Mặc dù nhiều nơi trên thế giới vẫn đang phải gồng mình chống dịch COVID-19 do sự lây lan của biến thể Delta và số ca nhiễm đã vượt ngưỡng 210 triệu, nhưng theo tờ Thời báo Kinh tế (Financial Times) của Anh, diễn biến của thách thức kinh tế toàn cầu hiện đã rõ ràng.
Thông qua các chiến lược khác nhau, các quốc gia kiểm soát COVID-19 tốt nhất nhìn chung được hưởng sự tự do hơn và kinh tế hoạt động tốt hơn trong 18 tháng qua.
Các dữ liệu của quý II/2021 cho thấy, Trung Quốc và Hàn Quốc, cả hai quốc gia ban đầu lựa chọn áp dụng biện pháp hạn chế đi lại nghiêm ngặt, đã có sản lượng kinh tế vượt qua mức đỉnh trước đại dịch, không giống như các nước lớn ở châu Âu. Hai nước này cũng đã có thể nới lỏng các hạn chế hơn so với những nơi khác.
Đóng vai trò quan trọng không kém bên cạnh việc kiểm soát lây nhiễm là các biện pháp hỗ trợ tài chính cho những người bị tác động bởi COVID-19. Trên thực tế, không có mức hỗ trợ kinh tế nào là quá nhiều. Các nền kinh tế tiên tiến nhanh chóng hiểu được đặc điểm này của đại dịch. Mỹ hoạt động tốt hơn châu Âu trên mặt trận này.
Năm 2021 đã mang đến 4 thông tin, bao gồm cả tin tốt lẫn tin xấu. Những tin tức này lý giải cho triển vọng kinh tế toàn cầu kể từ tháng Một bắt đầu sáng sủa hơn và sự thay đổi trong chiến lược từ ngăn chặn lây lan virus một cách nghiêm ngặt sang chung sống với COVID-19. Thứ nhất, thiệt hại dài hạn do COVID-19 sẽ không lớn hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính 2008-2009. Đại dịch tấn công các nền kinh tế như một cú sốc bất ngờ chứ không phải là kết quả của một vấn đề nền tảng trong hệ thống cần phải được sửa chữa.
Việc nền kinh tế quay trở lại gần nhất có thể mức trước đại dịch là điều đáng mừng. Thứ hai, các nền kinh tế tiên tiến có thể thích ứng tốt hơn nhiều với các hạn chế do đại dịch, ít nhất là so với khi xảy ra làn sóng lây nhiễm đầu tiên. Ví dụ, nền kinh tế Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone) đã giảm 14,6% trong hai quý đầu năm 2020, nhưng chỉ giảm 0,9% trong 6 tháng khi làn sóng lây nhiễm thứ hai bùng phát.
Hầu hết các chuyên gia kinh tế đều lạc quan về triển vọng của khu vực này. Các số liệu tăng trưởng là tín hiệu mới nhất cho thấy châu Âu đang tiến vững chắc trên con đường phục hồi. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của khu vực Eurozone được dự đoán sẽ tăng trưởng từ 4 đến 5% trong cả năm 2021 và năm 2022, từ mức giảm kỷ lục 6,6% của năm 2020. Đây là tốc độ phục hồi tăng trưởng nhanh nhất kể từ khi Eurozone được thành lập cách đây hơn hai thập kỷ.
Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) Christine Lagarde cho biết nền kinh tế của khối 19 quốc gia “đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ trong quý thứ ba”. Tuy nhiên, theo Chủ tịch ECB, tốc độ phục hồi sẽ phụ thuộc tất cả vào những người thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết để đảm bảo rằng sự lây lan không tạo ra những tác động kinh tế tiêu cực từng được thấy trong quá khứ. Đối với các nền kinh tế tiên tiến, điều này đã cho phép các chính phủ áp đặt các biện pháp hạn chế mà không quá lo sợ thiệt hại kinh tế như khi đại dịch COVID-19 mới xảy ra.
Vaccine có hiệu quả là thông tin tích cực thứ ba đối với “sức khỏe” của nền kinh tế toàn cầu. Vaccine làm gia tăng triển vọng rằng, mọi người có thể sống cuộc sống bình thường mà không lo sợ rằng những hạn chế đi lại nghiêm ngặt sẽ kéo dài vĩnh viễn. Bên cạnh vaccine, hiện nhiều quốc gia, hãng dược phẩm đã sản xuất và đưa vào sử dụng các loại thuốc điều trị COVID-19. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã gọi đây là một bước đột phá trong điều trị COVID-19.
Tuy nhiên, một tin xấu là khả năng lây nhiễm tăng cao của biến thể Delta làm cho các biện pháp phong tỏa trở nên kém hiệu quả hơn đối với việc kiểm soát loại virus này trong dài hạn. Những khó khăn của châu Á trong việc ngăn chặn số ca nhiễm gia tăng, mặc dù đã tiến hành phong tỏa thành công trong các đợt bùng phát dịch trước đây, làm nổi bật khả năng gần như không thể loại bỏ hoàn toàn virus này khỏi đời sống.
Thay vào đó, việc giảm số ca nhiễm hàng ngày xuống mức có thể kiểm soát là mục tiêu mới của các nước. Để vượt qua cuộc khủng hoảng y tế và kinh tế thế giới, điều quan trọng là đảm bảo sự thành công trong tiêm chủng toàn cầu. Số ca nhiễm biến thể Delta đã giảm nhanh tại Bồ Đào Nha, Hà Lan và Vương quốc Anh với tỷ lệ các ca nặng phải nhập viện hay các biện pháp hạn chế đi lại không giống như những làn sóng lây nhiễm COVID-19 trước đây.
Nhà kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Gita Gopinath cho biết vào tuần trước, các chương trình tiêm chủng không thể chỉ giới hạn ở các nước giàu. Sự phục hồi sẽ không được đảm bảo cho đến khi đại dịch bị đánh bại trên toàn cầu, và các nước có nguồn cung dư thừa sẽ chia sẻ 1 tỷ liều vaccine trong năm nay.
Bên cạnh đó, vẫn tồn tại những rủi ro lớn. Nguy cơ xuất hiện các biến thể mới và khả năng miễn dịch có thể suy giảm theo thời gian, nên có thể cần nguồn cung vaccine lớn hơn. Sự chậm trễ đối với hoạt động tiêm chủng ở nhiều quốc gia làm tăng nguy cơ dẫn tới những hậu quả nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng và kinh tế ngay cả khi có sẵn các loại vaccine hiệu quả.
Bất chấp những nguy hiểm này, nhìn chung thế giới đang chuyển sang giai đoạn phục hồi lâu dài sau một cuộc khủng hoảng cấp tính. Mặc dù còn đối mặt với nhiều thách thức, nhưng hiệu quả của vaccine ngừa COVID-19 đã cho phép chúng ta nhìn thấy con đường thoát khỏi cuộc khủng hoảng này.
Minh Hải (Theo Financial Times)
 5 cách cha mẹ có thể bảo vệ trẻ nhỏ khỏi COVID-19 |
 Thông điệp đáng yêu trên lưng nhân viên lấy mẫu xét nghiệm COVID-19 ở Đà Nẵng |
 Ngày 22-8, Hà Nội có 20 ca Covid-19 mới, giảm 44 ca so với hôm qua |
