năm 2014-2017 với nguồn vốn 860 triệu đồng, phục vụ tưới tiêu cho 48ha lúa 2 vụ. Tuy nhiên, đơn vị thi công nhà máy thủy điện Mường Kim 2 đã tự ý cho máy xúc phá dỡ toàn bộ tường rọ đá khu vực đầu nối công trình thủy lợi Phai Ngoa làm công trình không thể lấy nước được, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất của người dân.
Đặc biệt, thủy điện Mường Kim 2 còn bị Sở GTVT tỉnh Lai Châu phát hiện vi phạm nghiêm trọng về bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và hành lang an toàn giao thông đường bộ. Cụ thể, doanh nghiệp đã xây dựng nhà máy và các công trình phụ trợ vi phạm hành lang giao thông quốc lộ 32 (Theo quy định là công trình phải cách mép đường 9 mét); thi công khoan hầm xuyên qua Quốc lộ 32 để lắp đặt đường ống dẫn nước vào tổ máy mà chưa xin phép Tổng cục Đường bộ Việt Nam.
Sau khi phát hiện, Sở GTVT tỉnh Lai Châu đã lập biên bản, ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, yêu cầu chủ đầu tư dừng thi công, hoàn trả hiện trạng kết cấu hạ tầng giao thông và hoàn thiện các thủ tục pháp lý liên quan. Thế nhưng, đến nay, mặc dù chưa được cấp phép, các công trình này vẫn tiếp tục được thi công, hoàn thiện và đưa vào sử dụng.
Trao đổi với Báo Lao Động qua điện thoại, ông Vũ Huy Lượng - Giám đốc Cty cổ phần thủy điện Than Uyên - xác nhận: Việc thủy điện Than Uyên bị các cơ quan chức năng yêu cầu dừng thi công hoàn thiện hồ sơ là đúng. Đối với công trình đường hầm qua Quốc lộ 32, Cty đang liên hệ với các cấp có thẩm quyền để hoàn thiện hồ sơ xin cấp phép.
Về việc một số công trình vi phạm hành lang an toàn Quốc lộ 32, Cty biết thế, nhưng đây là sự kế thừa, việc thiếu sót trong xin giấy phép Cty sẽ bổ sung.
