Theo các chuyên gia, mỹ phẩm kém chất lượng vẫn bày bán tràn lan trên các sàn thương mại điện tử nên người bán và các sàn này phải chịu trách nhiệm.
Tại hội thảo với chủ đề “Mỹ phẩm: Từ công bố, sản xuất đến đảm bảo chất lượng” diễn ra tại TP.HCM sáng 25/8, ông Nguyễn Tấn Phong, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Hiệp Hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) cho biết, nhu cầu làm đẹp ngày càng lớn, chính vì vậy mà thị trường mỹ phẩm Việt Nam đang tăng trưởng rất nhanh.
Trong năm 2024, quy mô thị trường mỹ phẩm Việt Nam ước đạt hơn 2,4 tỷ USD và dự kiến đến năm 2028 đạt gần 2,8 tỷ USD. Thế nhưng, song song với sự sôi động này là tình trạng sản phẩm giả, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất hiện tràn lan, đặc biệt trên các nền tảng thương mại điện tử.
Hội thảo do Báo Tiền Phong phối hợp Cục Quản lý Dược, Viện Kiểm nghiệm thuốc TP.HCM, Đại học Quốc tế Hồng Bàng cùng các đơn vị tổ chức. (Ảnh: Đại Việt)
“Chỉ trong một ngày cuối tháng 5/2025 đã có gần 300 sản phẩm bị rút số công bố - chiếm 60% tổng số cả năm 2024. Đây là con số báo động, cho thấy không ít doanh nghiệp đang tìm cách lách luật, né tránh kiểm tra”, ông Phong nói.
Theo ông Phong, việc hậu kiểm là công tác rất quan trọng. Hậu kiểm là hoạt động giám sát sau khi sản phẩm được phép lưu hành, đây là tuyến phòng vệ cuối cùng bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng. Nếu tiền kiểm chỉ dựa vào hồ sơ công bố từ doanh nghiệp thì hậu kiểm mới phản ánh thực tế chất lượng sản phẩm đến tay khách hàng.
Cũng theo ông Phong, nhờ hậu kiểm, những sản phẩm chứa chất cấm, sai lệch thành phần hay quảng cáo “thổi phồng” mới được phát hiện kịp thời. Đây chính là cách để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, tạo môi trường cạnh tranh công bằng cho các doanh nghiệp chân chính.
Ông Nguyễn Tấn Phong, Giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Hiệp Hội Thương mại điện tử Việt Nam. (Ảnh: Đại Việt)
Ông Phong chia sẻ, trên thực tế, công tác hậu kiểm mỹ phẩm tại Việt Nam vẫn còn nhiều lỗ hổng. Mỹ phẩm tràn lan trên sàn thương mại điện tử như: Shopee, TikTok, Facebook nhưng không qua kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt khiến việc truy xuất và xử lý trở nên khó khăn hơn.
Ông Phong cho rằng, hiện nay, công tác chế tài, xử phạt cũng chưa đủ răn đe. Mức phạt chỉ từ 30-50 triệu đồng, trong khi lợi nhuận từ vi phạm có thể lớn hơn gấp nhiều lần. Chính vì vậy, nhiều doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh vẫn bất chấp làm sai để thu lợi nhuận.
“Những bất cập này khiến thị trường mỹ phẩm Việt Nam chưa thật sự minh bạch và an toàn”, ông Phong cho hay.
Bà Lê Thị Hà, Trưởng Phòng Quản lý Hoạt động thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương. (Ảnh: Đại Việt)
Bà Lê Thị Hà, Trưởng Phòng Quản lý Hoạt động thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương cho biết, hiện nay có tới 60% người tiêu dùng mua mỹ phẩm qua kênh online. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy hàng giả, hàng kém chất lượng vẫn dễ dàng len lỏi trong cuộc sống thường nhật.
Theo bà Hà, trách nhiệm đầu tiên vẫn thuộc về người bán, nhưng để truy xuất được người bán trên các nền tảng thì cần cơ chế quản lý rõ ràng. Với những sàn thương mại điện tử lớn như Shopee, Tiktok, cơ quan quản lý sẽ yêu cầu nền tảng phải xác thực danh tính, kiểm tra giấy tờ của người bán.
Nếu nền tảng buông lỏng kiểm soát, họ phải liên đới chịu trách nhiệm. Ngược lại, nếu người bán cố tình cung cấp thông tin giả mạo, trách nhiệm cuối cùng sẽ thuộc về chính người bán và cơ quan quản lý sẽ phối hợp điều tra, xử lý.
Về phía người tiêu dùng, bà Hà khuyến nghị nên ưu tiên mua hàng trên các sàn đã được đăng ký, công bố tại cổng online.gov.vn của Bộ Công Thương. Việc này giúp cơ quan quản lý có cơ sở để yêu cầu doanh nghiệp giải trình, bảo vệ quyền lợi cho người tiêu dùng.
Bà Hà chia sẻ, thời gian tới, cần sửa đổi Nghị định 93/2016, bởi nghị định này chủ yếu tập trung vào khâu sản xuất. Sắp tới, cần bổ sung rõ trách nhiệm của người kinh doanh mỹ phẩm trên môi trường số. Người bán không thể chỉ nộp phiếu công bố mà phải công khai, cung cấp dữ liệu minh bạch để đối chiếu.
Bên cạnh đó, Bộ Công Thương đang chuẩn bị trình Quốc hội Luật Thương mại điện tử vào tháng 10/2025. Luật sẽ tạo khung pháp lý cao hơn, bao quát toàn diện, kể cả các hoạt động mới nổi như livestream bán hàng, tiếp thị liên kết hay quảng cáo xuyên biên giới. Bên cạnh đó, việc tổ chức hậu kiểm trực tuyến cũng sẽ được triển khai nhằm rút ngắn thời gian chờ đợi.
Cũng theo bà Hà, việc tăng cường liên thông dữ liệu cũng vô cùng quan trọng. Hệ thống quản lý thương mại điện tử online.gov.vn hiện đã kết nối một phần với cơ quan thuế. Sắp tới, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục tích hợp với hải quan và Bộ Y tế. Theo đó, bất kỳ nền tảng hay sản phẩm nào không đăng ký trên online.gov.vn sẽ không được nhập khẩu vào Việt Nam.
Ngoài ra, việc phân cấp cho địa phương cũng rất cần thiết. Cơ quan quản lý thị trường tại các tỉnh, thành phải thường xuyên kiểm tra cửa hàng, cộng tác viên, điểm phân phối mỹ phẩm để ngăn chặn mỹ phẩm kém chất lượng từ gốc.
https://vtcnews.vn/my-pham-dom-tung-hoanh-san-thuong-mai-dien-tu-phai-chiu-trach-nhiem-ar961719.html
