Dự báo mưa lớn, lũ lụt ở Trung Quốc còn tiếp diễn trong những ngày tới, trong khi các nhà môi trường cảnh báo thời tiết cực đoan có thể trở nên thường xuyên hơn.
Cảnh báo lũ lụt cực đoan thường xuyên
Nhiều tuần mưa lớn ở miền nam Trung Quốc đã khiến hàng triệu người không có nơi trú ngụ và gây thiệt hại kinh tế hàng tỉ USD, trong khi các nhóm môi trường cảnh báo lũ lụt cực đoan có thể trở nên phổ biến hơn.
Đến cuối tháng 6, hơn 12 triệu người trên 13 tỉnh thành đã bị ảnh hưởng, theo Bộ Quản lý khẩn cấp Trung Quốc. Đợt lũ lụt đã khiến ít nhất 78 người chết, làm hư hại 97.000 ngôi nhà và gây thiệt hại kinh tế 25 tỉ nhân dân tệ (3,6 tỉ USD).
Video lưu hành trên các phương tiện truyền thông xã hội cho thấy những ngôi nhà bị sập, ôtô trôi nổi trong biển nước, cây cối, mùa màng chết trên những cánh đồng lầy lội, ngập nước.
Nhiều thành phố ở miền nam Trung Quốc cũng bị thiệt hại về cơ sở hạ tầng. Ở Dương Châu, một cây cầu vòm gần như hoàn toàn chìm dưới nước, trong khi những con đường bộ và đường sắt ở Trùng Khánh gần sông Cừ bị nhấn chìm.
Trong hàng nghìn năm qua, Trung Quốc đã vật lộn để ngăn chặn lũ lụt ở vùng đồng bằng trũng và sử dụng đê, đập để quản lý mực nước dâng. Nhưng thời tiết khó lường hơn khiến nhiệm vụ này trở nên khó khăn hơn, gây nguy hiểm cho cuộc sống của hàng triệu người sống dọc theo các con sông.
 |
| Phượng Hoàng cổ trấn ngập sâu trong biển nước. Nguồn: Real China TV |
Các nhà môi trường cảnh báo rằng, sẽ có những thiệt hại đau đớn hơn trừ khi các biện pháp được thực hiện để làm cho cơ sở hạ tầng trở nên linh hoạt hơn và giải quyết biến đổi khí hậu trên toàn cầu.
"Những đợt lũ lụt tàn phá mà chúng ta đã thấy phù hợp với sự gia tăng của các điều kiện thời tiết khắc nghiệt do biến đổi khí hậu" - Bloomberg dẫn lời ông Liu Junyan, một nhà vận động của Greenpeace Đông Á - nói.
"Có một nhu cầu cấp thiết là phải tăng cường các hệ thống cảnh báo sớm cho các tình huống thời tiết khắc nghiệt, để đánh giá rủi ro khí hậu trong tương lai ở các thành phố và cải thiện hệ thống quản lý lũ lụt" - ông Liu cho hay.
Tần suất của cả tình trạng mưa lớn và nhiệt độ cao do biến đổi khí hậu đã tăng dần trong 6 thập kỷ qua, theo một báo cáo do Cơ quan Khí tượng Trung Quốc công bố năm 2019.
Mùa lũ lụt năm 2020 gây ảnh hưởng tiêu cực đến hàng hóa từ nông nghiệp đến năng lượng. Ít nhất 80.000 hecta hoa màu bao gồm lúa, rau và trái cây đã bị thiệt hại ở tỉnh Hồ Bắc, theo văn phòng quản lý khẩn cấp địa phương.
Đầu mùa hè là thời điểm quan trọng để lúa phát triển và nếu hoa bị cuốn trôi, các chuyên gia cho biết sản lượng lúa sẽ giảm đáng kể trong năm nay. Trong khi đó, những cơn mưa lớn đang dẫn đến việc sản xuất thủy điện tăng lên, làm giảm nhu cầu than.
Đã có 5 đợt mưa lớn ở các tỉnh phía nam Trung Quốc kể từ đầu tháng 6, khiến Trung tâm Khí tượng Quốc gia đưa ra cảnh báo mưa bão nghiêm trọng trong hầu hết các ngày trong cả tháng. Theo dự báo thời tiết, sẽ có thêm 2 đợt mưa lớn trong những ngày tới. Vào cuối tháng 6, ít nhất 25 con sông lớn đã vượt quá mức cảnh báo lũ.
Mặc dù một số khu vực bị ảnh hưởng thường chịu thiệt hại do lượng mưa hàng năm, nhưng năm nay, lượng mưa tích lũy tăng gấp đôi, gấp ba lần mức thông thường - theo Chen Tao, nhà dự báo thời tiết chính tại Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc.
 |
| Mưa xối xả gây lũ lụt ở Tương Tây, Hồ Nam, Trung Quốc ngày 29.6. Ảnh: Getty |
Mực nước biển
Mực nước biển dâng trên toàn cầu, mà các nhà khoa học cho rằng nguyên nhân là do nhiệt độ ấm lên, cũng đang đe dọa nhiều thành phố của Trung Quốc. Theo Bộ Môi trường, tốc độ tăng mực nước biển trung bình dọc theo bờ biển Trung Quốc là 3,4 mm mỗi năm trong khoảng thời gian từ 1980 đến 2019, nhanh hơn mức trung bình toàn cầu. Năm 2019, mực nước biển dọc theo bờ biển Trung Quốc cao hơn 72 mm so với bình thường, Bộ cho biết.
Một nghiên cứu năm nay cho thấy châu thổ sông Châu - trung tâm sản xuất của Trung Quốc và là nơi ở của hàng chục triệu người - là trung tâm đô thị có nguy cơ cao nhất thế giới của hiện tượng mực nước biển dâng cao, và có thể nằm dưới mực nước biển ít nhất 67 cm đến năm 2100, trừ khi thực hiện các biện pháp để ngăn chặn.
Bên cạnh biến đổi khí hậu, nhiều thập kỷ phát triển kinh tế và đô thị hóa liên quan đến việc thu hồi đất từ hồ và vùng đất ngập nước cũng đã làm tăng mức độ thiệt hại do thiên tai. Vũ Hán, từng được biết đến là "thành phố trăm hồ", đã chứng kiến hầu hết trong số 127 hồ từng tồn tại vào những năm 1980 đã bị lấp để lấy đất. Và giờ đây Vũ Hán phải đối mặt với một trong những vấn đề ngập lụt đô thị nghiêm trọng nhất ở Trung Quốc.
"Hoạt động của con người đã phá hủy sông, hồ, rừng và bất kỳ hình thức bảo vệ tự nhiên nào. Đã đến lúc chúng ta phải thiết lập các nguyên tắc về cách chúng ta phát triển và chúng ta cần để lại đủ hồ chứa tự nhiên cho các thành phố để giảm thiệt hại do lũ lụt" - Yu Jianfeng, người sáng lập Trung tâm Văn hóa Công cộng Bảo vệ Môi trường các dòng sông, một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Trùng Khánh - cho biết.
