Sự chối từ bất ngờ của Syria cho nỗ lực của Nga và bài toán quyền lực của Tổng thống Assad

Nỗ lực của Điện Kremlin nhằm đàm phán kết thúc cuộc chiến tranh 7 năm ở Syria có thể rơi vào thế khó khi Damascus sẽ không chấp nhận kế hoạch mà Nga đưa ra về một hiến pháp mới, trong đó quyền lực của Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị suy giảm.

Tổng thống Syria Assad sẽ không chấp nhận quyền lực bị suy giảm?

Theo Bloomberg, Syria sẽ không chấp nhận kế hoạch mà Nga đưa ra về một hiến pháp mới trong đó quyền lực của Tổng thống Syria Bashar al-Assad bị suy giảm.

Đây là bước lùi đối với nỗ lực của Điện Kremlin nhằm đàm phán kết thúc cuộc chiến tranh 7 năm ở quốc gia Trung Đông này.

Theo kế hoạch của Nga, một số quyền lực từ chính quyền trung ương sẽ được phân cấp, thiết lập giới hạn tối đa 2 nhiệm kỳ Tổng thống (mỗi nhiệm kỳ 7 năm) và cho phép Quốc hội phế bỏ người đứng đầu Nhà nước.

Chân dung Tổng thống Assad ở Syria.

"Tôi không nhận thấy bất cứ khả năng nào để dự thảo do Nga đề xuất trở thành nền tảng cho tiến trình chỉnh sửa hiến pháp của Syria", cố vấn cấp cao Chính phủ Nga Vitaly Naumkin chia sẻ tại cuộc họp do Nhóm thảo luận Valdai chủ trì ở Moscow hôm 21/5.

Ông Vitaly Naumkin nhấn mạnh, Nga sẽ không áp đặt người Syria, bởi cả Damascus và phe đối lập "đều không chấp thuận bản dự thảo".

Sau chuyến thăm bất ngờ của ông Assad tới Moscow hôm 17/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Damascus đã nhất trí cử phái đoàn tham dự các cuộc thảo luận về hiến pháp do Liên Hiệp Quốc chủ trì tại Geneva.

Sự tham gia này của Syria có thể tạo bước phát triển mới cho nỗ lực hoà bình do Nga khởi xướng. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Syria có vẻ không mấy mặn mà và chỉ nói rằng nước này sẵn sàng thảo luận các điều chỉnh cho hiến pháp hiện tại.

"Assad không muốn quyền lực bị suy giảm, chứng tỏ ông ta không quan tâm đến giải pháp chính trị. Điều này sẽ khiến lập trường của chính quyền Assad xung đột trực diện với Nga", người phát ngôn nhóm đối lập chính của Syria, ông Yahya al-Aridi cho biết.

Dù Chính phủ Syria, với sự hậu thuẫn của Nga và Iran, đã giành quyền kiểm soát phần lớn đất nước bị chiến tranh tàn phá này nhưng triển vọng hòa bình vẫn còn xa vời.

Mỹ và các đồng minh, những nước vẫn đang kêu gọi ông Assad từ chức, khăng khăng sẽ không ủng hộ việc tái thiết đất nước sau chiến tranh ở Syria nếu không có sự chuyển giao chính trị ở quốc gia Trung Đông này.

Lực lượng người Kurd do Mỹ hậu thuẫn đang nắm quyền kiểm soát ¼ Syria và Thổ Nhĩ Kỳ cũng nắm giữ đất trong lãnh thổ Syria. Vì lẽ đó, nên ông Putin mới đây cho biết ông cùng người đồng cấp Syria đã nhất trí rằng các lực lượng quân sự nước ngoài phải rời khỏi nước này.

Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Syria Assad.

Vấn đề Syria: Mầm mống rạn nứt Nga - Iran

Nước phải rời khỏi Syria được nhắc đến ở đây chính là lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ còn lực lượng Nga và Iran được chính quyền Syria mời đến thì được phép ở lại, ông Naumkin cho hay.

Đại diện đặc biệt của Tổng thống Nga về Syria, Alexander Lavrentiev cũng cho biết toàn bộ quân đội nước ngoài phải rời khỏi Syria trong đó có quân đội Mỹ, Thổ Nhĩ Kỳ và lực lượng Hezbollah của Lebanon.

Bản thân người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cũng giải thích, một số quân đội nước ngoài hiện có mặt ở Syria có thể rời khỏi đất nước khi tiến trình chính trị bắt đầu, vì họ không có cơ sở pháp lý nào để ở lại.

Tuy nhiên, phát ngôn của ông chủ Điện Kremlin bất ngờ tạo ra sự rạn nứt công khai hiếm thấy giữa Moscow và Tehran.

Đáp trả tuyên bố của Tổng thống Nga Vladimir Putin về việc quân đội nước ngoài phải rút khỏi Syria, Iran thẳng thắn khẳng định nước này sẽ ở lại quốc gia Trung Đông khi vẫn còn mối đe dọa khủng bố.

"Không ai có thể bắt Iran làm điều này. Miễn là còn khủng bố và miễn là Chính phủ Syria còn mong muốn, Iran sẽ hiện diện ở Syria. Những người vào đất nước này mà không được sự cho phép của chính quyền Damascus phải rời đi", hãng thông tấn Tasnim dẫn lời phát ngôn viên bộ Ngoại giao Iran Bahram Kasemi cho hay.

Vị Tướng quân đội Iran dọa \'tung cú đấm vào mặt Ngoại trưởng Mỹ\' là ai? Chỉ huy cấp cao trong quân đội Iran đưa ra tuyên bố cứng rắn, đáp trả lời đe dọa siết chặt cấm vận của Washington ...

Gặp Tổng thống Assad, Tổng thống Nga Putin thực sự yêu cầu Iran rời khỏi Syria? Trong cuộc gặp hồi cuối tuần trước với Tổng thống Syria Bashar al-Assad, Tổng thống Putin khẳng định các “lực lượng vũ trang nước ngoài” ...