Trung Quốc có thể đàm phán lại thỏa thuận thương mại với Biden

SCMP dẫn nguồn tin từ các cố vấn của Chính phủ Trung Quốc cho biết, Bắc Kinh sẽ tìm cách đàm phán lại thỏa thuận thương mại. Thỏa thuận giai đoạn một này bị phía Trung Quốc xem là "méo mó". Nó được ký sau nhiều tháng đàm phán và chiến tranh thương mại, trả đũa thuế quan của hai bên. Theo thỏa thuận, Trung Quốc cam kết mua thêm 200 tỷ hàng hóa Mỹ so với mức cao nhất của năm 2017.

Dù vậy, các cố vấn cho rằng thỏa thuận này phi thực tế với Trung Quốc. Họ coi ông Biden là một nhà lãnh đạo "chừng mực và tư tưởng đa phương" hơn Trump để thiết lập một thỏa thuận "nhẹ nhàng hơn" với Trung Quốc.

Shi Yinhong, cố vấn của Hội đồng Nhà nước Trung Quốc cho biết Bắc Kinh sẽ xem việc Biden đắc cử như cơ hội để giảm các mục tiêu nhập khẩu, cũng như thuế với hàng hóa xuất sang Mỹ.

Ông Tập Cận Bình cụng ly với Joe Biden, khi ông làm Phó tổng thống Mỹ hồi tháng 9/2015. Ảnh: AFP

"Sớm hay muộn, Biden sẽ tổ chức một cuộc đàm phán lại thỏa thuận thương mại khi thỏa thuận hiện nay phi thực tế. Một cuộc đàm phán lại cũng phù hợp với mong muốn của Trung Quốc", Shi cho biết và nói thêm Bắc Kinh sẽ trông đợi Biden tìm kiếm thay đổi khung nhiều hơn trong bất kỳ cuộc đàm phán nào.

Trong lần phát biểu đầu tiên sau khi chiến thắng hôm thứ bảy, Biden cho biết sẽ lập tức đảo ngược các quyết định của Trump về rời khỏi Hiệp định biến đổi khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các cố vấn Trung Quốc đánh giá, điều này có thể mở ra cánh cửa hợp tác tốt hơn với Bắc Kinh.

"Biden có kinh nghiệm xử lý các mối quan hệ quốc tế và am hiểu chủ nghĩa đa phương. Ông ấy sẽ có chừng mực hơn", Wang Huiyao, Chủ tịch Trung tâm Trung Quốc và toàn cầu hóa - tổ chức tư vấn cho Chính phủ nhận xét.

Yu Wanli, một chuyên gia về quan hệ Mỹ - Trung cho rằng Trung Quốc "chắc chắn" sẽ tìm cách đàm phán lại thỏa thuận "méo mó". Tuy nhiên, ông Biden có thể sử dụng nó làm con bài thương lượng để yêu cầu Trung quốc nhượng bộ trong các vấn đề về quyền sở hữu trí tuệ và quyền con người.

"Bắc Kinh có thể cam kết thực thi bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ mạnh hơn đối với các công ty Mỹ, mở cửa hơn thị trường tài chính. Nhưng họ có thể không thỏa hiệp trong các lĩnh vực như bảo vệ quyền lợi lao động, nhân quyền", Yu nói.

Ở chiều ngược lại, giới quan sát cuộc chiến thương mại vẫn cho rằng quan hệ Mỹ - Trung sẽ vẫn còn căng thẳng trong thời gian tới.

Benjamin Kostrzewa, luật sư thương mại tại Hogan Lovells, cũng là cựu nhân viên Văn phòng Đại diện Thương Mại Mỹ (USTR) cho rằng Biden sẽ chịu áp lực rất lớn để duy trì lập trường thương mại chống lại Trung Quốc. Điều này có thể khiến những thay đổi đáng kể trong chính sách hiện tại với Trung Quốc khó có thể xảy ra trong những tháng đầu nhiệm kỳ của Biden.

Stephen Olson, cựu đàm phán thương mại của USTR, hiện là một nhà nghiên cứu tại Hinrich Foundation nhận định có rất ít không gian chính trị để Biden đàm phán lại thỏa thuận giai đoạn một, giúp Bắc Kinh. Trong chiến dịch tranh cử, Biden đã có những lời lẽ cứng rắn về Trung Quốc. Nếu làm ngược lại, nó sẽ chứng minh những tuyên bố của Trump về việc Biden mềm mỏng với Trung Quốc.

Nhiều người đang quan sát xem liệu Trung Quốc có tuân thủ thỏa thuận thương mại giai đoạn một dưới thời chính quyền của Tổng thống Mỹ mới hay không. Trong giai đoạn bầu cử Tổng thống Mỹ, Trung Quốc tăng mua nông sản Mỹ nhưng vẫn chưa đạt được mục tiêu nhập khẩu năm nay.

Đến hết tháng 9, Trung Quốc mới đáp ứng được 54% cam kết mua hàng hóa Mỹ, theo số liệu của hải quan Mỹ. Cả năm nay dự kiến Bắc Kinh chỉ có thể đạt được 65% mục tiêu.

Còn số liệu hải quan Trung Quốc công bố ngày 7/11 cho thấy trong tháng 10, thặng dư thương mại của Trung Quốc với Mỹ tăng 46,5% so với ngày Trump nhậm chức. Điều này cho thấy nỗ lực của ông trong việc giảm thâm hụt thương mại không hiệu quả.

Tú Anh (theo SCMP)

Trung Quốc nêu lý do chưa chúc mừng Biden

Chuyên gia: Tổng thống Joe Biden sẽ bớt cứng rắn với Trung Quốc trong thương mại