Đôi lúc, những tấm huy chương SEA Games thường bị gắn mác "thể thao ao làng", bởi đây chỉ là giải đấu có quy mô khu vực, diễn ra giữa 11 nước Đông Nam Á. Nhưng ngay cả trong trường hợp đó, cống hiến và hy sinh của những vận động viên cho thể thao thành tích cao vẫn cần được ghi nhận, để không có ai bị bỏ lại trên hành trình phát triển chung.
Giảm lương để lên tuyển
Bình Dương là một trong những đơn vị có cơ chế mở, tạo điều kiện cho vận động viên ăn tập, rèn luyện ở những nơi bên ngoài trung tâm thể dục thể thao tỉnh. Những VĐV đầu quân cho Bình Dương có thể đăng ký tập luyện tại một câu lạc bộ ở TP Hồ Chí Minh, thậm chí ngoài khu vực phía Bắc, miễn sao họ đảm bảo thành tích ở mỗi giải đấu mình tranh tài.
Bên cạnh cơ chế thoáng, Bình Dương cũng có mức đãi ngộ cạnh tranh dành cho vận động viên. Mức lương trung bình dành cho họ là 10 triệu đồng/tháng. Trong trường hợp đảm bảo thành tích khi thi đấu (giành huy chương và được phong kiện tướng), VĐV còn có thêm tiền thưởng bổ sung. Số tiền này vào khoảng 30-40 triệu đồng mỗi năm, được trả theo quý.
Mức đãi ngộ tốt về hình thức tập luyện, cũng như thu nhập, giúp Bình Dương thu hút không ít vận động viên từ những đơn vị khác. Nhưng ở chiều ngược lại, nó vô tình khiến một số vận động viên "ngại" lên tuyển quốc gia, bởi khi ấy, thu nhập thực tế VĐV nhận về sẽ giảm đi. Bình Dương và nhiều địa phương khác không có cơ chế cho phép VĐV hưởng nhiều hơn 1 nguồn thu nhập khi tập trung đội tuyển quốc gia.
Theo Nghị định số 152/2018/NĐ-CP quy định, chế độ dành cho VĐV trong thời gian tập trung đội tuyển quốc gia bao gồm tiền tập và tiền ăn. Họ được hưởng tiền tập 270.000 đồng/người/ngày, còn tiền ăn là 290.000 đồng/người/ngày. Tuy nhiên, VĐV không được bớt tiền ăn ra để cầm riêng như trước, thế nên nếu tính riêng tiền tập, họ nhận về 6-7 triệu đồng/tháng.
Mức thu nhập 7 triệu đồng/tháng là con số không nhỏ với nhiều vận động viên địa phương. Nhưng trong câu chuyện của Bình Dương, điều đó cũng có nghĩa VĐV bị giảm thu nhập đi đáng kể. Đó là thực trạng mà nhiều VĐV Boxing, Kickboxing, Muay... của Bình Dương phải trải qua trong thời gian chuẩn bị cho SEA Games 32. Dù vậy, họ vẫn không ngừng chiến đấu với một tinh thần của VĐV chuyên nghiệp.
Câu chuyện của Bình Dương cũng là nguyên nhân khiến một huấn luyện viên đội tuyển thể thao thuộc địa phương này chia sẻ, ông không nghĩ việc tập huấn nước ngoài trước thềm những giải đấu lớn là tốt cho VĐV. "Các cháu còn phải lo cuộc sống cá nhân, kiếm tiền mỗi ngày, vì mức đãi ngộ của một tuyển thủ quốc gia chưa đủ sống so với mặt bằng chung xã hội", ông nói.
Trong bối cảnh đó, sự hy sinh của VĐV cần được ghi nhận nhiều hơn. Bên cạnh câu chuyện không được đảm bảo thu nhập là nỗi nhớ nhà. Nhiều vận động viên đội tuyển quốc gia đã lập gia đình, sinh con. Việc tập trung tăng cường cũng đồng nghĩa họ phải xa nhà, xa gia đình, để một nửa còn lại vừa làm cha, vừa làm mẹ. Đó cũng là nguyên nhân khiến phần lớn VĐV thể thao lấy người trong ngành, bởi chỉ có họ mới hiểu được khó khăn của nhau.
Hành xác và đổ máu
Trong 3 năm gần đây, võ sĩ Nguyễn Thị Phương Hoài (Bình Dương) giữ vị trí đương kim vô địch quốc gia môn Boxing, hạng cân trên 81kg nữ. Ở mức thể trạng thông thường, nữ võ sĩ sinh năm 1995 có cân nặng vào khoảng 90kg. Cô đã đôn khoảng 30kg trong nhiều năm qua để hướng đến thành tích thi đấu cao hơn, đồng nghĩa với một cuộc sống đầy đủ hơn. Trước dịp Tết Nguyên đán 2023, Phương Hoài nhận được một thông báo bất ngờ. Võ sĩ quê An Giang được quy hoạch để thi đấu tại SEA Games 32, nhưng ở một hạng cân khác: Hạng 75kg nữ. Nhưng trong quá trình tập tuyện kéo dài 3 tháng từ Tết Nguyên đán đến SEA Games 32, Phương Hoài vẫn phải tham dự giải vô địch thế giới theo hạng cân ban đầu.
Một vận động viên khó có thể ép đến 15kg trong 2 tháng để dự SEA Games. Đó là lý do Phương Hoài đã bắt đầu quá trình ép cân ngay trong khoảng thời gian chuẩn bị cho giải thế giới. Vào thời điểm lên đường sang Ấn Độ cùng các tuyển thủ quốc gia, nữ võ sĩ 28 tuổi đã ép xuống sát mốc 81kg. Điều đó giúp cô tiếp tục ép cân nhẹ nhàng hơn trước thềm SEA Games 32, nhưng cũng mệt mỏi hơn. Câu chuyện của Phương Hoài cũng không phải chi tiết cá biệt trong giới thể thao thành tích cao Việt Nam. Nguyễn Thị Tâm, người đồng đội của Phương Hoài ở đội tuyển Boxing quốc gia, nói vui chuyến tập huấn Thái Lan vừa qua cùng toàn đội là "buổi du lịch dài ngày". Đó là những ngày Tâm liên tục đấu tập hằng ngày với VĐV nước ngoài, thậm chí là VĐV nam, và để lại không ít thương tổn về mặt thể xác.
Nếu để ý kỹ khuôn mặt những võ sĩ Boxing, bạn sẽ thấy hàm răng của họ có không ít răng giả. Việc liên tục tập luyện, đồng thời nhận đấm vào vùng mặt khiến không ít võ sĩ phải trồng lại răng sau mỗi chuyến tập luyện dài ngày. Với việc phải trồng răng, những vết bầm tím trên môi, mắt đôi khi lại trở thành những thương tích nhẹ nhàng. Cũng chịu thương tổn không ít về mặt thể xác là thành viên đội tuyển Bokator Việt Nam, những người vốn thi đấu Võ cổ truyền. Càng sát ngày thi đấu, những bài tập được đưa ra càng khốc liệt hơn. Vì thế, những chấn thương khiến trầy da, chảy máu là điều được chứng kiến hằng ngày ở đội tuyển.
Nhiều VĐV làm quen với công việc của HLV
Với những vận động viên có thành tích tốt ở đấu trường quốc tế, họ sẽ có lợi thế lớn nếu chuyển sang công tác huấn luyện. Tại SEA Games 31, võ sĩ Nguyễn Trần Duy Nhất không chỉ là VĐV đơn thuần. Anh đã tham gia công tác huấn luyện, khởi động cho các đàn em trước giờ thi đấu, đồng thời đưa ra những chỉ dẫn hiệu quả trong điều chỉnh đấu pháp. Đến với SEA Games 32, Duy Nhất không còn đóng vai VĐV nữa, mà trở thành một thành viên ban huấn luyện đội tuyển Kun Khmer Việt Nam. Anh là một trong những tấm gương cho thấy việc chuyển đổi từ VĐV sang HLV có nhiều điểm thuận lợi, nhất là nếu VĐV đã làm quen với điều đó từ trước. Vì thế, nhiều VĐV Việt Nam đã bắt đầu thực hiện điều này. Ở giải vô địch Boxing Các đội mạnh toàn quốc 2023 vừa qua, khán giả có thể thấy nhiều võ sĩ như Trương Đình Hoàng, Vương Thị Vỹ, Trần Thị Linh đã bắt đầu làm công tác huấn luyện. Sau quãng thời gian thống trị các giải đấu trong nước và quốc tế, họ đã sẵn sàng để bước đi trên hành trình mới.
https://cand.com.vn/seagames32/nhung-vdv-het-minh-vi-muc-tieu-sea-games-i692382/
