Cung Bảo Điền được xem là truyền kỳ của võ thuật Trung Quốc cuối đời nhà Thanh. Ông thậm chí đã trở thành nguyên mẫu cho 1 nhân vật trong bộ phim về Diệp Vấn
Trong vài năm gần đây, bộ phim "Nhất Đại Tông Sư" của Vương Gia Vệ đã khắc họa nhân vật võ sư Bát Quái quyền Cung Bảo Sâm. Nguyên mẫu lịch sử của nhân vật này chính là Cung Bảo Điền, người được xem cao thủ đại nội cuối cùng thời nhà Thanh.
Nguyên mẫu trên phim ảnh
Trong phim, Cung Bảo Sâm là chưởng môn phái Bát Quái Hình Ý Môn, đồng thời là hội trưởng Hội Võ Sĩ Trung Hoa. Ông đã kết hợp Bát Quái Môn và Hình Ý Môn, sáng tạo nên danh tiếng của "Lục Thập Tứ Thủ" nhà họ Cung, đồng thời liên kết hơn mười môn phái gia nhập Hội Võ Sĩ Trung Hoa và thúc đẩy việc truyền bá võ thuật Bắc phái xuống miền Nam. Do đệ tử Mã Tam đánh bị thương một võ sĩ ở Phật Sơn, Cung Bảo Sâm đã giao đấu với Diệp Vấn (do Lương Triều Vỹ thủ vai).
Cung Bảo Sâm đưa ra thử thách: "Ngươi có thể bẻ được miếng bánh trong tay ta không?". Thử thách này bắt nguồn từ một cao thủ Phật Sơn 25 năm trước là Diệp Vân Biểu. Cung Bảo Sâm dùng câu hỏi này để thử thách Diệp Vấn – cũng là một cao thủ Phật Sơn. Sau khi thất bại, ông thừa nhận tư tưởng võ thuật của mình kém hơn Diệp Vấn, thậm chí nói rằng ông trao danh tiếng cho Diệp Vấn, hy vọng Diệp Vấn sẽ phát huy võ thuật trong tương lai.
Cung Bảo Điền và nhân vật Cung Bảo Sâm trong phim "Nhất Đại Tông Sư"
Tuy nhiên nhân vật Cung Bảo Sâm trong phim về sau qua đời do bị đệ tử là Mã Tam hại chết. Con gái của Cung Bảo Sâm là Cung Nhị (Chương Tử Di thủ vai) đã báo thù cho cha.
Ngoài đời thực, Cung Bảo Điền (sinh năm 1870) cũng là một nhân vật truyền kỳ, được giới võ lâm kính trọng nhờ lòng ái quốc và võ nghệ cao cường.
Thuở nhỏ, Cung Bảo Điền từng học vài năm tư thục nhưng vì nhà nghèo mà bỏ dở. Năm 13 tuổi, nhờ người thân giới thiệu, ông đến Bắc Kinh làm học việc tại hiệu xay gạo Nguyên Hanh Lợi – nơi chuyên cung ứng gạo cho các vương phủ. Trong công việc giao gạo, ông gặp Doãn Phúc.
Cảnh giao đấu giữa Cung Bảo Sâm và Diệp Vấn trong phim Nhất Đại Tông Sư
Thấy Cung Bảo Điền thân hình nhỏ nhắn, bước đi nhẹ, mắt sáng, linh hoạt, Doãn Phúc nhận ra đây là nhân tài hiếm có để học Bát Quái Chưởng nên dẫn đến bái kiến Đổng Hải Xuyên. Lúc này, Đổng Hải Xuyên – tổ sư Bát Quái Chưởng – đã danh vang thiên hạ, không còn làm thái giám truyền món ăn trong vương phủ nữa, mà được tiến cử vào cung làm tổng quản võ thuật.
Nói thêm về Bát Quái Chưởng, đây là một trong ba tuyệt học võ công nổi tiếng nhất cuối đời nhà Thanh, bên cạnh Hình Ý Quyền với cao thủ Lý Lạc Năng (biệt danh Thần Quyền Lý) và Thái Cực Quyền của Dương Lộ Thiền.
Cao thủ có khả năng né được đạn bắn
Doãn Phúc hằng năm hai lần vào cung bái kiến Đổng Hải Xuyên, đều đưa Cung Bảo Điền theo. Đổng cũng rất quý mến, mỗi lần gặp đều chỉ dạy, còn dặn Doãn Phúc phải chăm lo bồi dưỡng. Tương truyền Đổng Hải Xuyên nắm tay Cung Bảo Điền, xem kỹ gân cốt rồi khen: “Hiếm có! Giữ lại đi”.
Từ đó, Cung Bảo Điền bỏ nghề xay gạo, bái sư học võ, trở thành truyền nhân phái Bát Quái Du Thân Liên Hoàn Chưởng. Với thân hình nhỏ bé, bộ pháp linh hoạt, Cung Bảo Điền được giang hồ gọi là “Cung Hầu Tử” và dần nổi tiếng..
Đổng Hải Xuyên là người sáng tạo ra Bát Quái Chưởng
Năm 1897, Cung Bảo Điền được triệu vào cung, đảm nhiệm chức thủ lĩnh đội hộ vệ, được phong quan tứ phẩm mang đao thị vệ, lần lượt làm cận vệ cho Thái hậu Từ Hi và Hoàng đế Quang Tự, đồng thời là tổng quản đại nội thị vệ cuối cùng của triều đình nhà Thanh.
Về sau, do có công hộ giá, Cung Bảo Điền được ban tặng hoàng mã quái. Tuy nhiên đến năm 1905, Cung Bảo Điền cáo bệnh về quê sau hơn 20 năm xa xứ.
Về sau, có nhiều giai thoại về Cung Bảo Điền như leo cây hái tổ chim chỉ bằng một lần bật, đi trên mặt nước mà giày không ướt, né đạn trong 30 bước, bước đi trên vành rổ đầy lạc mà không xao động, múa đao gạt được hết nước hắt về phía mình…
Dù dáng vẻ nhỏ bé, ông từng nổi tiếng với trận đánh dạy dỗ tên ác bá Vu Lão Tam ở chợ Quách Thành – trận tỉ thí làm gãy tay đối phương, buộc hắn chừa thói cậy thế hiếp người.
Sau khi trở về quê, cảm nhận đất nước đang gặp khó khăn, nhưng vì tuổi cao, ông không thể trực tiếp cống hiến nên quyết định dành những năm tháng còn lại để dạy võ và truyền bá tinh thần yêu nước.
Ông tổ chức các võ đường Bát Quái Chưởng khắp bán đảo Giao Đông, như Yên Đài, Hoàng Huyện, Mâu Bình, Hải Dương, thu nhận môn đồ và truyền dạy kỹ thuật Bát Quái Chưởng, đào tạo nhiều truyền nhân xuất sắc.
Trong số đệ tử của ông có Vương Tráng Phi, cha của Vương Hãn Chi – Chủ tịch kiêm Tổng huấn luyện viên Hội Bát Quái Quyền Ma Cao, một võ sư thực chiến trứ danh. Theo lời kể, khi Vương Tráng Phi bái sư, Cung Bảo Điền từng biểu diễn công phu Bát Quái Chưởng: nhảy lên chộp chim đang bay trên đầu, bóp nát nắm đậu xanh thành bột, đi quyền trên sàng tre phơi bánh mà giỏ không hề rung chuyển.
Năm 1943, Chung Bảo Điền qua đời vì bệnh, hưởng thọ 73 tuổi. Dù vậy, tên tuổi của Cung Bảo Điền vẫn được truyền tụng qua nhiều năm và ông thậm chí đã trở thành nguyên mẫu cho nhân vật Cung Bảo Sâm trong phim "Nhất Đại Tông Sư".
