Nghị quyết của lưỡng viện quốc hội Mỹ cấm bán vũ khí dẫn đường cho đồng minh Trung Đông, nhưng có thể bị Trump phủ quyết.
 |
| Tiêm kích F-15 Arab Saudi mang bom dẫn đường trong đợt tập trận tại Mỹ. Ảnh: Military Edge. |
Hạ viện Mỹ hôm qua phê chuẩn ba nghị quyết nhằm ngăn chặn kế hoạch bán vũ khí dẫn đường chính xác cho Arab Saudi và Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) được Tổng thống Donald Trump thông qua hồi tháng 5.
Đây là một phần trong 22 nghị quyết phản đối được thượng viện Mỹ thông qua cách đây gần một tháng. Sau khi được lưỡng viện quốc hội Mỹ thông qua, chúng sẽ được gửi tới Nhà Trắng. Tổng thống Trump từng nhiều lần cảnh báo sẽ dùng quyền phủ quyết để vô hiệu hóa quyết định của quốc hội.
Các lãnh đạo hạ viện tập trung vào ba nghị quyết trên do vũ khí dẫn đường chính xác (PGM) có thể được tập đoàn Raytheon chế tạo và bàn giao trong thời gian ngắn. Một số nghị sĩ nghi ngờ rằng PGM từng được Arab Saudi và UAE dùng trong cuộc nội chiến Yemen và gây nhiều thương vong cho dân thường.
Nhiều nhà lập pháp Mỹ, trong đó có cả thành viên đảng Cộng hòa, đã tỏ ra giận dữ với việc ông chủ Nhà Trắng ủng hộ thương vụ bán vũ khí cho Arab Saudi. Việc thông qua các nghị quyết chặn hợp đồng vũ khí là một trong số ít lần thượng viện do đảng Cộng hòa chiếm đa số phản đối chính sách đối ngoại của Trump.
Tổng thống Trump hôm 25/5 tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia vì căng thẳng với Iran, phê duyệt 22 hợp đồng vũ khí trị giá 8,1 tỷ USD với Arab Saudi, Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) và Jordan bất chấp sự phản đối từ quốc hội Mỹ.
Quyết định này khiến nhiều nghị sĩ tức giận vì đã phá vỡ quy trình bán vũ khí của Washington, trong đó quốc hội Mỹ phải xem xét các hợp đồng và có quyền chặn mọi thỏa thuận. Một số nghị sĩ cáo buộc Trump đang lách luật để qua mặt quốc hội và bán vũ khí cho đồng minh.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết các đồng minh Trung Đông cần những hợp đồng này để răn đe Tehran, trấn an rằng quyết định của Trump chỉ "diễn ra một lần" và sẽ không tạo tiền lệ về sau. Ngoài vũ khí dẫn đường cho tiêm kích và tên lửa chống tăng Javelin, các hợp đồng sẽ bao gồm dịch vụ hỗ trợ kỹ thuật cho phi đội chiến đấu cơ F-15 của Arab Saudi.
Quốc hội Mỹ từng nhiều lần chặn hợp đồng bán vũ khí tiến công cho Arab Saudi và UAE sau những thiệt hại thảm khốc với dân thường Yemen do liên quân Arab gây ra, cũng như vụ sát hại nhà báo Jamal Khashoggi trong lãnh sự quán Arab Saudi ở Thổ Nhĩ Kỳ.
