Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cảnh báo, thế giới đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng y tế "lịch sử", thảm họa kinh tế và nguy cơ Chiến tranh Lạnh Mỹ-Trung.
Với quan điểm thế giới "đang dịch chuyển theo hướng rất nguy hiểm", Tổng thư ký Guterres kêu gọi các nước "phải làm mọi thứ để tránh một cuộc Chiến tranh Lạnh mới". Ông nhắc lại cảnh báo đưa ra một năm trước về việc gia tăng cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.
 |
| Đại sứ Trung Quốc Trương Quân trong video phát biểu trước Hội đồng Bảo an hôm 24/9. Ảnh: CNN. |
"Thế giới của chúng ta không thể chấp nhận một tương lai mà hai nền kinh tế lớn nhất chia cắt toàn cầu bằng một vết nứt lớn, với mỗi bên đề ra các quy tắc thương mại và tài chính riêng, sở hữu năng lực Internet và trí tuệ nhân tạo riêng. Sự chia rẽ về công nghệ và kinh tế có nguy cơ biến thành chia cắt địa chiến lược và quân sự. Chúng ta phải tránh điều này bằng mọi giá".
Mối quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc đã trở nên căng thẳng về nhiều vấn đề, từ thương mại, công nghệ và đại dịch Covid-19 cho đến vấn đề Biển Đông...
Sự kình địch đó đã bộc lộ rõ tại UNGA khi Tổng thống Mỹ Donald Trump, trong một bài phát biểu trực tuyến, kêu gọi Liên Hợp Quốc buộc Bắc Kinh phải "chịu trách nhiệm" vì đã không ngăn chặn được Covid-19, dịch bệnh bùng phát đầu tiên ở thành phố Vũ Hán và cướp đi mạng sống của hơn 200.000 người Mỹ cùng gần 1 triệu người trên thế giới tính đến nay.
Đại sứ Trung Quốc mô tả mọi cáo buộc chống lại Bắc Kinh là "hoàn toàn vô căn cứ".
"Tại thời điểm này, thế giới cần sự đoàn kết và hợp tác hơn nữa chứ không phải một cuộc đối đầu", Đại sứ Zhang Jun khẳng định trước khi giới thiệu bài phát biểu trực tuyến của Chủ tịch Tập Cận Bình. "Chúng ta cần phải tăng cường lòng tin và sự tin cậy dành cho nhau, chứ không phải gieo rắc virus chính trị". "Chiến tranh chẳng có lợi cho ai cả", ông này nhấn mạnh.
 |
| Donald Trump và Tập Cận Bình đều có những phát ngôn mạnh mẽ |
Trong bài phát biểu của mình, Chủ tịch Tập Cận Bình đã kêu gọi một phản ứng toàn cầu chống lại Covid-19 và phát huy vai trò đi đầu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO).
"Chúng ta cần phải tăng cường đoàn kết và cùng nhau vượt qua điều này", ông Tập phát biểu. "Chúng ta nên tuân theo hướng dẫn của khoa học, phát huy hết vai trò của WHO và khởi động một phản ứng quốc tế... Bất kỳ nỗ lực nào nhằm chính trị hóa vấn đề đều cần phải bị loại bỏ".
Trước căng thẳng nghiêm trọng giữa hai siêu cường thế giới, lãnh đạo nhiều nước tham gia hội nghị đã bày tỏ lo ngại về các mối đe dọa đối với hòa bình và ổn định thế giới.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nói rằng, Covid-19 sẽ khiến nhiều nước phải hợp tác với nhau và chống lại một trật tự do Mỹ và Trung Quốc chi phối. "Giải pháp duy nhất có thể đến từ sự hợp tác của chúng ta", ông quả quyết, đồng thời chỉ ra rằng thế giới phải xây dựng một trật tự mới và châu Âu cần phải "gánh vác đầy đủ trách nhiệm của mình".
Tổng thống Indonesia Joko Widodo cảnh báo, hòa bình và ổn định toàn cầu có thể bị phá hủy nếu như những cuộc cạnh tranh địa chính trị còn tồn tại và gia tăng. Người đồng cấp Philippines của ông Widodo là Rodrigo Duterte cũng nêu bật hiểm họa của căng thẳng Mỹ - Trung.
"Với quy mô và sức mạnh quân sự của các đối thủ, chúng ta chỉ có thể tưởng tượng và kinh hoàng trước những thiệt hại khủng khiếp về nhân mạng và tài sản xảy ra, nếu 'cuộc khẩu chiến' biến thành một cuộc chiến thực sự của vũ khí hạt nhân và tên lửa", ông Duterte cảnh báo ngày 23/9.
Tranh cãi gia tăng, Nga bênh Trung Quốc
Đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Kelly Craft chỉ trích Trung Quốc trong cuộc họp trực tuyến của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm 24/9 vì "quyết định che giấu nguồn gốc virus, hạ thấp nguy cơ và ngăn chặn hợp tác khoa học", cho rằng hành động của Bắc Kinh đã "biến dịch địa phương thành đại dịch toàn cầu".
 |
Đại sứ Trung Quốc Trương Quân lập tức bác bỏ cáo buộc của bà Craft. "Tôi phải nói quá đủ rồi. Nước Mỹ đã gây đủ rắc rối cho thế giới rồi", ông Trương nói. "Thật đáng tiếc, một lần nữa chúng ta lại nghe thấy những tiếng om sòm từ Mỹ, rất trái ngược với bầu không khí của cuộc họp".
Đại sứ Trung Quốc thêm rằng Bắc Kinh bác bỏ những cáo buộc "vô căn cứ". Tuy nhiên, đại sứ Mỹ đã bỏ ra ngoài từ lúc ông Trương bắt đầu phát biểu.
Trong bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc hai ngày trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump dành phần lớn thời lượng để đổ lỗi cho Trung Quốc che giấu thông tin đại dịch Covid-19. Ông cáo buộc Bắc Kinh "cho phép các chuyến bay rời Trung Quốc và lây nhiễm ra thế giới", gọi Covid-19 là "virus Trung Quốc".
"Mỹ ghi nhận gần 7 triệu ca nhiễm và hơn 200.000 ca tử vong. Với hệ thống và công nghệ y tế tiên tiến nhất trên thế giới, tại sao Mỹ lại xuất hiện nhiều ca nhiễm và tử vong như vậy", ông Trương đặt câu hỏi. "Nếu ai đó phải chịu trách nhiệm, thì đó phải là một số chính trị gia Mỹ".
 |
Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc Vassily Nebenzia tỏ ra đồng tình và hưởng ứng phát biểu của ông Trương. "Chúng tôi lấy làm tiếc việc đại diện Mỹ đã chọn cuộc họp này và bục diễn thuyết của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc để đưa ra cáo buộc vô căn cứ đối với một trong những thành viên của Hội đồng Bảo an", Nebenzia cho hay.
Phóng viên (t/h)
 Mỹ - Trung "đối đầu" tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc |
 Những vấn đề đốt nóng kỳ họp Đại hội đồng Liên Hợp Quốc |
 Ông Trump sử dụng diễn đàn Liên Hợp Quốc để tiếp tục chỉ trích Trung Quốc |
