Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) vừa đưa ra cảnh báo về việc El Nino đã chính thức xuất hiện và dự báo rằng có 90% khả năng El Nino sẽ kéo dài đến nửa cuối năm nay với cường độ tối thiểu ở mức trung bình.
Hành động sớm để bảo vệ tính mạng và sinh kế người dân
Các dự đoán từ mô hình và đánh giá của chuyên gia cho thấy xác suất xảy ra hiện tượng El Nino rất cao (90%) từ tháng 7 - 9 và có khả năng xảy ra cho đến tận cuối năm.
“Sự khởi đầu của El Nino sẽ làm tăng đáng kể khả năng phá vỡ các kỷ lục về nhiệt độ đã ghi nhận và gây ra nhiệt độ cực đoan hơn ở nhiều nơi trên thế giới và trong đại dương”- WMO cho biết.
Tuyên bố của WMO về El Nino là lời cảnh báo tới các Chính phủ trên toàn thế giới huy động các biện pháp để giảm thiểu thiệt hại cả về sức khỏe, hệ sinh thái và kinh tế. Việc cảnh báo và hành động sớm các hiện tượng thời tiết cực đoan liên quan đến El Nino là rất quan trọng để bảo vệ tính mạng và sinh kế người dân.
El Nino xảy ra trung bình cứ sau 2 - 7 năm và các đợt thường kéo dài từ 9 - 12 tháng. Đó là một hiện tượng khí hậu xảy ra tự nhiên liên quan đến sự nóng lên của nhiệt độ bề mặt đại dương ở vùng nhiệt đới trung tâm và phía đông Thái Bình Dương. Nhưng nó diễn ra trong bối cảnh khí hậu bị thay đổi bởi các hoạt động của con người.
 |
|
El Nino đã được cảnh báo đã chính thức trở lại trên toàn cầu |
Một báo cáo của WMO được công bố vào tháng 5 đã dự đoán, có 98% khả năng rằng ít nhất một trong 5 năm tới và cả giai đoạn 5 năm nói chung sẽ nóng nhất được ghi nhận trước đây, đánh bại kỷ lục được ghi nhận năm 2016 khi có hiện tượng El Nino cực mạnh.
Nhiều bằng chứng từ các quan sát cả đại dương và khí quyển đều chỉ ra sự hiện diện của các điều kiện El Nino ở Thái Bình Dương. Nhiệt độ nước biển ở khu vực này ghi nhận cao hơn 0,5 độ C.
Trong khi đó tại Việt Nam, bản tin mới nhất về El Nino được Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia phát đi vào đầu tháng 7 cho thấy, hiện tượng El Nino sẽ tiếp tục phát triển từ tháng 6 cho tới hết năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng 80-90%.
Dự báo thời gian đỉnh điểm của El Nino có thể xảy ra trong mùa 3 tháng từ tháng 11/2023 đến tháng 1/2024 với xác suất El Nino có cường độ mạnh.
Theo Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia, trong điều kiện El Nino , ở hầu hết các vùng trong cả nước , nhiệt độ trung bình các tháng có xu thế cao hơn bình thường ; nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn; khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối;
 |
Hoạt động của bão/ATNĐ có thể không nhiều nhưng tập trung nhiều vào giữa mùa, tính chất dị thường hơn, cả về cường độ và quỹ đạo. Điều đáng lưu ý là El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở đa phần diện tích cả nước với mức phổ biến từ 25 đến 50%.
Vì thế nguy cơ cao xảy ra khô hạn cục bộ , hoặc diện rộng ở những nơi có nhu cầu dùng nước nhiều cho sản xuất và sinh hoạt, trong các tháng mùa khô năm 2023, đề phòng tình trạng ít mưa dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước trong những tháng đầu năm 2024 trên phạm vi toàn quốc.
Ví dụ dễ hình dung nhất về tác động của El Nino đã gây ra các đợt hạn mặn kỷ lục vào năm 2015/2016 và 2019/2020.
Cảnh báo một mùa đông 2023 ít lạnh
Dự báo El Nino sẽ gia tăng dần về cường độ vào các tháng mùa đông năm 2023-2024. Dựa trên một số thống kê khí hậu, vào thời kì chịu tác động của El Nino khu vực Việt Nam có một số biến động đáng lưu ý.
Theo thống kê trung bình mỗi năm có 5-7 xoáy thuận nhiệt đới (XTNĐ) bao gồm bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ) ảnh hưởng đến nước ta, trung bình mỗi tháng có 0,58 cơn. Trong những năm El Nino trung bình mỗi tháng có 0,42 cơn, ít hơn TBNN khoảng 28%. Ngoài ra, trong điều kiện El Nino, XTNĐ thường tập trung vào giữa mùa bão (tháng 7, 8, 9).
Đặc biệt, trong những năm El Nino số đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến nước ta ít hơn bình thường. Số đợt front lạnh, đặc trưng của các đợt không khí lạnh, qua Hà Nội của các tháng trong năm chỉ bằng 70%. Thời gian kết thúc hoạt động của không khí lạnh ở Việt Nam sớm hơn bình thường.
Ngoài ra, trong điều kiện El Nino nhiệt độ trung bình các tháng đều cao hơn bình thường, mùa đông chênh lệch rõ rệt hơn mùa hè, các khu vực phía Nam chịu ảnh hưởng nhiều hơn phía Bắc. Trong điều kiện có ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nhất là các đợt El Nino mạnh có thể gây ra nhiều kỷ lục về nhiệt độ cao nhất tuyệt đối ở nhiều nơi.
El Nino thường gây thiếu hụt lượng mưa trong hầu hết các vùng trong cả nước, phổ biến từ 25 đến 50% (rõ rệt nhất là Bắc Trung bộ). Đáng chú ý là, một số đợt El Nino đã cho những kỷ lục về lượng mưa lớn nhất trong 24h và số tháng liên tục hụt mưa ở một số nơi, cho thấy El Nino làm tăng tính biến động của mưa ở Việt Nam.
