Suốt 4 năm qua, Obama hầu như không lên tiếng chỉ trích Trump, nhưng ông tin giờ là thời điểm tung đòn quyết định, khi bầu cử Mỹ cận kề.
Cựu tổng thống Mỹ Barack Obama cho rằng việc kiềm chế những lời chỉ trích Tổng thống Donald Trump trong nhiều năm là chìa khóa giúp tăng sức nặng cho đòn tấn công vào thời điểm quan trọng nhất, nhằm ủng hộ Joe Biden, người bạn lâu năm và từng là phó tổng thống của ông, trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay.
Obama gần đây xuất hiện nhiều hơn để kêu gọi ủng hộ cho ứng viên Biden, đồng thời liên tục chĩa mũi dùi công kích về phía người kế nhiệm, phơi bày những điểm khác biệt chính sách so với chính quyền Trump.
Cựu tổng thống rất quan tâm tới các động thái hàng ngày của Trump, sau đó lồng ghép các chỉ trích trong phát biểu của ông về các vấn đề mà phe Dân chủ biết sẽ khiến Trump khó chịu.
"Bạn có thể tưởng tượng xem sẽ ra sao nếu tôi bị phát hiện có một tài khoản bí mật ở ngân hàng Trung Quốc khi tái tranh cử?", Obama ám chỉ tới thông tin của NYTimes về việc Trump có tài khoản ngân hàng bí mật ở Trung Quốc. "Họ chắc hẳn sẽ gọi tôi là Barry Bắc Kinh".
 |
| Cựu tổng thống Obama tại sự kiện vận động tranh cử cho ứng viên Joe Biden tại Philadelphia, abng Pennsylvania hôm 21/10. Ảnh: AP. |
Chiến lược công kích Trump sẽ được tiếp tục vào cuối tuần này, khi cựu tổng thống Obama dự kiến song hành cùng Biden vận động tranh cử ở bang Michigan hôm 31/10. Obama cũng đang nỗ lực thu hút cử tri trẻ và người da màu cho Biden.
Một nguồn tin thân cận với Obama cho biết quyết định tung đòn công kích Trump vào "phút chót" cuộc đua bầu cử năm nay là "có tính toán".
"Ông ấy đã lựa chọn thời điểm mà ông ấy cân nhắc bảo toàn khả năng của mình, đó là cuối chiến dịch tranh cử, để chỉ ra những vấn đề cụ thể nhất về ông chủ Nhà Trắng hiện tại, và khiến mọi người quan tâm", một cố vấn của Obama cho biết.
Cố vấn này thêm rằng mục đích của tổng thống Obama khi kiềm chế chỉ trích trong những năm đầu nhiệm kỳ của Trump là nhằm "dồn lực" cho cuộc bầu cử.
David Axelrod, một người bạn lâu năm và cũng là cố vấn của tổng thống Obama, nói rằng Biden cũng cần tạo vị thế vững chắc của một ứng viên đảng Dân chủ, trước khi Obama tăng cường sự hiện diện của mình. Axelrod bác bỏ mọi chỉ trích cho rằng cựu tổng thống không tích cực cho chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ. Ông chỉ ra việc xuất hiện sớm hơn của ông Obama tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn, khi có thể cho Trump có thời gian tận dụng việc "ra mặt" của cựu tổng thống để chống lại Biden.
"Sẽ là khôn ngoan nếu không lạm dụng giá trị của ông ấy", Axelrod nói. "Họ đang sử dụng ông ấy để kêu gọi các khu vực bầu cử mà đảng Dân chủ cần năm nay, đó là cử tri trẻ và cử tri da màu, những người mà bà Hillary Clinton không giành được ủng hộ như kỳ vọng cách đây 4 năm".
Tuy nhiên, "náu mình chờ thời" không có nghĩa cựu tổng thống Obama hoàn toàn im lặng trong suốt nhiệm kỳ của Trump. Ông từng lên tiếng cảnh báo về tác động của nỗ lực bãi bỏ Obamacare mà đảng Cộng hòa tiến hành năm 2017, công kích các thành viên đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018 và có bài diễn thuyết đáng chú ý tại Hội nghị Toàn quốc đảng Dân chủ hồi tháng 8. Ông cũng tham gia vào hàng chục nỗ lực thu hút cử tri của đảng Dân chủ năm nay, bao gồm quảng cáo kỹ thuật số dành cho các ứng cử viên trên khắp nước Mỹ.
Nhưng tất cả hành động trên đều không thấm vào đâu so với những đòn chỉ trích gay gắt mà ông Obama tung ra nhắm vào Tổng thống Trump trong những ngày cuối cùng trước thềm bầu cử.
Tại sự kiện ở thành phố Philadelphia tuần trước, cựu tổng thống đặt câu hỏi về chính sách thuế và cách đối phó Covid-19 của Trump, trong khi đưa ra những quan điểm cá nhân nhắm vào các bài phát biểu của Tổng thống Mỹ.
"Thật vậy ư?", ông Obama hỏi một cách đầy hoài nghi khi nhớ lại Trump từng nói không muốn thay đổi nhiều cách ứng phó với đại dịch. "Không nhiều ư? Ông không thể nghĩ ra điều gì có thể giúp mọi người bảo vệ tính mạng người thân của họ ư?".
Vài ngày sau, cựu tổng thống nói rằng việc tỏ ra cứng rắn của Trump chỉ là vỏ bọc. "Ông ấy muốn hành động mạnh mẽ và nói chuyện cứng rắn. Ông ấy nghĩ rằng cau có và khó chịu là mạnh mẽ", ông Obama nói trong cuộc vận động ở Nam Florida hôm 24/10. "Nhưng khi chương trình '60 Minutes' và Lesley Stahl tỏ ra quá khó nhằn, ông ấy đã không thể tỏ ra mạnh mẽ nữa", Obama đề cập đến việc Tổng thống Mỹ đã bất ngờ dừng phỏng vấn của CBS News.
Minh chứng mới nhất cho thấy cựu tổng thống rất quan tâm tới tin tức hàng ngày về Trump là việc ông mỉa mai Tổng thống Mỹ vì than thở rằng báo chí đưa tin quá nhiều về Covid-19.
"Hơn 200.000 người ở đất nước này đã chết. Hơn 100.000 cơ sở kinh doanh nhỏ phải đóng cửa. Nửa triệu việc làm biến mất chỉ riêng ở Florida. Hãy nghĩ về điều đó", ông Obama nói. "Và lập luận mới nhất của ông ấy là gì? Mọi người quá tập trung vào Covid. Ông ấy nói điều này tại một cuộc vận động tranh cử. Ông ấy phàn nàn Covid, Covid, Covid. Ông ấy ghen tị với mức độ phủ sóng truyền thông của Covid-19".
 |
| Cựu tổng thống Obama (phải) bắt tay Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng hồi tháng 11/2016. Ảnh: AFP. |
Cựu tổng thống Mỹ đã cố gắng tuân theo truyền thống tránh công kích người kế nhiệm suốt nhiều năm và thường nói với mọi người rằng ông đánh giá cao cách tổng thống George W. Bush đứng ngoài chính trường Mỹ trong suốt nhiệm kỳ của ông. Tuy nhiên, Tổng thống Trump đã khiến ông Obama thay đổi quan điểm đó. Nhiều cựu quan chức Mỹ từng nhận xét Trump là "tổng thống phá vỡ quy tắc".
Màn tái xuất của Obama đã khiến các thành viên Dân chủ hài lòng, nhưng khiến Trump tức giận và lên tiếng chỉ trích truyền thông đưa tin bài phát biểu của cựu tổng thống.
"Obama thu hút rất ít người xem", Tổng thống Trump nói về bài phát biểu của Obama hôm 27/10. "Biden hầu như không có người xem. Chúng tôi đang thu hút hàng chục nghìn người. Bạn có thể thấy rõ điều đấy hôm nay. Cơn sóng đỏ lớn đang tới!".
Trước đây, Tổng thống Trump thường là người nhắc tới người tiền nhiệm nhiều hơn, trong khi Obama giữ im lặng. Nhưng những nỗ lực mới nhất của cựu tổng thống đã thay đổi điều đó. Sau nhiều năm phớt lờ các cáo buộc của Trump, Obama đã sử dụng chính sự im lặng của mình làm "đòn bẩy" công kích tổng thống đương nhiệm vào thời điểm quan trọng nhất.
Giới phân tích nhận định cuộc bầu cử năm nay cũng là bài kiểm tra dành cho chính cựu tổng thống, người cho tới giờ vẫn chưa thể truyền sự nổi tiếng của mình sang các thành viên đảng Dân chủ khác. Minh chứng rõ ràng nhất là năm 2016, khi ông Obama thường xuyên tham gia chiến dịch tranh cử của ứng viên Hillary Clinton, nhưng cuối cùng chiến thắng lại bất ngờ thuộc về Trump.
Thanh Tâm (Theo CNN)
