Từ tháng 10-12/2025, bão/ATNĐ hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta tiếp tục ở mức cao hơn trung bình nhiều năm với khoảng 4-5 cơn bão hoạt động trên Biển Đông.
Bão, lũ dồn dập
Ông Hoàng Đức Cường, Phó Cục trưởng Cục Khí tượng thủy văn, Bộ NN&MT nhận định, mùa mưa bão năm 2025 ghi nhận những con số cực đoan hiếm gặp cả về cường độ, tần suất và phạm vi ảnh hưởng, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ đủ dài để khắc phục hậu quả.
Ông Cường cho hay, 9 tháng qua, thiên tai tại Việt Nam diễn biến phức tạp, bất thường và có xu hướng cực đoan hơn so với trung bình nhiều năm, riêng mùa bão năm nay ghi nhận những con số cực đoan hiếm gặp cả về cường độ, tần suất và phạm vi ảnh hưởng.
Chỉ trong 9 tháng đầu năm, Biển Đông xuất hiện 14 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, cao hơn hẳn trung bình nhiều năm. “Trong đó 6 cơn ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến nước ta, tạo thành chuỗi thiên tai dồn dập, hầu như không có khoảng nghỉ đủ dài để khắc phục hậu quả”, ông Cường nói.
Theo ông Cường, sự bất thường của mùa bão năm xuất hiện ngay từ tháng 6 khi bão số 1 (bão Wutip) trở thành cơn bão đầu tiên xuất hiện sớm nhất trên Biển Đông trong hơn 40 năm.
Dù không đổ bộ đất liền nước ta nhưng hoàn lưu bão lại gây mưa kỷ lục 250-550mm cho một khu vực kéo dài từ Nam Hà Tĩnh đến Đà Nẵng, nhiều nơi vượt 800mm, dẫn đến lũ lịch sử trên các sông Trung Bộ trong mùa hè.
 |
|
Siêu bão Ragasa trở thành cơn bão mạnh nhất trên Biển Đông đến thời điểm hiện tại |
Chỉ hơn một tháng sau, bão số 3 và số 5 liên tiếp đổ bộ, gây gió cấp 10-11, giật cấp 12, mưa 200-400 mm, có nơi trên 500 mm, kéo theo lũ vượt báo động 3 trên hệ thống sông Cả, sông Mã, sông Hoàng Long và sông Thao.
Siêu bão số 9 (siêu bão Ragasa) xuất hiện trên Biển Đông những ngày cuối tháng 9 với cường độ mạnh nhất, vượt qua siêu bão Yagi năm 2024. Lần đầu tiên trong lịch sử dự báo, Việt Nam xác định cấp gió bão đạt cấp 17, giật trên cấp 17, đây là cấp cuối cùng của thang đo gió bão mà Việt Nam đang sử dụng.
“Siêu bão Ragasa trở thành siêu bão mạnh nhất từng ghi nhận trên Biển Đông. Dù suy yếu trước khi vào bờ, nó cho thấy nguy cơ thực sự của các siêu bão trong bối cảnh biến đổi khí hậu”, ông Cường cho hay.
Đặc biệt, ngay sau bão số 9, bão số 10 (Bualoi) đổ bộ trực tiếp vào Hà Tĩnh, Bắc Quảng Trị với cường độ gió cấp 10-12, giật cấp 14, gây mưa 300-600mm trên diện rộng, kéo theo ngập lụt, sạt lở, lũ quét từ Bắc bộ đến Trung bộ.
Theo ông Cường, đây là cơn bão có nhiều điểm dị thường, cực đoan khi tốc độ di chuyển rất nhanh, trung bình lên tới 30-35km/h (gấp đôi so với các cơn bão bình thường). Thời gian lưu bão trên đất liền ở Nghệ An-Bắc Quảng Trị kéo dài hơn 12 tiếng, là thời gian lưu bão dài hiếm thấy, làm tăng sức tàn phá của cơn bão này với đất liền nước ta.
Đặc biệt, dù ở cách xa tâm bão đến hàng trăm km nhưng từ rạng sáng đến trưa ngày 29/9, tại một số tỉnh Bắc bộ đã ghi nhận hiện tượng giông lốc xoáy, vòi rồng gây thiệt hại lớn về người và tài sản.
 |
|
Bão lũ dồn dập khiến nhiều địa phương không có thời gian để khắc phục thiên tai |
Theo lãnh đạo Cục Khí tượng Thuỷ văn, chỉ trong vòng một tháng, cơn bão số 5 và cơn bão số 10 đã gây ra hai đợt tổ hợp thiên tai nghiêm trọng và rất nghiêm trọng, khốc liệt, xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm gồm, bão mạnh và rất mạnh, lũ lớn, đặc biệt lớn, lũ quét, sạt lở đất, ngập lụt diện rộng.
“Các loại hình thiên tai này tác động, ảnh hưởng nặng nề đến hầu hết các hoạt động kinh tế xã hội, thiết chế hạ tầng từ vùng biển đến đồng bằng, trung du và miền núi, trong đó có tình trạng mưa lớn gây ngập lụt nặng ở Hà Nội vào những ngày cuối tháng 8 và cuối tháng 9”, ông Cường nêu.
Không khí lạnh sẽ đến sớm
Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia nhận định, từ tháng 10-12/2025, bão/ATNĐ hoạt động trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta tiếp tục ở mức cao hơn trung bình nhiều năm với khoảng 4-5 cơn bão hoạt động trên Biển Đông, một nửa số này có thể ảnh hưởng đến đất liền nước ta.
Ngoài ra, từ khoảng tháng 10/2025, không khí lạnh có xu hướng gia tăng cường độ và tần suất, sau đó hoạt động mạnh trong tháng 11-12/2025. Không khí lạnh kết hợp với bão/áp thấp nhiệt đới có thể gây ra một mùa mưa lũ phức tạp ở miền Trung trong thời gian từ nửa cuối tháng 10 đến nửa đầu tháng 12.
Lãnh đạo KTTV lưu ý, do hiện tại khí hậu đang ở trạng thái trung tính, không nghiêng về pha lạnh La Nina hay pha nóng El Nino do vậy rất khó để dự báo chính xác về diễn biến thời tiết trong những tháng tới.
