Trong bối cảnh nền y tế toàn cầu không ngừng phát triển, việc tiếp cận thuốc men an toàn, hiệu quả là quyền cơ bản của mọi người dân. Tuy nhiên, song hành với sự tiến bộ ấy lại là một mối nguy hiểm âm thầm nhưng vô cùng nghiêm trọng - nạn thuốc giả.
Trước thực trạng đáng báo động này, các nhà quản lý và chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo, đồng thời đưa ra những giải pháp nhằm ngăn chặn sự lan rộng của “đại dịch” thuốc giả.
TS Tạ Mạnh Hùng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý dược (Bộ Y tế):Chế tài xử phạt còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe
Cuộc chiến chống thuốc giả hiện nay không chỉ còn là câu chuyện chuyên môn của ngành Y tế, mà đã trở thành một nhiệm vụ chính trị, xã hội và pháp lý mang tính lâu dài. Thuốc giả không chỉ gây thiệt hại kinh tế mà còn trực tiếp đe dọa đến tính mạng người bệnh, đồng thời làm xói mòn niềm tin của người dân vào hệ thống y tế. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và sự bùng nổ của thương mại điện tử, nguy cơ thuốc giả xâm nhập thị trường Việt Nam ngày càng gia tăng, đặc biệt qua các kênh trực tuyến như mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử xuyên biên giới. Các đối tượng làm giả thuốc ngày càng tinh vi hơn, sử dụng công nghệ cao, hoạt động sản xuất chui không cần nhà xưởng cố định và chia nhỏ quy trình nhằm né tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, một hình thức mới đáng lo ngại là việc lợi dụng mạng xã hội để phân phối thuốc giả, gây khó khăn cho công tác kiểm soát nếu không có hệ thống giám sát và công cụ quản lý đồng bộ...
Dù hệ thống pháp luật về quản lý dược đã khá đầy đủ với Luật Dược, Bộ luật Hình sự và các nghị định, thông tư hướng dẫn nhưng vẫn còn những khoảng trống trong thực thi. Một số nhà thuốc bán lẻ chưa tuân thủ nghiêm túc quy định, bán thuốc không hóa đơn, không truy xuất được nguồn gốc, tạo điều kiện cho thuốc giả xâm nhập vào hệ thống chính thống. Bên cạnh đó, chế tài xử phạt hành chính còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe, nhất là đối với các vi phạm liên quan đến thuốc giá trị thấp hoặc chưa đủ điều kiện xử lý hình sự. Ngoài ra, việc lợi dụng hình ảnh của người nổi tiếng, chuyên gia và thậm chí cán bộ y tế để quảng bá sản phẩm không rõ nguồn gốc đang ngày càng phổ biến. Bộ Y tế đang tăng cường giám sát và nghiêm cấm cán bộ y tế tham gia quảng cáo sai quy định. Để chống thuốc giả hiệu quả, không thể chỉ dựa vào văn bản pháp luật mà cần sự đồng bộ giữa hệ thống pháp lý, tổ chức thực thi, công nghệ kiểm soát và sự tỉnh táo của người tiêu dùng.
Bà Bùi Thị Thanh, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam:Phát huy mạnh mẽ vai trò giám sát của nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội
Thuốc giả ngày nay không còn là những viên thuốc rẻ tiền với bao bì sơ sài như trước. Chúng được sản xuất tinh vi hơn rất nhiều, từ mã QR, tem chống giả đến bao bì thiết kế bắt mắt, khiến ngay cả người trong ngành cũng khó phân biệt thật - giả. Đây là thực tế rất đáng lo ngại.
Với kinh nghiệm nhiều năm hoạt động trong hệ thống Mặt trận Tổ quốc, tôi cho rằng cần phát huy mạnh mẽ hơn nữa vai trò giám sát của nhân dân và các tổ chức chính trị - xã hội. Cùng với đó, cần đẩy mạnh cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”, theo hướng ưu tiên sử dụng các sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, truy xuất minh bạch.
Ngăn chặn thuốc giả không thể là nhiệm vụ riêng của ngành Y tế, công an hay lực lượng quản lý thị trường. Đây là trách nhiệm chung của cả hệ thống chính trị. Phải có biện pháp phát hiện, kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất, vận chuyển, phân phối cho đến khi thuốc ra thị trường. Quan trọng hơn, cần xử lý thật nghiêm các hành vi vi phạm để củng cố niềm tin cho nhân dân. Bởi lẽ, xây dựng một thị trường dược phẩm lành mạnh chính là nền tảng để người tiêu dùng yên tâm, ngành Y tế phát triển bền vững và doanh nghiệp chân chính được bảo vệ đúng mức.
TS Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị Việt - Đức:Cả bác sĩ và bệnh nhân đều có thể trở thành nạn nhân
Nếu người tiêu dùng mua nhầm quần áo giả nhãn mác, họ chỉ đơn thuần bị thiệt hại về kinh tế. Nhưng với thuốc giả, hậu quả không dừng lại ở việc mất tiền - mà còn là mất sức khỏe, thậm chí mất cả tính mạng.
Thực tế cho thấy, những loại thuốc có giá trị cao như thuốc biệt dược thường là mục tiêu bị làm giả do lợi nhuận lớn. Đặc biệt, kháng sinh giả - vốn không chứa hoạt chất - nếu dùng cho bệnh nhân đang bị nhiễm trùng sẽ hoàn toàn không có tác dụng điều trị. Hậu quả là bệnh tình trở nặng, biến chứng nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.
Điều đáng nói là trong nhiều trường hợp, cả bác sĩ và bệnh nhân đều trở thành nạn nhân. Bác sĩ kê đơn đúng, nhưng thuốc không phát huy hiệu quả do đã bị làm giả. Hệ quả là không chỉ người bệnh phải gánh chịu rủi ro, mà uy tín của bác sĩ và niềm tin vào hệ thống y tế cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Tại các bệnh viện, không ít cán bộ y tế bày tỏ sự phẫn nộ trước tình trạng thuốc giả, sữa giả xuất hiện ngày càng tinh vi. Những hành vi này không thể coi là lỗi thông thường mà là tội ác. Vì thuốc giả ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh mạng con người, tôi cho rằng cần có khung hình phạt riêng, nghiêm khắc hơn, khác biệt hoàn toàn so với các vi phạm liên quan đến hàng tiêu dùng thông thường bởi đây không chỉ là vấn đề pháp lý, mà còn là yêu cầu đạo đức và trách nhiệm xã hội.
Điều khiến tôi trăn trở là nhiều vụ việc liên quan đến thuốc giả được phát hiện sau thời gian dài hoạt động, thậm chí có cả những "cơ sở sản xuất" tồn tại công khai trong nhiều năm, len lỏi sâu rộng vào thị trường tại nhiều địa phương. Vậy thì, vai trò giám sát và trách nhiệm của chính quyền cơ sở ở đâu? Ai chịu trách nhiệm khi để tình trạng này tồn tại trong một thời gian dài mà không bị phát hiện, xử lý?
https://hanoimoi.vn/ngan-chan-su-lay-lan-cua-dai-dich-thuoc-gia-707355.html
