Thành phố chiến lược có thể khơi mào xung đột Thổ Nhĩ Kỳ - Syria

Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 17/10 thông báo nước này sẽ đình chỉ chiến dịch quân sự tại miền bắc Syria trong 5 ngày nhằm tạo điều kiện cho dân quân người Kurd rút khỏi những vùng đệm an ninh được nước này thiết lập.

Thỏa thuận đình chiến này cho phép dân quân người Kurd (YPG) rút khỏi khu vực dọc biên giới phía bắc Syria, nhưng cũng có thể kích hoạt một "cuộc đua" giữa quân đội chính phủ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ để kiểm soát những vị trí mà họ bỏ lại, trong đó có thành phố chiến lược Manbij.

Quân đội Nga hôm 15/10 triển khai quân cảnh tuần tra vùng đệm giữa lực lượng Syria và Thổ Nhĩ Kỳ ở ngoại ô Manbij nhằm ngăn hai bên giao tranh. Đây là động thái cho thấy vị trí chiến lược quan trọng của Manbji với các phe tham chiến.

Xe quân cảnh Nga tuần tra tại Manbij hôm 15/10. Ảnh: AFP.

Sau gần 10 ngày tiến hành chiến dịch Mùa xuân Hòa bình, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã đẩy lùi được dân quân người Kurd ra xa biên giới và chiếm được nhiều thị trấn dọc biên giới. Thổ Nhĩ Kỳ đang tập kết lực lượng lớn ở phía đông sông Eupharates, không xa thành phố Manbij được người Kurd kiểm soát từ năm 2016. Nhóm nổi dậy Quân đội Quốc gia Syria (SNA) thân Ankara cũng áp sát ngoại ô thành phố này.

Nằm ở vị trí trung tâm vành đai phía bắc Syria, Manbji là mục tiêu kiểm soát chiến lược với hầu hết các bên tham chiến bởi hàng loạt tuyến đường tiếp tế chạy qua đây.

Thành phố này thường xuyên đổi chủ kể từ khi nội chiến Syria bùng phát. Quân nổi dậy chống chính phủ bắt đầu kiểm soát Manbij vào năm 2012, trước khi bị phiến quân Nhà nước Hồi giáo (IS) đẩy lùi năm 2014. Ba năm sau, dân quân người Kurd tiếp quản nơi này sau khi IS bị đánh đuổi.

Là trung tâm kinh tế khu vực, Manbij nằm sát đường cao tốc M4, tuyến thương mại dài 120 km nối thành phố cảng Latakia với Aleppo, Raqqa và vùng Deir Ezzor nhiều dầu mỏ ở phía đông.

Với chính phủ Syria, việc kiểm soát tuyến cao tốc này sẽ giúp tái thiết nền kinh tế bị chiến tranh tàn phá. "Chính quyền Syria đã để mắt tới Manbij trong nhiều năm. Họ coi việc Mỹ rút quân và sự ủng hộ của Nga là cơ hội để kiểm soát nó", học giả Aron Lund từ trung tâm nghiên cứu Century Foundation của Mỹ đánh giá.

Với Thổ Nhĩ Kỳ, việc đóng quân ở Manbij sẽ giúp ngăn chặn dân quân người Kurd hiện diện dọc sông Eupharates, đồng thời chia cắt khu vực Hassakeh và Qamishli trong tay người Kurd với thành phố Aleppo do chính phủ Syria kiểm soát.

Manbij cũng có vai trò quan trọng với kế hoạch thiết lập vùng đệm an ninh của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đẩy lùi người Kurd khỏi biên giới phía bắc Syria, cũng như hồi hương khoảng 3,6 triệu dân tị nạn Syria.

Vị trí thành phố Manbij. Đồ họa: USA Today.

Tổng thống Erdogan bác bỏ cảnh báo cho rằng việc đưa quân tấn công Manbij sẽ gây xung đột với Nga và nhắc tới "cách tiếp cận tích cực" của Moskva. Marwan Kabalan, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Chính sách Arab, cho rằng Nga có thể đạt thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ nhằm thúc đẩy người Kurd rút quân, tạo điều kiện để quân đội chính phủ Syria và quân cảnh Nga kiểm soát khu vực này.

Theo giới phân tích, tiếp cận Manbij đóng vai trò quan trọng với nỗ lực thiết lập vùng đệm an ninh và kết nối với các khu vực Thổ Nhĩ Kỳ giành được trong các chiến dịch quân sự trước đó ở miền bắc Syria.

"Nếu chiếm được Kobane và Manbij, Thổ Nhĩ Kỳ có thể kết nối mọi vùng lãnh thổ do nước này kiểm soát ở miền bắc Syra với nhau, hình thành một khu vực biên giới như Tổng thống Erdogan mong muốn", chuyên gia Lund nhận xét.

Với những mâu thuẫn lợi ích như vậy, Manbij có thể trở thành điểm nóng tranh giành giữa Syria và Thổ Nhĩ Kỳ, khiến xung đột tại quốc gia Trung Đông này càng thêm phức tạp, giới chuyên gia nhận định.

Duy Sơn (Theo Al Jazeera)

Thổ Nhĩ Kỳ “dọa” sẽ tiếp tục chiến dịch tại Syria

Syria tố cáo Thổ Nhĩ Kỳ vi phạm thỏa thuận ngừng bắn

Thỏa thuận ngừng bắn ở Syria: Thắng lợi lớn của Thổ Nhĩ Kỳ?

Ngoại trưởng Mỹ Pompeo nói tình hình Syria cải thiện

Thổ Nhĩ Kỳ cảnh báo nối lại chiến dịch Syria nếu người Kurd không rút