Người dân đồng loạt chuyển sang xe điện, TP.HCM giải quyết xe máy cũ thế nào?

Với xe cũ nát, phương án đưa ra là tái chế hoặc xử lý như phế liệu, những xe còn dùng được tiếp tục lưu hành tại các vùng chưa có tiêu chuẩn khắt khe về phát thải.

Nghi ngại xe máy cũ mang ô nhiễm thành thị về nông thôn

2 ngày cuối tuần, sự kiện "đổi xăng lấy điện" tổ chức ở công viên Bờ sông Sài Gòn đã thu hút rất đông người dân TP.HCM đến tham quan, tìm hiểu. Không ít người quyết định đổi xe máy xăng lấy xe điện để tranh thủ các chương trình trợ giá, khuyến mãi. Đề án giao thông xanh bước đầu nhận được sự hưởng ứng tự nguyện từ người dân, trong bối cảnh khi TP.HCM đang hoàn thiện lộ trình hạn chế dần phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu phát thải gây ô nhiễm môi trường.

Chị Ngọc Thảo ở phường An Khánh, cho biết chưa nghe quy định nào về việc TP.HCM cấm xe xăng, nhưng xe máy chị mua cũng đã 12 năm, nhân dịp nhiều ưu đãi nên chị quyết định đổi.

"Muốn mua xe mới tôi sẽ phải bán xe cũ trước vì nhà chật, không thể để nhiều xe cùng lúc. Tôi cũng tham khảo giá ở vài cửa hàng xe cũ, giá đổi chỉ thấp hơn khoảng 1 triệu đồng nhưng bù lại được các khuyến mãi khác khi mua xe điện mới, nên tôi 'chốt' đổi luôn", chị Thảo cho biết.

Lo ngại lượng lớn xe máy cũ sẽ chuyển về nông thôn khi người dân TP.HCM chuyển sang đi xe máy điện.

Lo ngại lượng lớn xe máy cũ sẽ chuyển về nông thôn khi người dân TP.HCM chuyển sang đi xe máy điện.

Chiếc xe Lead của chị được mua với giá gần 9 triệu đồng, cộng các chương trình khuyến mãi, hỗ trợ khác khoảng 6 triệu đồng, chị Thảo bù thêm khoảng 14 triệu đồng mua chiếc xe máy điện pin tháo rời của VinFast.

Chương trình đổi xe xăng lấy xe điện đang được các thương hiệu đẩy mạnh thực hiện với nhiều hình thức khác nhau và người dân hưởng ứng khá tích cực. Tuy nhiên, nhiều lo ngại đang đặt ra khi số xe máy xăng cũ các doanh nghiệp thu vào rất lớn sẽ xử lý ra sao.

Chị Mỹ Quỳnh ở phường Vườn Lài (Quận 10 cũ), chia sẻ lo ngại số xe máy cũ được thu đổi sẽ chuyển về nông thôn, đồng nghĩa ô nhiễm không khí ở thành phố sẽ chuyển về nông thôn. Như thế mục tiêu chuyển đổi giao thông xanh sẽ không như kỳ vọng.

Ông Nguyễn Đình Tùng, đại lý VinFast Hà Thành, cho biết những xe máy xăng thu mua sẽ được tiếp nhận để xử lý tiếp theo, tuy nhiên ông chưa rõ các quy trình tiếp theo với số lượng lớn xe cũ thu gom về ra sao. Ông cũng cho biết, chỉ trong một sự kiện cuối tuần tổ chức tại Công viên nước Đầm Sen, đã có hơn 100 xe máy xăng được thu vào.

Còn Yadea Việt Nam cho biết, xe xăng cũ thu về sẽ chuyển đến các công ty tái chế, thực hiện tháo dỡ và xử lý theo hướng dẫn về bảo vệ môi trường.

Trả lời VTC News, ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế TP.HCM, chương trình “Đổi cũ lấy mới” không chỉ giúp thu hồi lượng xe máy xăng cũ đang gây ô nhiễm mà còn góp phần hỗ trợ tài chính cho người dân đổi sang phương tiện sạch hơn. Đây là bước đi nằm trong lộ trình đã được TP.HCM nghiên cứu, cân nhắc kỹ.

Theo ông Hải, cần nhìn rộng hơn về hiện trạng xe máy xăng hiện nay. Lượng xe này rất lớn, nhưng đã hao mòn khác nhau theo cấp độ. Riêng xe cũ nát sẽ khó đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải mới mà thành phố sắp áp dụng. Chi phí để kiểm định và duy trì loại xe này sẽ rất cao, không còn hiệu quả. Vì vậy, người dân sẽ có xu hướng chuyển đổi sang xe điện, không chỉ vì lợi ích môi trường, mà còn nhờ các chính sách hỗ trợ đang ngày càng thiết thực.

Người dân tìm hiểu thông tin mua xe máy điện tại các sự kiện kích cầu xe điện tổ chức ở TP.HCM trong thời gian gần đây.

Người dân tìm hiểu thông tin mua xe máy điện tại các sự kiện kích cầu xe điện tổ chức ở TP.HCM trong thời gian gần đây.

Nhóm thứ hai là các xe cũ nhưng vẫn còn khả năng lưu thông. Những phương tiện này có thể được chuyển về các vùng nông thôn, nơi tiêu chuẩn khí thải chưa quá nghiêm ngặt, để tiếp tục sử dụng trong một thời gian nhất định. Mặc dù điều này có thể gây tranh cãi vì nguy cơ “chuyển ô nhiễm” từ thành thị ra nông thôn, nhưng theo các chuyên gia, đây là giải pháp chuyển tiếp trong bối cảnh lượng phương tiện ở khu vực nông thôn còn thấp.

Với nhóm xe còn mới, nếu ai chuyển sang xe máy điện để tiết kiệm nhiên liệu, họ sẽ mua bán bình thường cho những người có nhu cầu.

Đến cuối 2023, TP.HCM quản lý hơn 8,4 triệu phương tiện cơ giới đường bộ, gồm hơn 7,65 triệu xe máy và gần 820.000 ô tô các loại, chưa kể khoảng 2 triệu phương tiện đến từ các địa phương lân cận lưu thông trong khu vực. Tốc độ tăng trưởng trung bình giai đoạn 2015 - 2021 đạt 1,84%/năm với xe máy và 6,65%/năm với ô tô con.

Trong cơ cấu tổng phương tiện, xe máy vẫn chiếm áp đảo với 83,95%, tiếp theo là ô tô chở người và ô tô tải. Phương tiện cá nhân duy trì vai trò chủ đạo trong di chuyển nội thành.

"Và như thế giá xe xăng sẽ cạnh tranh hơn. Bởi nhiều người bán chắc chắn giá sẽ mềm, giá mềm thì không có cơ hội cho xe cũ nát lưu thông nữa. Giá xe xăng mới cũng dễ chịu hơn hiện nay, khi cầu xe xăng thấp, nhà sản xuất tính lại mức giá, bởi xu hướng không thể đảo ngược là xe điện, là sử dụng năng lượng sạch", ông Hải kỳ vọng.

Giám đốc Tư vấn Ứng dụng Kinh tế TP.HCM cũng cho biết đã có cơ chế giám sát để tránh “chảy” xe cũ về nông thôn, hoặc xuất khẩu phế thải. Quy trình đưa ra là hãng xe điện tiếp nhận xe xăng, cấp phiếu giảm giá mua xe điện mới cho người mua.

Xe xăng thu hồi có doanh nghiệp tái chế tháo dỡ, cấp chứng thư “đã phá hủy” và phân loại vật liệu theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia không phục hồi, bán lại hoặc tái xuất xe xăng nguyên chiếc. Kim loại thu hồi (thép, nhôm) ưu tiên tái nhập chuỗi cung ứng sản xuất khung, mâm xe điện trong nước, giảm rác đô thị và nhu cầu nhập khẩu nguyên liệu.

Cơ chế xử lý minh bạch xe máy xăng cũ cũng sẽ sớm được bổ sung, để không đẩy lượng lớn xe xăng cũ về nông thôn hoặc xuất khẩu dạng phế thải, bảo đảm xử lý đúng quy chuẩn QCVN 31:2024 và tái sử dụng tối đa kim loại.

Các chương trình khuyến mãi, đổi xe máy xăng sang xe máy điện thu hút đông khách TP.HCM tìm hiểu.

Các chương trình khuyến mãi, đổi xe máy xăng sang xe máy điện thu hút đông khách TP.HCM tìm hiểu.

Cơ quan giám sát được đề xuất là liên ngành Xây dựng – Nông nghiệp Môi trường – Công Thương – Công an Thành phố, cùng kiểm tra dữ liệu thu hồi và chi phí trợ giá được công bố công khai.

Mục tiêu giai đoạn 2025 – 2027, TP.HCM giảm từ 20-25% số xe máy xăng đang lưu hành và thu hồi 80% xe xăng cũ phát sinh.

Tài xế công nghệ được hỗ trợ ra sao?

Với riêng tài xế xe công nghệ, để khuyến khích chuyển đổi từ xe máy xăng sang xe điện, ông Lê Thanh Hải cho biết một loạt ưu đãi đã được đưa ra để giúp nhóm này tiếp cận với xe điện thuận lợi, làm sao họ có thể đổi xe điện mới mà không phải bỏ thêm tiền ban đầu.

Cụ thể, TP.HCM đề xuất miễn lệ phí trước bạ, phí đăng ký biển số và cấp giấy chứng nhận xe điện lần đầu trong 2 năm đầu triển khai, tổng ưu đãi lên đến khoảng 3 triệu đồng mỗi xe. Đặc biệt, tài xế chạy xe công nghệ còn được hoàn thuế VAT theo từng chuyến, tương đương khoảng 6.400 đồng/chuyến trị giá 80.000 đồng, một chính sách lần đầu tiên được áp dụng.

Về hỗ trợ tài chính, TP.HCM phối hợp với Tổ chức tài chính vi mô CEP và các ngân hàng để triển khai gói vay mua xe điện với kỳ hạn 24 - 30 tháng, lãi suất khoảng 6%. Riêng TP.HCM sẽ hỗ trợ ít nhất 2% lãi suất.

Tài xế xe máy công nghệ tại TP.HCM được hưởng một loạt ưu đãi tài chính để chuyển từ xe xăng sang xe máy điện.

Tài xế xe máy công nghệ tại TP.HCM được hưởng một loạt ưu đãi tài chính để chuyển từ xe xăng sang xe máy điện.

Các gói vay được thiết kế linh hoạt, không yêu cầu thế chấp, tài xế có thể trả nợ tự động qua ứng dụng đặt xe. Với những người không đủ tài chính để mua xe điện, chương trình hỗ trợ trực tiếp khoảng khoảng 8 triệu đồng chi phí ban đầu. Phần còn lại họ sẽ trả góp trong 24-30 tháng với lãi suất ưu đãi, số tiền đóng hàng tháng không quá 1 triệu đồng/tháng.

"Chúng tôi khuyến khích các doanh nghiệp cùng đồng hành, chia sẻ, bằng cách giảm mạnh giá xe trong 2 năm đầu thực hiện chuyển đổi. Chính sách này đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau nhưng chúng ta tiến đến một đô thị xanh, sạch hơn trong tương lai. Chúng tôi thiết kế gói chính sách có giành cho khoảng 10.000 tài xế thuộc đối tượng yếu thế, nghèo và cận nghèo hoàn toàn không có khả năng chi trả, mỗi người sẽ được hỗ trợ 8 triệu đồng chi phí mua xe, đổi xe ban đầu", ông Hải cho biết.

Để khuyến khích sử dụng xe điện thường xuyên, tài xế đạt 20.000 km xanh/năm được đề xuất hoàn phí bảo hiểm trách nhiệm dân sự và giảm 1% chiết khấu từ doanh nghiệp vận tải công nghệ.

Ngoài ra, tài xế xe công nghệ khi mua xe, đổi xe còn được các hãng ưu đãi khuyến khích với mức giảm giá 15-20% giá niêm yết, đồng thời hoàn thêm 4% cho khách hàng thân thiết.

Các hãng gọi xe như Grab, Be Group, Ahamove đang đẩy mạnh kế hoạch chuyển đổi sang xe máy điện theo lộ trình chuyển đổi giao thông xanh trên địa bàn TP.HCM. Trong đó, Grab với khoảng 200.000 tài xế ở Việt Nam bắt đầu chiến dịch “Sắm xe điện, một triệu thưởng về tay” hợp tác với Dat Bike. Các tài xế xe máy được hỗ trợ vay mua xe điện qua công ty tài chính.

Be Group cũng lên lộ trình chuyển đổi 3.000 tài xế BeBike sang xe điện trong 2 năm và liên kết với BYD cùng Selex để cho thuê hoặc bán xe với giá ưu đãi, hỗ trợ trả góp qua ứng dụng bePartner và ngân hàng.

Ahamove cũng vừa tiếp nhận 300 chiếc xe máy điện đầu tiên từ Selex Camel, cho biết đang tiến tới triển khai 1.000 xe máy điện giao hàng trong năm 2025. Ðại diện Ahamove khẳng định doanh nghiệp sẽ chuyển đổi sang xe điện nhanh chóng nếu được hỗ trợ hạ tầng sạc, đổi pin thuận lợi hơn.

https://vtcnews.vn/nguoi-dan-dong-loat-chuyen-sang-xe-dien-tp-hcm-giai-quyet-xe-may-cu-the-nao-ar955747.html

Hà Linh / VTC News