"Tàn quân" Afghanistan chạy trốn sự săn đuổi của Taliban

Những chiếc xe bọc thép và bán tải chở quân đội Afghanistan lao vun vút qua sa mạc đến Iran. Các phi công cũng cấp tập lái máy bay tới vùng núi Uzbekistan.

Hàng nghìn thành viên lực lượng Afghanistan tới các quốc gia khác trong vài tuần qua khi Taliban nhanh chóng chiếm giữ đất nước này.

Những người khác tìm cách thương lượng để đầu hàng và trở về nhà. Không ít người giữ lại vũ khí và tham gia vào phe "chiến thắng".

Tất cả họ trong nhiều năm qua đều từng tham gia vào các khóa huấn luyện chống lại Taliban ngốn hàng chục tỷ USD của Mỹ và đồng minh. Nỗ lực kéo dài 2 thập kỷ đó tan biến chỉ trong một vài ngày.

Nhưng bên cạnh những người chỉ biết trốn chạy hoặc đầu hàng, hàng nghìn binh sỹ Afghanistan, biệt kích và gián điệp vẫn chiến đấu tới cùng.

Giờ đây, họ đang phải trốn chạy, ẩn náu khỏi sự săn lùng ráo riết của Taliban.

Đuổi cùng, giết tận

"Không có lối thoát", Farid - một lính biệt kích Afghanistan nói trong tin nhắn gửi một người lính Mỹ từng chiến đấu cùng mình.

Farid đang ẩn náu ở vùng núi phía đông Afghanistan. Anh mắc kẹt tại đây sau khi nhiều đơn vị quân đội đầu hàng.

"Tôi đang cầu nguyện để được cứu sống", anh nói.

Nhiều binh sỹ Afghanistan chọn ẩn náu và chạy trốn thay vì đầu hàng Taliban. (Ảnh: Reuters).

Taliban vẫn đang ngày đêm tìm kiếm những người từng làm việc và chiến đấu cùng quân đội Mỹ, đưa ra đối sách đẫm máu để truy lùng họ.

Các tay súng đe dọa bắt giữ hoặc trừng phạt các thành viên trong gia đình nếu lực lượng này không tìm thấy người mà họ đang tìm kiếm, theo một cựu quan chức Afghanistan.

Các quan chức cho biết Taliban đã rà soát các hồ sơ tại Bộ Quốc phòng, Bộ Nội vụ và trụ sở của cơ quan gián điệp Afghanistan để lên danh sách các đặc vụ.

Ngày càng có nhiều báo cáo cho thấy các tay súng Taliban đang thực hiện các cuộc tấn công nhanh và chết chóc khi họ xác định được vị trí đối tượng cần tìm.

Một cựu thông dịch viên của lực lượng Đặc nhiệm Mỹ cho biết anh nhìn thấy người đàn ông đứng cách mình bước chân bị bắn vì bị nghi từng làm việc với các lực lượng nước ngoài.

Một video được đăng tải trên đài truyền hình RTA của Afghanistan tuần trước quay lại cảnh hàng chục thi thể bị bỏ lại bên đường tại thành phố Kandahar, miền nam Afghanistan. Nhiều người trong số họ được cho là các binh lính và quan chức Afghanistan bị Taliban hành quyết.

Hiện chưa rõ có bao nhiêu binh sĩ và quan chức an ninh Afghanistan đang chạy trốn.

Theo cơ quan công tố Uzbekistan, gần 600 binh sĩ Afghanistan đã bỏ trốn qua biên giới Uzbekistan trên ít nhất 22 máy bay phản lực và 24 máy bay trực thăng. 158 người khác đi bộ qua biên giới. Các cựu quan chức Afghanistan cho biết một số lượng không xác định các binh lính đã đến Iran.

Theo thống kê, lực lượng an ninh Afghanistan có khoảng 300.000 người. Nhưng vì tham nhũng, đào ngũ và thương vong, chỉ 1/6 trong số này thực sự tham gia cuộc chiến chống Taliban trong năm nay.

Hàng nghìn người đầu hàng khi Taliban càn quét khắp đất nước. Họ hạ vũ khí sau những lời hứa hẹn của Taliban.

Danh sách tử thần

Bản thân Taliban hiện tập trung vào 18.000 lính biệt kích của quân đội và các sĩ quan từ cơ quan gián điệp của Afghanistan.

Không ít người trong số này đã lui về Thung lũng Panjshir - thành trì cuối cùng của Afghanistan chưa rơi vào tay Taliban.

Hai thập kỷ trước, dưới sự dẫn dắt của thủ lĩnh Ahmad Shah Massoud, Panjshir cũng là khu vực duy nhất ở quốc gia Trung Đông thoát khỏi sự chiếm đóng của các tay súng nổi dậy. Nhưng hiện tại Panjshir đang thiếu vũ khí hạng nặng, đường tiếp tế qua biên giới phía bắc Afghanistan và sự hỗ trợ đáng kể của quốc tế và một chỉ huy tài ba như Massoud.

Tại sân bay ở Kabul, vài trăm lính biệt kích từ Tổng cục An ninh Quốc gia đang giúp đỡ hàng nghìn binh linh Mỹ giám sát việc sơ tán người nước ngoài và dân chúng Afghanistan.

Thỏa thuận được ký với Mỹ là phía Afghanistan sẽ là những người cuối cùng rời đi. Họ đóng vai trò như một hậu phương trước khi rời khỏi Afghanistan.

Các lính biệt kích có lý do chính đáng để sợ hãi. Nhiều người trong số họ đã tiêu diệt hàng loạt tay súng cho đến chỉ huy của Taliban và giờ trở thành mục tiêu trả thù của chính quyền mới.

Taliban nắm trong tay danh sách các mục tiêu để trả thù. (Ảnh: AP)

Taliban bắt đầu xuất hiện tại nhà của các quan chức tình báo cấp cao của Afghanistan ngay sau khi tràn tới Kabul cuối tuần trước.

Tại nhà của Rahmatullah Nabil - một cựu lính biệt kích, Taliban mang theo thiết bị điện tử để quét quanh ngôi nhà.

Ở căn hộ của một quan chức chống khủng bố khác, các tay súng đã để lại một bức thư kêu gọi ông này báo cáo với Ủy ban Tình báo và Quân sự của Taliban ở Kabul. Nếu trái lệnh, gia đình quan chức này sẽ bị giam giữ và trừng phạt.

Một số nguồn tin nói Taliban có một danh sách những người mà họ muốn thẩm vấn và trừng phạt. Các tay súng cũng tới từng nhà, đe dọa hoặc bắt giữ người thân của các mục tiêu trừ khi họ đầu hàng.

Taliban cũng đang tích cực mở rộng mạng lưới lấy tin để truy lùng các thành viên bị truy nã của lực lượng an ninh Afghanistan.

Mục tiêu chính là các thành viên của quân đội Afghanistan, cảnh sát cũng như những người làm việc cho các đơn vị điều tra của chính phủ bị lật đổ. Các quan chức Lầu Năm Góc cho biết những người này sẽ được sơ tán nếu tới sân bay, nhưng không rõ họ sẽ được đưa tới đâu.

Không giống như thông dịch viên từng làm việc với binh lính Mỹ hoặc người Afghanistan làm việc tại Đại sứ quán Mỹ, các thành viên của lực lượng an ninh Afghanistan không nằm trong các chương trình thị thực đặc biệt của chính phủ Mỹ.

Nhưng trước khi tính tới điểm đến ở nước ngoài, họ cần phải vượt qua các tay súng chặn lối vào sân bay, sẵn sàng đánh đập người dân để kiểm soát đám đông hàng nghìn người đang tháo chạy khỏi đất nước.

Các chiến binh Taliban cũng được cho là đang lục soát đám đông để tìm kiếm các binh sĩ, quan chức an ninh Afghanistan và những người khác làm việc trực tiếp cho các lực lượng do Mỹ dẫn đầu.