Khi biên kịch phim Pixels muốn làm cảnh Vạn Lý Trường Thành bị nổ tung, hãng Sony lo lắng cảnh này sẽ khiến phim bị Trung Quốc quay lưng.
Cuối cùng, họ sửa kịch bản thành làm nổ lăng Taj Mahal nổi tiếng của Ấn Độ.
Năm 2012, khi hãng MGM làm lại phim "Bình minh đỏ" từ thời Chiến tranh Lạnh, cảnh quân đội Trung Quốc xâm chiếm một thị trấn Mỹ đã bị rò rỉ, khiến thuyền thông nhà nước Trung Quốc phẫn nộ. MGM sau đó chi một triệu USD để xóa từng khung hình quân đội Trung Quốc và thay thế bằng hình ảnh quân đội Triều Tiên.
Vào những năm 1960, hãng truyện tranh Marvel ra mắt nhân vật thần bí Thượng Cổ Nhân, được miêu tả là một người đàn ông Tây Tạng lớn tuổi. Tuy nhiên, trong bộ phim năm 2016 Doctor Strange của Marvel thì Thượng Cổ Nhân là người Celt (dân tộc ở châu Âu), do nữ diễn viên da trắng Tilda Swinton thủ vai. Tây Tạng là khu tự trị của Trung Quốc. Bắc Kinh cáo buộc Dalai Lama, thủ lĩnh tinh thần của Tây Tạng tìm cách ly khai khu vực này khỏi Trung Quốc.
 |
| Đồi Hollywood tại Califorina, Mỹ năm 2017. Ảnh: Reuters. |
Trung Quốc đã nâng tầm ảnh hưởng của mình ở Hollywood bằng cách tăng tài trợ cho những bộ phim hàng đầu. Trong số 100 phim có doanh thu cao nhất toàn thế giới mỗi năm từ 1997 đến 2013, Trung Quốc tài trợ cho 12 phim. Nhưng 5 năm sau, Trung Quốc đã tài trợ cho 41 bộ phim Hollywood có doanh thu cao nhất.
Các hãng phim Hollywood cũng rất muốn chen chân vào thị trường phòng vé đang phát triển nhanh chóng của Trung Quốc, đã lần đầu tiên vượt qua Mỹ về tổng doanh thu trong quý đầu tiên năm 2018. Thành công của một bộ phim ở Trung Quốc có thể bù đắp cho doanh thu phòng vé đáng thất vọng tại Mỹ hoặc biến một bộ phim thành bom tấn toàn cầu. Tương tự, việc bị thị trường Trung Quốc tẩy chay có thể khiến phim chết yểu.
Một nhà quản lý phim hàng đầu Trung Quốc đã ám chỉ điều này trong bài phát biểu tại Hội nghị phim Mỹ - Trung ở Los Angeles năm 2013. "Chúng tôi có thị trường lớn và chúng tôi muốn chia sẻ nó với các bạn", Zhang Xun, chủ tịch của Tập đoàn sản xuất phim nhà nước Trung Quốc nói với giám đốc điều hành các hãng phim ở Hollywood.
"Chúng tôi muốn những bộ phim làm sâu về văn hóa Trung Quốc, chứ không phải chỉ một hoặc hai cảnh quay", bà nói. "Chúng tôi muốn xem những hình ảnh tích cực về Trung Quốc".
Mike Gonzalez, chuyên gia tại Viện chính sách đối ngoại và an ninh quốc gia Davis tại Quỹ Heritage cho biết để phim được chiếu tại Trung Quốc, các nhà làm phim ngoại quốc phải nộp trước kịch bản cho các nhà kiểm duyệt nước này. Vì vậy, Trung Quốc có khả năng tác động đến nội dung phim. Các nhà làm phim Mỹ thường cố tránh những chi tiết có thể làm phật lòng Bắc Kinh.
Ông nhắc đến Ricard Gere, ngôi sao Hollywood từng rất nổi tiếng với phim "Người đàn bà đẹp" trong thập niên 90. Gonzalez giải thích nguyên nhân Gere đã không xuất hiện trong các phim bom tấn hơn 20 năm qua là diễn viên này có quan hệ thân thiết với Dalai Lama. Vì vậy, bất kỳ bộ phim nào Gere xuất hiện đều không được chiếu ở Trung Quốc, khiến hãng phim mất hàng triệu USD.
"Chính phủ Trung Quốc chỉ cho phép nhập số lượng hạn chế phim nước ngoài mỗi năm. Vì vậy, việc các nhà làm phim Mỹ cố gắng làm hài lòng bộ phận kiểm duyệt văn hóa của chính phủ Trung Quốc là điều tự nhiên. Họ đã làm điều đó trong nhiều năm", Stephen Colbert, diễn viên hài kiêm nhà sản xuất Mỹ nói.
Ông chỉ ra rằng trong bộ phim về đề tài thảm họa "2012", nhân loại được cứu vì chính phủ Trung Quốc có tầm nhìn xa trông rộng, chế tạo các con thuyền cứu sinh. Trong phim "Gravity", nhân vật do diễn viên Sandra Bullock thủ vai sống sót nhờ đến được Trạm Vũ trụ Trung Quốc và bộ phim có doanh thu rất tốt ở thị trường này.
Đoàn làm phim Looper, do một công ty Trung Quốc đồng sản xuất, đã thay đổi địa điểm của một số cảnh từ Paris sang Thượng Hải. Họ phải thực hiện hai phiên bản vì các cảnh ở Thượng Hải không thu hút được khán giả phương Tây.
Khó có thể khẳng định nỗ lực thúc đẩy hình ảnh của Trung Quốc thông qua các dự án phim ảnh có thành công hay không. "Ngoại trừ với các nước đang phát triển, quyền lực mềm của Trung Quốc không thành công", Stanley Rosen, giáo sư tại Đại học Nam California, nói. "Nếu Trung Quốc có bất kỳ quyền lực mềm nào thì có lẽ là nhờ thành công kinh tế và mô hình Trung Quốc mà họ đang thúc đẩy rất mạnh mẽ".
Phương Vũ (Theo NYTimes/Heritage)
