Nhạc Gia Quyền là môn võ có lịch sử gần 800 năm từ thời Nhạc Phi được truyền lại cho tới ngày nay.
Nhạc Gia Quyền, từng ẩn mình hơn 800 năm ở vùng quê Vũ Huyệt, tỉnh Hồ Bắc (Trung Quốc), đang được ngày càng nhiều người yêu võ thuật biết đến và luyện tập bởi con đường võ học thực dụng “khắc địch chế thắng”.
Nhạc Gia Quyền ra đời như thế nào?
Nhạc Gia Quyền được đưa vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đợt thứ hai năm 2008. Theo truyền nhân đời thứ 26 của môn võ này là Trương Nghiệp Kim, Nhạc Gia Quyền Phổ được danh tướng Nhạc Phi (1103 – 1142, thời Nam Tống) soạn thảo trong thời gian giữ đạo hiếu cho mẹ, tổng hợp kinh nghiệm chiến đấu với các loại binh khí của Nhạc Gia Quân trong các trận chiến lâu dài với quân Kim, kết hợp với võ học Thiếu Lâm mà ông học từ thời trẻ.
Theo ghi chép, Nhạc Phi đã học võ với sư phụ Chu Đồng, cao thủ từng học võ từ võ sư Thiếu Lâm Đàm Chính Phương. Điều thú vị là Chu Đồng từng được đưa vào tác phẩm văn học nổi tiếng Thủy Hử.
Mối duyên thầy trò giữa 2 người bắt đầu từ khi Nhạc Phi còn nhỏ, lén nghe học ở tư thục. Thấy Nhạc Phi thiên tư hơn người và chí lớn, Chu Đồng phá lệ nhận làm đệ tử cuối cùng, không chỉ truyền thụ thương pháp, xạ thuật mà còn kết hợp thuật bày binh bố trận vào võ học, giúp Nhạc Phi sau này “dĩ võ nhập binh”, tạo nên danh tiếng “lay núi dễ, lay Nhạc Gia Quân khó” trên chiến trường.
Diễn viên Huỳnh Hiểu Minh từng thủ vai Nhạc Phi trong phim "Tinh trung Nhạc Phi"
Sau khi được Chu Đồng chân truyền, Nhạc Phi nâng tầm võ học qua thực chiến kháng Kim, cộng với kinh nghiệm chiến trường sáng tạo ra Nhạc Gia Quyền.Nhạc Gia Quyền ra đời trong quân đội, được biên soạn để binh sĩ chiến đấu và tiêu diệt kẻ thù, vì vậy nổi tiếng với tính thực chiến.
Các bài quyền trong Nhạc Gia Quyền được lưu truyền bao gồm: Nhất Tự Quyền, Nhị Mai Hoa, Tam Môn Trang, Tứ Môn Giá, Ngũ Pháp, Lục Hợp, Thất Tinh, Bát Pháp, Cửu Liên Hoàn, Thập Tự Trang. Mười bộ quyền này từ dễ đến khó, tuần tự tiến triển, động tác mộc mạc tự nhiên, chặt chẽ, nhịp điệu rõ ràng, dễ học. Mỗi chiêu thức đều có thể áp dụng cụ thể trong thực chiến.
Ngoài quyền pháp, môn võ này còn bao gồm đao, thương, kiếm, côn và nhiều kỹ thuật tuyệt diệu như tán thủ và các công pháp khác. Đáng chú ý, tán thủ của Nhạc Gia Quyền được xem là loại võ công rất lợi hại. Tán thủ Nhạc Gia Quyền có nhiều loại, như Đại Trửu, Tiểu Trửu, Ly Miêu Tẩy Diện, Nhị Long Hí Châu, Đạn Thoái, Đại Bối Bao, Tiểu Bối Bao, Cường Biển Đảm, Ngũ Hoa Tam Môn...
Nhạc Gia Quyền đã được truyền lại cho tới ngày nay
Trong đó, chiêu Hắc Cẩu Toàn Đương là một kỹ thuật tán thủ thuộc loại vật rất nguy hiểm, được xem là độc chiêu của Nhạc Gia Quyền. Với chiêu này, 2 tay nắm chặt cổ chân đối phương rồi nhấc bổng ném về phía sau. Do chiêu thức này có sát thương lớn, các võ sư Nhạc Gia Quyền qua các đời không dễ dàng truyền dạy và tuân theo quy tắc “không gặp kẻ ác, không dùng chiêu này”.
Trước khi bị triều đình triệu hồi bằng 12 đạo kim bài và bị xử oan, Nhạc Phi đã trao quyền phổ cho hai con trai là Nhạc Chấn và Nhạc Đình. Sau khi Nhạc Phi gặp nạn, hai anh em chạy trốn đến Nhạc Gia Loan, Vũ Huyệt – nơi Nhạc Gia Quân từng đóng quân – để ẩn cư. Quyền phổ được sao chép lại mỗi 5 đời, và bản hiện nay do truyền nhân đời thứ 20 Nhạc Lập Tam sao chép vào thời nhà Thanh, niên hiệu Hàm Phong. Sau khi quy y đạo giáo và không có con cái, Nhạc Lập Tam lần đầu tiên truyền quyền phổ cho người ngoài họ.
Nhạc Gia Quyền trong thời hiện đại
Năm 1953, Trương Nghiệp Kim bắt đầu học Nhạc Gia Quyền dưới sự hướng dẫn của cha, Trương Vi Tùng, từ khi 3 tuổi. Trương Nghiệp Kim chia sẻ: “Tôi luyện Nhạc Gia Quyền hơn 60 năm, trước tiên là cảm giác tự hào, vì đây là võ thuật do Nhạc Gia Quân truyền lại, mang trong mình nội hàm tinh trung báo quốc”.
Trong đời, ông đã hai lần từ bỏ cơ hội phát triển sự nghiệp để truyền thừa Nhạc Gia Quyền. Những năm 1970, ông được phân công làm giáo viên thể dục tại trường trung học nổi tiếng Hoàng Cương, nhưng cho rằng môi trường đó không phù hợp để dạy Nhạc Gia Quyền, ông bị lãnh đạo phê bình là “không biết nắm bắt cơ hội” và trở về làm việc tại Cục Thể thao Vũ Huyệt. Năm 2000, khi đang là Phó cục trưởng Cục Thể thao Vũ Huyệt, ông quyết định nghỉ hưu sớm để thành lập trường võ Nhạc Phi, thậm chí thuyết phục con trai Trương Kỳ Cương, vừa vào làm tại Cục Thể thao, từ chức để hỗ trợ.
Trương Nghiệp Kim là truyền nhân của Nhạc Gia Quyền
Nhạc Gia Quyền trước đây chủ yếu được truyền dạy trong phạm vi Vũ Huyệt. Theo hồi ức của Trương Nghiệp Kim, năm 2003, khi tham gia thi đấu tại Bắc Kinh cùng đại diện 129 môn phái võ thuật toàn quốc, Nhạc Gia Quyền chỉ xếp thứ 96. Nhưng trong trận đó, bộ quyền của ông gây sốc cho ban giám khảo, giúp Nhạc Gia Quyền lọt vào top 20 và nổi danh.
Trương Nghiệp Kim cho rằng: “Nhiều chuyên gia võ thuật trước đó chỉ nghe danh Nhạc Gia Quyền, nhưng lần đầu thấy tôi biểu diễn. So với các môn phái khác, đặc điểm nổi bật của Nhạc Gia Quyền là tính thực chiến mạnh mẽ, để lại ấn tượng sâu sắc với các chuyên gia. Đây là kỹ thuật thực chiến truyền từ Nhạc Gia Quân, không có hoa xảo”.
Ông còn nhấn mạnh, nhờ khả năng thực chiến xuất sắc, Nhạc Gia Quân mới có thể đánh bại đối thủ mạnh chưa từng có. Đến nay, Trương Nghiệp Kim vẫn coi “thực chiến khắc địch” là mục tiêu cốt lõi phát triển võ thuật. Ông nói: “Võ thuật là môn vận động tay chân, cốt lõi là giải quyết vấn đề, chế phục kẻ thù”. Tuy nhiên, ông không phản đối việc biên soạn bài võ thuật thao để rèn luyện sức khỏe, cho rằng “phát triển võ thuật thao cũng đáp ứng phần nào nhu cầu xã hội hiện đại. Cần đi hai hướng: vừa phát huy tinh hoa võ thuật, vừa phục vụ sức khỏe con người”.
Trương Nghiệp Kim được Cục Thể thao tỉnh Hồ Bắc trao danh hiệu Nhân viên xuất sắc trong công tác khai quật và hệ thống hóa võ thuật. Ông mất hai năm đi khắp hơn 400 thôn tự nhiên trong thành phố, thăm hỏi 276 võ sư trên 60 tuổi, làm phong phú lý thuyết và thực tiễn Nhạc Gia Quyền.
Ông nhiều lần ra nước ngoài để giao lưu võ thuật, xuất bản loạt tác phẩm về binh khí như “Nhạc Gia Côn Kỹ Kích Thuật”, “Nhạc Gia Thần Công và Điểm Huyệt Tuyệt Kỹ”, “Nhạc Gia Quyền Kỹ Kích Thuật”…
https://vtcnews.vn/danh-tuong-trung-quoc-sang-tao-mon-vo-co-doc-chieu-chi-danh-ke-ac-ar966888.html
