Sư phụ của Diệp Vấn, Trần Hoa Thuận là một cao thủ võ thuật của Trung Quốc từng đánh bại cả nhân vật nổi tiếng như Hoàng Phi Hồng.
Trần Hoa Thuận (1849–1913) biệt danh là Trảo Tiền Hoa, sinh ra tại thôn Mã Đông, trấn Hạnh Đàn, quận Thuận Đức, thành phố Phật Sơn, tỉnh Quảng Đông. Ông là võ sư đời nhà Thanh, đệ tử thân truyền của tông sư Vịnh Xuân Quyền Lương Tán, đồng thời là người đầu tiên công khai dạy Vịnh Xuân Quyền tại Phật Sơn.
Kỳ nhân võ thuật của phái Vịnh Xuân
Thuở trẻ ông làm công nhân ở tiệm gạo tại Phật Sơn, sau đó làm kế toán ở tiệm cầm đồ (tiền trang). Năm 39 tuổi, Trần Hoa Thuận mới chính thức bái Lương Tán làm sư phụ. Ban đầu do đệ tử của Lương Tán là Lý Hoa (tức Mộc Nhân Hoa) dạy thay, đến năm 1889, Lý Hoa qua đời, Lương Tán đích thân truyền thụ Vịnh Xuân Quyền cho ông. Ngoài võ công, Trần Hoa Thuận còn học y thuật từ sư phụ, vừa luyện võ vừa hành nghề chữa bệnh cứu người.
Cả đời Trần Hoa Thuận chỉ thu nhận tổng cộng 16 đệ tử, trong đó có con trai ông là Trần Nhữ Miên cùng với Diệp Vấn. Theo chắt trai của ông, võ sư Trần Quốc Cơ kể lại, có rất nhiều câu chuyện chứng minh Trần Hoa Thuận sức mạnh kinh người. Tương truyền Trần Hoa Thuận cao hơn 1m90. Lúc mười mấy tuổi làm ở tiệm gạo Phật Sơn, bao gạo 200 cân (100kg) người khác phải gồng gánh, còn ông một tay nhấc bổng ném lên cho công nhân xếp.
Diễn viên Ngũ Doãn Long thủ vai Trần Hoa Thuận (Trảo Tiền Hoa) trong phim "Vịnh Xuân Quyền" 2007 (Tạ Đình Phong thủ vai chính).
Khi mở tiệm cầm đồ “Công Hòa”, mỗi thùng đựng bạc nặng hơn 100 cân, Trần Hoa Thuận một tay xách một thùng, giơ ngang vai đi lại tự nhiên.
Trước cửa nhà ở Hạnh Đàn có con lạch nhỏ, Trần Hoa Thuận đứng tư thế mã bộ quay lưng ra lạch, để 4 thanh niên dùng gậy gỗ chống vào bụng, hứa nếu đẩy ngã ông xuống lạch sẽ thưởng 10 lượng bạc. Kết quả 4 người không những không đẩy nổi, còn bị ông dùng sức bật lại ngã nhào.
Một ngày nọ, Hoàng Phi Hồng dẫn theo hai đệ tử đến tìm Lương Tán tỷ thí. Theo quy củ thời đó, trước tiên hai bên phải “bỉ kiều thủ” (đẩy tay, đọ lực tay, công phu căn bản và mã bộ). Không rõ vì lý do gì, Lương Tán bỗng bảo Trần Hoa Thuận thay sư xuất chiến. Nếu xét về danh tiếng lẫn kinh nghiệm thực chiến, Trần Hoa Thuận hoàn toàn không thể so sánh với Hoàng Phi Hồng. Lúc đó Hoàng Phi Hồng đã là đại tông sư danh chấn giang hồ.
Đánh bại Hoàng Phi Hồng
Hoàng Phi Hồng từ nhỏ đã học võ từ cha của mình là Hoàng Kỳ Anh, một võ sư nổi tiếng trong “Quảng Đông Thập Hổ”. Năm 7 tuổi, Hoàng Phi Hồng theo cha đi biểu diễn võ thuật và bán thuốc rong. Sau này, Hoàng Phi Hồng tới Quảng Châu mở hiệu thuốc khám Bảo Chi Lâm. Ông từng được thủy quân Quảng Châu thuê làm huấn luyện viên võ thuật. Lúc đó nhiều người cứ ngỡ Trần Hoa Thuận sẽ bại dưới tay Hoàng Phi Hồng như sau đó tất cả đã phả bất ngờ.
Hoàng Phi Hồng từng nhận thất bại trước Trần Hoa Thuận
Ở phần “kiều thủ”, Trần Hoa Thuận dốc hết sức lực ép được cầu tay của Hoàng Phi Hồng xuống để giành chiến thắng. Đến phần so tài về thủ pháp, Trần Hoa Thuận dùng Nội Liêm Xuyên Tâm Chưởng và Song Phi Điệp Chưởng đánh bại chiêu Thiết Sách Quan Môn trong La Hán Thập Bát Thủ của Hoàng Phi Hồng.
Ba tháng sau tái đấu, Trần Hoa Thuận dùng Lục Điểm Bán Côn chế phục Bát Quái Côn của Hoàng Phi Hồng. Nói sơ qua thì Lục Điểm Bán Côn cùng với Bát Trảm Đao chính là 2 môn võ công binh khí nổi tiếng của phái Vịnh Xuân mà tới nay vẫn được truyền dạy.
Tờ Sohu viết: “Dù Trần Hoa Thuận không có nhiều kinh nghiệm thực chiến, nhưng bù lại sức mạnh tuyệt đối. Trong từng hiệp giao đấu, ông không hề rơi vào thế yếu chút nào. Câu nói “trước sức mạnh tuyệt đối, mọi kỹ thuật đều trở nên vô dụng” đã được trận đấu này chứng minh một cách hoàn hảo”.
“Nhờ sức mạnh kinh người, trong tay Trần Hoa Thuận, những chiêu thức vốn bình thường bỗng phát huy uy lực khác thường. Ngược lại, rất nhiều tuyệt kỹ của Hoàng Phi Hồng đều không thi triển được, bị Trần Hoa Thuận áp chế khắp nơi”, tờ Sohu viết.
Rất lâu sau Hoàng Phi Hồng mới biết người đánh bại mình không phải Lương Tán mà là đồ đệ của ông – Trần Hoa Thuận. Ông vừa kinh ngạc vừa kính nể Vịnh Xuân Quyền. Từ đó danh tiếng Trần Hoa Thuận vang dội khắp Phật Sơn
Diệp Vấn kề thừa võ công của Trần Hoa Thuận và đã dạy Vịnh Xuân Quyền cho Lý Tiểu Long
Chính Hoàng Phi Hồng cũng từng công khai khen ngợi Trần Hoa Thuận, nói rằng võ công của ông quả thật rất mạnh, đánh bại mình là chuyện bình thường, bản thân mình còn có rất nhiều chỗ cần học hỏi ông ấy.
Trần Hoa Thuận sau này đã thu nhận Diệp Vấn làm đồ đệ, từ đó phát dương quang đại Vịnh Xuân Quyền. Trong số những đệ tử của Diệp Vấn, Lý Tiểu Long là người nổi tiếng nhất. Hiện nay, 80-90% các dòng phái Vịnh Xuân trên thế giới đều bắt nguồn từ hệ phái này.
Tại làng Mã Đông Ninh, trấn Hạnh Đàn, Thuận Đức, đến nay vẫn còn lưu giữ phần mộ của tông sư Trần Hoa Thuận. Hậu duệ nhà họ Trần sau này đã sản sinh ra rất nhiều cao thủ võ lâm, họ cũng định cư tại đây, lặng lẽ truyền thừa hệ thống Vịnh Xuân Quyền hoàn chỉnh và cực kỳ sắc bén.
Phòng Văn hóa Thể thao quận Thuận Đức hiện đã sưu tầm đầy đủ các tư liệu liên quan, bao gồm: bảng phả hệ truyền thừa Vịnh Xuân ở Thuận Đức, tấm biển chúc thọ mà Diệp Vấn cùng các sư huynh đệ tặng sư phụ Trần Hoa Thuận ở Thuận Đức, thư tay của Diệp Vấn, ảnh chụp Diệp Vấn cùng đồ đệ Lý Tiểu Long…
