Các vụ trọng án liên tiếp xảy ra với tình tiết ngày càng quái đản cho thấy đạo đức xã hội đang xuống cấp, công tác quản lý có vấn đề.
Trọng án ẩn họa bất cứ đâu
Ngày 20/2/2019, chia sẻ với Đất Việt về các vụ trọng án xảy ra liên tiếp ở Việt Nam trong những năm gần đây, TS Nguyễn Thanh Nguyên - công tác tại Khoa Tâm lý, trường Đại học KHXH&NV Hà Nội cho rằng, đây là vấn đề đáng báo động về việc đạo đức, lối sống của một bộ phận trong xã hội ngày càng xuống cấp trầm trọng.
Theo dõi qua các phương tiện thông tin đại chúng thời gian qua, ông Nguyên nhận thấy những vụ án nghiêm trọng diễn ra ở khắp mọi nơi, không phân biệt nông thôn - thành thị, đồng bằng - miền núi.
Đối tượng phạm tội cũng không có sự phân biệt giữa tầng lớp tri thức đến lao động tự do. Không những thế, các tình tiết tại các vụ trọng án ngày càng thể hiện sự phức tạp, quái đản, lệch lạch trong cách suy nghĩ của con người.
Ông Nguyên nêu ví dụ, như vụ án sát hại nữ sinh Cao Mỹ Duyên (21 tuổi) xảy ra tại huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đang khiến cả xã hội lên án khi có tới 5 bị can tham gia phạm tội.
Sau khi cướp tài sản, cưỡng dâm nạn nhân, các đối tượng còn tiếp tục khống chế cô gái trong nhiều ngày và để đồng bọn thay nhau dở trò đồi bại. Đến khi nạn nhân sức khỏe yếu thì nhẫn tâm ra tay sát hại để che giấu hành vi phạm tội.
Nhóm nghi can tham gia cướp tài sản, cưỡng dâm, sát hại cô gái Cao Mỹ Duyên.
"Hành vi đó cho thấy sự lệch lạc trong cách suy nghĩ của con người. Thông thường, kẻ phạm tội sẽ bỏ trốn sau khi đạt được mục đích nhưng trong vụ án sát hại nữ sinh giao gà ở Điện Biên thì nhóm đối tượng còn bình tĩnh che giấu bằng cách khống chế, tiếp tục phạm tội, thủ tiêu nạn nhân và bàn cách đối phó với cơ quan điều tra... Điều này trước đây chỉ có trong những bộ phim hành động, viễn tưởng của nước ngoài nhưng lại đang diễn ra trong xã hội Việt Nam" - TS Nguyễn Thanh Nguyên nói.
Đại tá PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tội phạm học và Điều tra tội phạm, Học viện Cảnh sát Nhân dân cũng cho rằng, hành vi phạm tội của nhóm sát hại cô gái Cao Mỹ Duyên "không bình thường" theo góc nhìn tâm lý học tội phạm.
"Cả 5 bị can đều là những đối tượng nghiện ma túy, từng vào tù ra tội. Điều này cho thấy, các đối tượng này có biểu hiện lệch chuẩn văn hóa, đạo đức con người, sẵn sàng gây án với mức độ, tính chất nghiêm trọng không giống như người bình thường nên cần phải có biện pháp quản lý nghiêm ngặt" - ông Thìn nhận định.
Lỗi do quản lý lỏng
Việc để xảy ra vụ trọng án sát hại cô gái Cao Mỹ Duyên, theo Đại tá PGS.TS Đỗ Cảnh Thìn, có một phần nguyên nhân đến từ cơ quan quản lý chưa nghiêm. Để cho các đối tượng có tụ điểm hoạt động, liên kết với nhau và nảy sinh ra ý đồ gây án.
Ông Thìn phân tích, các bị can đều thuộc diện theo dõi nghiện ma túy trên địa bàn trong nhiều năm nay. Không những thế, một trong năm đối tượng còn từng vào tù ra tội nhiều lần nên trong bản thân mỗi con người này đều có mầm mống của sự phạm tội, luôn luôn có tâm lý lợi dụng sơ hở của người khác để chiếm đoạt, vi phạm pháp luật.
Chân dung nạn nhân Cao Mỹ Duyên.
"Những mầm mống tội phạm này luôn có tư tưởng bè nhóm, liên kết với nhau để cùng gây án. Sau khi thực hiện được mục đích rồi, chúng biết trước các hình phạt có thể đón nhận và nhớ lại quãng thời gian trong trại giam nên có thể sẵn sàng thủ tiêu nạn nhân hòng che giấu tội ác.
Không những thế, các đối tượng đi tù về thường có nhiều kinh nghiệm đối phó với cơ quan chức năng, tạo ra các bằng chứng giả hòng che giấu tội ác của mình. Điều đó cũng lý giải vì sao, các bị can trong vụ án sát hại cô gái tên Duyên tỏ ra lỳ lợm, quanh co chối tội" - Đại tá Đỗ Cảnh Thìn nói.
Theo ông Thìn, với những người từng đi tù về hoặc trở về từ trại cai nghiện ma túy, nếu thực sự có nhân cách sẽ chí thú làm ăn, quyết tâm hoàn lương nhưng với những người không có bản lĩnh thì dễ sa ngã, đây chính là mầm mống của các loại tội phạm khác nhau.
"Theo thống kê thì 93% vụ án xảy ra có liên quan đến người sử dụng ma túy. Điều đó cho thấy, từ nghiện ma túy nảy sinh ra nhiều vấn đề bất ổn của xã hội.
Từ lâu việc quản lý nhóm người nghiện ma túy đã được đưa ra bàn bạc, có nhiều phương án được đề ra nhưng vẫn chưa triệt để, nhưng đây là vấn đề liên quan đến quy định của pháp luật.
Muốn đưa người nghiện ma túy đi trại cai nghiện thì phải có sự đồng ý của TAND, trong khi đó quy trình trình hồ sơ để TAND quyết mất rất nhiều thời gian... nên phải sửa đổi luật để việc quản lý nhóm người này được tốt hơn" - ông Thìn nói.
Nữ sinh bị sát hại khi đi giao gà chiều 30 Tết: Tướng công an giải thích lý do khen thưởng ban chuyên án
Thiếu tướng Lê Văn Cương cho rằng những khó khăn, vất vả của ban chuyên án điều tra vụ nữ sinh bị sát hại khi ... |
11 ngày truy xét nhóm giết, hiếp nữ sinh giao gà dịp Tết
Sàng lọc hơn 1.000 người, hai lần khám nghiệm tử thi và huy động nhiều chuyên gia trọng án, cảnh sát đã lần ra 5 ... |
Thiếu nữ bị sát hại khi đi giao gà: Dân phát hiện, sao khen thưởng lực lượng phá án?
Tại buổi họp báo thông tin kết quả điều tra ban đầu vụ cô gái đi giao gà bị bắt cóc, hãm hiếp tập thể ... |