Theo các quan chức Mỹ, Nga có khả năng sẽ tiến hành các hoạt động quân sự chống lại Ukraine trước khi Thế vận hội Mùa đông Bắc Kinh kết thúc.
Ngay sau tuyên bố trên, Washington đã ra lệnh rút toàn bộ các cố vấn quân sự Mỹ ở Ukraine, thậm chí họ còn đưa ra mốc thời gian Nga sẽ tấn công Kiev, cụ thể là vào ngày 16/2.
Dù vậy, Mỹ và các nước châu Âu cho đến thời điểm hiện tại vẫn chưa đưa ra được bất cứ bằng chứng cụ thể nào cho thấy Kiev sẽ bị tấn công Kiev như thời điểm họ tuyên bố. Tất cả những gì phương Tây đưa ra được cho đến nay vẫn xoay quanh việc Nga triển khai hơn 100.000 quân xung quanh biên giới Ukraine, kèm theo đó là các cuộc tập trận liên tiếp giữa Moskva và một số quốc gia đồng minh.
 |
| Chưa bao giờ Nga triển khai số lượng lớn binh sĩ kèm trang thiết bị quân sự hạng nặng đến sát biên giới Ukraine như hiện tại. (Ảnh: Reuters) |
Điều này rõ ràng khiến dư luận cảm thấy hoài nghi về những cáo buộc nhằm vào Nga được Mỹ và đồng đưa ra trong suốt thời gian qua, chúng làm nhiều người nhớ đến những thông tin sai lệch dẫn đến cuộc chiến tranh Iraq năm 2003.
Tuy nhiên, những lo ngại của phương Tây không phải là không có cơ sở bởi chưa bao giờ Nga triển khai số lượng lớn binh sĩ kèm trang thiết bị quân sự hạng nặng đến sát biên giới Ukraine như vậy. Thậm chí Moskva còn cho xây dựng nhiều các căn cứ tiền phương gần biên giới hai nước.
Đánh giá về khả năng Nga sẽ tấn công Ukraine, chuyên gia quân sự Sebastien Roblin trong một bài phân tích mới đây trên tờ The Forbes đã chỉ ra 12 điểm cho thấy nhiều khả năng Moskva có một kế hoạch tấn công như ngay từ mùa thu năm ngoái và công tác chuẩn bị đã sẵn sàng.
Những nỗ lực ngoại giao liên tiếp gặp thất bại
Ngay từ đầu tháng 1/2022, các nước châu Âu, Mỹ, NATO và Nga đã tiến hành nhiều cuộc hội đàm nhằm hạ nhiệt căng thẳng ở Ukraine, nhưng tất cả đều không có kết quả.
Ngay như cuộc hội đàm mang tín hiệu tích cực nhất giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Pháp Emmanuel Macron ngày 7/2 tại Moskva cũng không đạt được bất cứ tiến bộ nào khi hai bên không tìm được tiếng nói chung.
Hay mới đây nhất là cuộc điện đàm kéo dài gần 1 giờ giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và ông Putin hôm 12/2, hai bên tiếp tục cảnh báo và chỉ trích nhau về khủng hoảng Ukraine hơn là tìm cách hạ nhiệt căng thẳng.
 |
| Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Nga Vladimir Putin (bên phải) trong cuộc họp báo chung sau cuộc hội đàm hôm 7/2. (Ảnh: TASS) |
Duma Quốc gia (Hạ viện) Nga sẽ bỏ phiếu để chính thức công nhận lực lượng thân Nga trên đất Ukraine
Theo Roblin, Duma Quốc gia Nga trong tuần tới có thể sẽ bỏ phiếu chính thức công nhận các nước cộng hòa ly khai Luhansk và Donetsk tự xưng ở miền Đông Ukraine, đây sẽ là cơ sở pháp lý mới để Moskva can thiệp vào Ukraine nếu hai nước cộng hòa ly khai đề nghị sự hỗ trợ từ Nga.
Trước đó, tình báo Mỹ đưa ra thông tin cho thấy lực lượng thân Nga có thể sẽ dàn dựng một cuộc tấn công giả nhằm vào chính họ để tạo ra cái cớ cho phép Moskva can thiệp quân sự.
Moskva đang sơ tán hầu hết nhân viên ngoại giao ở Kiev
Moskva luôn khẳng định họ không có ý định tấn công Ukraine, nhưng hành động đôi khi còn lớn hơn lời nói. Điều này thể hiện rõ qua việc Nga rút gần như toàn bộ nhân viên ngoại giao của đại sứ quán ở Kiev về nước.
Lý giải cho điều này, Bộ Ngoại giao Nga cho biết họ lo ngại những hành động khiêu khích có thể xảy ra khi căng thẳng leo thang mất kiểm soát, do đó Moskva quyết định rút gọn các cơ quan đại diện ngoại giao ở Ukraine.
Hơn một nửa lực lượng chiến đấu của Nga được triển khai xung quanh Ukraine
Theo phân tích của Roblin, cùng với các cuộc tập trận ở Belarus, Nga đang tập trung phần lớn các đơn vị chiến thuật của nước này xung quanh ba hướng giáp với Ukraine.
Cụ thể Nga đã tăng số tiểu đoàn tác chiến xung quanh Ukraine lên 90 cho đến 95, con số này trước đó chỉ khoảng 30 cho đến 35, lực lượng này có thể sẽ được bổ sung trong thời gian tới.
Các tiểu đoàn chiến thuật không phải là lực lượng tác chiến duy nhất của quân đội Nga, họ còn có các lữ đoàn pháo binh và tên lửa hùng hậu đứng sau làm nhiệm vụ hỗ trợ tấn công.
 |
| Quân đội Nga đang triển khai ít nhất 90 tiểu đoàn tác chiến xung quanh Ukraine. (Ảnh: The Sun) |
Nhân sự, thiết bị quân sự được vận chuyển ồ ạt về phía tây nước Nga
Quân đội Nga cho triển khai nhanh các đơn vị chiến thuật về biên giới phía tây thông quan các cầu hàng không, kèm đó là việc vẫn chuyển trang thiết bị quân sự hạng nặng thông qua hệ thống đường sắt diễn ra ngày đêm.
Ngay trong đầu tháng 2/2022, không quân Nga đã thực hiện số lượng lớn chuyến bay chuyển quân bằng máy bay vận tải quân sự Il-76MD từ nhiều khu vực đến các căn cứ gần biên giới Ukraine.
Quân đội Nga đang di chuyển từ các căn cứ "gần Ukraine" về phía biên giới
Kể từ đầu tháng 2, các lực lượng Nga đang dần tiến về gần hơn biên giới Ukraine, điển hình như Tập đoàn quân hợp thành số 41 trước đó được triển khai ở Yelniya (tháng 10/2021) các Ukraine 240 km nay đã tiến xa hơn về phía nam hội quân với các đơn vị khác ở Klintsy và Novozybkov, trong tư thế tiến về Kiev.
Ngoài ra, các đơn vị thuộc Tập đoàn xe tăng cận vệ số 1 đang tập trung ở khu huấn luyện Pogonovo gần Voronezh (cách Ukraine 190 km về phía đông bắc) và Tập đoàn quân hợp thành số 6 gần Kursk dường như đang di chuyển về phía nam tới Belgorod, cách thành phố Kharkiv (Ukraine) chưa tới 60 km về phía bắc.
Lực lượng đổ bộ đường không của Nga đã vào vị trí
Tính đến hết tháng 1/2021, quân đội Nga đã cho triển khai 6 tiểu đoàn chiến thuật từ các Sư đoàn dù 76 , 98, 106 và hai tiểu đoàn khác đến từ các lữ đoàn dù độc lập đến gần biên giới Ukraine.
Ngoài phương tiện chiến đấu bọc thép, các đơn vị đổ bộ đường không Nga còn nhận được sự hỗ trợ đáng kể từ các phi đội trực thăng vũ trang như Mi-28N, Ka-52, Mi-24V và Mi-8.
Hạm đội Biển Đen của hải quân Nga đã rời cảng để "tập trận" với lực lượng tăng cường
Các Hạm đội Baltic, Thái Bình Dương và phương Bắc của hải quân Nga đều đã điều động tàu đổ bộ và tàu chiến tham gia các hoạt động diễn tập trung với Hạm đội Biển Đen trên cả hai vùng biển Địa Trung Hải và Biển Đen.
Tại Địa Trung Hải, Nga đã triển khai hai trong số ba tàu tuần dương mang tên lửa lớp Slava (Varyag và Marshal Ustinov), hai tàu khu trục chống ngầm lớp Udaloy, hai khinh hạm và ba tàu ngầm tấn công diesel-điện lớp Kilo cải tiến.
Tuần dương hạm Slava còn lại - Moskva đã khởi hành từ Sevastopol (từ ngày 10/2) sẽ sớm hội quân với các tàu chiến khác trên Biển Đen. Tổng số tàu chiến Nga có thể triển khai ở Địa Trung Hải và Biển Đen lên đến hơn 30 tàu.
 |
| Tàu ngầm Kilo Rostov-na-Donu mang theo tên lửa hành trình Kalibr đi qua eo biển Bosphorus (Thổ Nhĩ Kỳ) hướng tới Biển Đen ngày 13/2. (Ảnh: Reuters) |
Trọng pháo của Nga đang “lăn bánh” vào vị trí khai hỏa
Năm quân khu của Nga đều có ít nhất hai lữ đoàn hỗ trợ hỏa lực đặc biệt. Một phần đáng kể lực lượng này được cho đang di chuyển đến Belarus, Crimea và xung quanh vùng Belgorod, đây có thể được xem là động thái đáng lo ngại.
Các lữ đoàn pháo phản lực hạng nặng có 24 hệ thống pháo phản lực phóng loạt BM-30 Smerch với tầm bắn 90 km. Nhiều đơn vị BM-30 đã được nhìn thấy ở Belarus và biên giới của Nga với Ukraine.
Các lữ đoàn pháo binh hạng nặng khác trang bị hai loại hệ thống tự hành khác nhau gồm hệ thống pháo tự hành 2S7M Malkha (203 mm) có thể bắn phá các mục tiêu cách xa 54 km và hệ thống pháo cối tự hành 2S4 Tyulpan (240 mm) tấm bắn lên đến 20 km.
Vệ binh quốc gia Nga đang di chuyển về phía biên giới
Vệ binh quốc gia Nga “Rosgvardia” được cho là đang di chuyển về phía biên giới Ukraine trong vài tuần trở lại gần đây. Lực lượng này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Moskva kiểm soát các vùng tạm chiếm nếu các mũi tấn công thọc sâu vào bên trong lãnh thổ Ukraine.
Công tác hậu cần cho cuộc chiến đã sẵn sàng
Các nhà phân tích quân sự tỏ ra khá ấn tượng trước công tác hậu cần của quân đội Nga xung quanh biên giới Ukraine, đây không đơn thuần là hoạt động phục vụ các cuộc tập trận như Moskva tuyên bố mà còn là sự chuẩn bị cho một cuộc chiến trên diện rộng.
Không quân Nga đang hướng về phía Tây
Không giống như lực lượng mặt đất, không quân Nga chưa có động thái tái triển khai quy mô lớn đến gần biên giới Ukraine, do việc chuyển quân hoàn toàn có thể diễn ra nhanh. Tuy nhiên giới quan sát vẫn có thể mường tưởng được sức mạnh trên không của Nga thông qua các cuộc tập trận ở Belarus gần đây.
Để hỗ trợ 30.000 quân tham gia tập trận ở Belarus, không quân Nga đã cho triển khai hai phi đội tiêm kích Su-35S và cường kích Su-25 đến các căn cứ gần biên giới hai nước. Ngoài ra, tiêm kích đánh chặn siêu thanh MiG-31 cũng được tăng cường đến vùng Kaliningrad.
Với 12 lý do nói trên, Sebastien Roblin kết luận rằng Tổng thống Putin có thể giữ lực lượng này vô thời hạn ở các địa điểm hiện tại để duy trì áp lực lên Kiev - hoặc chờ đợi một biến cố để tạo cơ sở pháp lý cho cuộc chiến với Ukraine.
