Tổng Bí thư, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhấn mạnh, việc nâng cấp quan hệ Trung Quốc – ASEAN lên thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện cho thấy đây là một cột mốc mới trong lịch sử quan hệ giữa hai bên, sẽ tạo động lực mới cho hòa bình, ổn định, thịnh vượng, phát triển của khu vực và thế giới.
Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 30 năm quan hệ Đối thoại ASEAN-Trung Quốc diễn ra ngày 22/11 và thành công tốt đẹp. Có thể nói, kết quả lớn nhất của Hội nghị là việc các lãnh đạo hai bên đã chính thức công bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Trung Quốc, đồng thời thống nhất về nội hàm, những định hướng thúc đẩy mối quan hệ này để tương xứng với tầm vóc chiến lược và toàn diện trong thời gian tới. Đây là kết quả mang tính bước ngoặt đối với sự phát triển của mối quan hệ đối tác giữa ASEAN và Trung Quốc.
Theo đó, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí những định hướng lớn thúc đẩy hợp tác toàn diện, trải rộng trên tất cả các lĩnh vực từ chính trị-an ninh, kinh tế-thương mại-đầu tư, văn hóa-xã hội, giao lưu nhân dân, hợp tác phát triển. Đồng thời tăng cường phối hợp trên các vấn đề quốc tế và khu vực, đẩy mạnh nỗ lực chung cùng ứng phó với các thách thức toàn cầu và khu vực.
Trong phát biểu tại hội nghị, các nhà lãnh đạo hai bên chia sẻ nhận định rằng sau 30 năm, quan hệ hai bên đã phát triển mạnh mẽ, toàn diện. Đây là một trong những mối quan hệ đối tác năng động và thực chất nhất của ASEAN. Có thể thấy rõ điều này qua cơ chế hợp tác đa dạng và toàn diện đã giúp hai bên có nhiều diễn đàn duy trì đối thoại thường xuyên và nhiều cấp về tất cả các lĩnh vực chính trị-an ninh, kinh tế-thương mại, văn hóa-xã hội và ứng phó với các nguy cơ mới nổi.
Ngoài Hội nghị cấp cao thường niên ASEAN-Trung Quốc, Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-Trung Quốc (PMC+) và việc triển khai các chủ đề hợp tác trọng điểm hằng năm, việc thông qua và triển khai các kế hoạch 5 năm theo từng giai đoạn (2010-2015; 2016-2020 và hiện là 2021-2025) đã tạo khuôn khổ hợp tác ổn định và vững chắc trong trung hạn. Đặc biệt, năm 2018, hai bên đã thông qua Tầm nhìn quan hệ đối tác chiến lược đến năm 2030, khẳng định cam kết hợp tác và cùng phát triển lâu dài giữa ASEAN và Trung Quốc.
Là đối tác đối thoại đầu tiên của ASEAN tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC) ở Đông Nam Á vào tháng 10/2003, Trung Quốc luôn khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm và đoàn kết của ASEAN trong cấu trúc và hợp tác khu vực, ủng hộ ASEAN phát huy tiếng nói lớn hơn trong các diễn đàn đa phương trên thế giới. Quan điểm trên đã được Chủ tịch Trung Quốc tái khẳng định tại Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 30 năm quan hệ đối thoại lần này.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Ảnh: Reuters
Lãnh đạo các nước ASEAN đánh giá cao việc Trung Quốc tổ chức Hội nghị cấp cao kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ đối thoại ASEAN – Trung Quốc, chúc mừng những thành tựu to lớn của Đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc xây dựng xã hội khá giả toàn diện cũng như đánh giá cao việc hỗ trợ của Trung Quốc cho ASEAN trong cuộc chiến chống đại dịch COVID-19 và thúc đẩy phục hồi kinh tế sau đại dịch. ASEAN hoan nghênh sáng kiến phát triển toàn cầu của Trung Quốc và sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc đẩy nhanh các sáng kiến, kế hoạch nhằm phát huy hơn nữa tiềm năng hợp tác, làm sâu sắc hơn hợp tác trong các lĩnh vực và tăng cường giao lưu văn hóa giữa hai bên.
Các lãnh đạo cũng dành thời gian trao đổi về tình hình khu vực và quốc tế, nhất trí cần cùng xây dựng Biển Đông thành vùng biển hòa bình, an ninh, ổn định và hợp tác. Trên cơ sở đó, các nước đều nhấn mạnh tầm quan trọng của xây dựng lòng tin, tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; các bên cam kết triển khai đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC), thúc đẩy xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu quả, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.
Về phía Trung Quốc, Chủ tịch Tập Cận Bình cho rằng, kể từ khi quan hệ đối thoại giữa Trung Quốc và ASEAN được thiết lập cách đây 30 năm là 30 năm Trung Quốc và ASEAN nắm bắt thời cơ, thực hiện bước phát triển nhanh chóng trong quan hệ. Hai bên đã thoát khỏi chiến tranh lạnh, cùng nhau duy trì trật tự trong khu vực, tạo điều kiện cho hơn 2 tỷ người có cuộc sống tốt đẹp hơn, đồng thời mở ra một con đường tươi sáng của tình láng giềng hữu nghị, hợp tác cùng có lợi hướng tới một cộng đồng chung vận mệnh ngày càng gần gũi và đóng góp quan trọng cho sự tiến bộ của nhân loại.
Ông Tập Cận Bình nhấn mạnh, việc nâng cấp quan hệ Trung Quốc – ASEAN lên thành quan hệ đối tác chiến lược toàn diện cho thấy đây là một cột mốc mới trong lịch sử quan hệ giữa hai bên, sẽ tạo động lực mới cho hòa bình, ổn định, thịnh vượng, phát triển của khu vực và thế giới. Chủ tịch Trung Quốc cho rằng, những thành tựu trong hợp tác Trung Quốc – ASEAN trong 30 năm qua là nhờ sự gần gũi về địa lý, sự liên kết văn hóa giữa hai bên, đồng thời không tách rời xu thế phát triển của thời đại và đưa ra những lựa chọn lịch sử đúng đắn. Ông Tập Cận Bình đưa ra các đề xuất phát triển quan hệ Trung Quốc – ASEAN trong tương lai, trong đó có xây dựng một khu vực hòa bình, an ninh, thịnh vượng, tươi sáng và tốt đẹp.
Trong bối cảnh đại dịch vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, nhà lãnh đạo Trung Quốc khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác với ASEAN ứng phó với COVID-19. Năm 2020, Trung Quốc là đối tác đầu tiên chủ động thúc đẩy hợp tác với ASEAN về ứng phó với dịch bệnh COVID-19, thông qua chia sẻ kinh nghiệm phòng dịch, nghiên cứu và phát triển vaccine, hỗ trợ ASEAN xây dựng kho vật tư y tế.
Tiếp tục những nỗ lực này, Trung Quốc cam kết thời gian tới sẽ thúc đẩy sáng kiến “lá chắn y tế” để cùng hợp tác ứng phó dịch bệnh ở khu vực, hỗ trợ thêm 150 triệu liều vaccine phòng COVID-19 cho các nước ASEAN, đóng góp thêm 5 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19, thúc đẩy chuyển giao công nghệ, hợp tác sản xuất vaccine, nghiên cứu và phát triển thuốc điều trị thiết yếu, hỗ trợ nâng cao năng lực y tế ứng phó bùng phát dịch bệnh trong tương lai.
Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN và Trung Quốc đã nhất trí thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 30 năm quan hệ đối thoại ASEAN-Trung Quốc: “Quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình, an ninh, thịnh vượng và phát triển bền vững”.
K.H
 Trung Quốc ủng hộ vùng phi hạt nhân ở Đông Nam Á |
 Chính thức công bố thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Trung Quốc |
 Trung Quốc tuyên bố không bắt nạt các nước bé hơn |
