Tân Tổng thống Mexico và “bài kiểm tra” đầu tiên

Nữ Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum phát biểu nhậm chức hôm 1-10-2024

Họp báo thường ngày đã được ông Lopez Obrador tạo ra và duy trì 6 năm. Đến cuối nhiệm kỳ, ông đã tổ chức được khoảng 1.500 buổi họp báo và là nhà lãnh đạo kết nối với người dân Mexico một cách tự nhiên nhất. Thông thường, các buổi họp báo của cựu Tổng thống Lopez Obrador kéo dài hơn 3 giờ. Tại đó, ông đề ra chương trình nghị sự, xử lý các cuộc khủng hoảng trong khi hầu hết mọi người đang ăn sáng. Có lần, ông Lopez Obrador đã sử dụng họp báo để công khai kêu gọi Tây Ban Nha xin lỗi Mexico vì những hành vi lạm dụng đã xảy ra trong cuộc chinh phạt của Tây Ban Nha cách đây 500 năm. Sự kiện có sự kết hợp giữa thông tin cập nhật thực tế cùng những kịch tính chính trị, đã trở thành nền tảng của chính quyền ông Lopez Obrador. Nhờ đó, ông đã duy trì tỷ lệ ủng hộ hơn 60%, khiến nhiều nhà lãnh đạo phương Tây phải mơ ước.

Hiện tại, tân Tổng thống Claudia Sheinbaum sau khi nhậm chức hôm 1-10 sẽ phải thay thế người tiền nhiệm tại bục phát biểu. Mananera đã trở thành một phần trong cuộc sống thường ngày của người Mexico đến mức bà Sheinbaum không thể bỏ qua, nhưng cũng không thể chỉ sao chép định dạng cũ để rồi có thể bị chỉ trích là thực hiện một cách máy móc. “Bà ấy có một thách thức lớn là tạo không gian theo phong cách riêng của mình, nhưng phải có cùng sức nặng như ông Lopez Obrador” - ông Sergio Torres, chiến lược gia về chiến dịch và truyền thông chính trị cho biết. Đây là nhiệm vụ mà giới quan sát cho rằng có thể là một thách thức lớn với bà Claudia Sheinbaum. “Đó không phải là việc dễ làm theo” - ông Ryan Berg, Giám đốc Chương trình châu Mỹ tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược quốc tế nhận định.

Nữ chính trị gia Sheinbaum hoàn toàn nhận thức được thách thức này. Những người thân cận với bà cho biết, họ đã tranh luận về cách duy trì hiệu quả của cuộc họp báo hàng ngày trong khi vẫn làm cho nó mang dấu ấn cá nhân. Họ đã cân nhắc đến việc họp báo vào buổi chiều, nhưng phương án bị loại bỏ vì không hợp chu kỳ tin tức. Về thời gian, sự kiện sẽ “ngắn hơn nhiều, ít nhất là 1 tiếng đồng hồ”.

Tân Tổng thống Claudia Sheinbaum lên nắm quyền ở thời điểm quan trọng nên chắc chắn sẽ có nhiều vấn đề cần chuyển tải thông điệp. Ví dụ như Mexico đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng an ninh, đồng tiền mất giá, thâm hụt ngân sách tăng vọt và căng thẳng với các đối tác thương mại lớn nhất do cải cách tư pháp gây tranh cãi. Trong khi đó, bà Sheinbaum - một nhà khoa học về khí hậu với giọng điệu đều đều và có chừng mực - sẽ phải cố gắng để truyền tải hết ý mình so với người tiền nhiệm vốn hay kể chuyện cười và chuyển hướng sang chủ đề thân thiện hơn mỗi khi đối mặt với những câu hỏi khó. Các chuyên gia cho biết, phong cách cá nhân của bà Sheinbaum không phù hợp với một số yếu tố tạo sức hút mạnh cho mananera như “Ai là ai trong những lời nói dối của tuần này?” vốn được ông Lopez Obrador sử dụng để bác bỏ tin giả gây bất lợi cho chính phủ. Cùng với đó, nữ Tổng thống cũng có thể không có năng khiếu trong việc sáng tạo ra những cụm từ mang tính biểu tượng. Ví dụ Mexico bán đồ lưu niệm gắn những câu nói nổi tiếng của ông Lopez Obrador như: “Tôi có những sự thật khác” hay “Hãy ôm, chứ không phải đạn” trong chính sách chống tội phạm ma túy.

Tuy nhiên, chiến lược gia chính trị Rafael Valenzuela cho rằng, bà Sheinbaum sẽ được hưởng lợi từ truyền thống họp báo marathon mà ông Lopez Obrador đã xây dựng. “Bà ấy không muốn xóa truyền thống này, bởi đó là thương hiệu truyền thông mạnh mẽ đã có được đồng thời được cử tri ủng hộ” - ông Valenzuela nói. Quả thực, nguyên nhân chính giúp bà Sheinbaum đắc cử là do bà bảo vệ quyết liệt các chính sách của người tiền nhiệm và hứa thực hiện những cam kết lớn nhất của ông như giảm nghèo và chấm dứt tham nhũng. Vào tháng 8-2024, bà đã chia sẻ kết quả của một cuộc thăm dò cho thấy hầu hết người tham gia ủng hộ tiếp tục tổ chức họp báo hàng ngày.