Ngày 26-11, thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường phát đi cảnh báo khẩn gửi các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng và trung du Bắc Bộ về nguy cơ ô nhiễm không khí tăng cao trong cuối tháng 11 và đầu tháng 12-2025.
Theo dữ liệu quan trắc từ hệ thống giám sát môi trường và dự báo khí tượng thủy văn, khu vực Hà Nội và các tỉnh lân cận nhiều khả năng chịu ảnh hưởng mạnh bởi hiện tượng nghịch nhiệt, lặng gió, gây tích tụ bụi mịn PM2.5, với chỉ số chất lượng không khí (AQI) có thể vượt mức 150 - ngưỡng xấu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, trong khoảng 10 ngày tới, tình trạng nghịch nhiệt, sương mù dày, độ ẩm cao kết hợp với việc khuếch tán khí quyển kém, có thể khiến lớp bụi mịn lơ lửng không thoát được lên cao, gây tích tụ ngay trong tầng không khí thấp - nơi người dân hít thở hằng ngày. Đây cũng là thời điểm gia tăng hoạt động giao thông, xây dựng và nhu cầu sử dụng năng lượng, khiến tổng lượng chất ô nhiễm phát thải lớn hơn bình thường.
Cơ quan quản lý nhận định, nguy cơ ô nhiễm không khí trong giai đoạn cuối năm 2025 có thể nghiêm trọng hơn so với trung bình nhiều năm, nhất là tại các đô thị đông dân, nơi mật độ phương tiện cao và nhiều công trình xây dựng đang thi công đồng loạt. “Chỉ một đợt lặng gió kéo dài cũng đủ khiến bụi mịn tích tụ nhanh, khiến chỉ số AQI nhảy vọt lên các mức cảnh báo đỏ”, văn bản nêu rõ .
Để kịp thời ứng phó với nguy cơ ô nhiễm gia tăng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề nghị các địa phương khẩn trương thực hiện hàng loạt giải pháp mạnh. Trước hết, các tỉnh, thành phố cần tăng tần suất vệ sinh, rửa đường, đặc biệt tại các tuyến giao thông huyết mạch, cửa ngõ đô thị. Công tác phun nước dập bụi được yêu cầu thực hiện vào ban đêm và sáng sớm để giảm bụi trước giờ cao điểm, đồng thời hạn chế gây ùn tắc giao thông .
Lĩnh vực xây dựng - một trong những nguồn phát thải bụi lớn được yêu cầu siết chặt quản lý. Các cơ quan chức năng phải kiểm tra, giám sát thường xuyên, đình chỉ thi công đối với công trình không che chắn hoặc để bùn đất rơi vãi ra đường. Hoạt động vận chuyển vật liệu xây dựng không bảo đảm che phủ sẽ bị xử lý nghiêm. Tại các làng nghề có công đoạn đốt hoặc tái chế, yêu cầu vận hành ổn định hệ thống xử lý khí thải và giảm công suất trong những ngày AQI ở mức xấu cũng được nhấn mạnh .
Ngoài ra, hoạt động đốt rác, đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp được liệt vào nhóm cần kiểm soát triệt để. Lực lượng công an xã, phường sẽ tăng cường tuần tra, lập biên bản, xử lý ngay các trường hợp vi phạm - vốn là nguồn phát thải gây ô nhiễm đột biến mỗi mùa thu hoạch .
Đáng chú ý, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, sẽ sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV/Flycam) và ảnh vệ tinh để giám sát các điểm phát thải lớn, đặc biệt là các vụ đốt mở. Hình ảnh vi phạm sẽ được gửi trực tiếp về địa phương để xử lý tức thời, đồng thời công khai trên phương tiện thông tin đại chúng đối với tổ chức, cá nhân cố tình vi phạm .
Song song đó, Bộ đề nghị các địa phương đẩy mạnh công tác cảnh báo sức khỏe cộng đồng, cập nhật liên tục chất lượng không khí trên ứng dụng VNAir; hướng dẫn người dân chủ động bảo vệ sức khỏe. Nhóm dễ tổn thương gồm người già, trẻ em, phụ nữ mang thai và người mắc bệnh hô hấp được khuyến cáo hạn chế hoạt động ngoài trời, nhất là vào sáng sớm và ban đêm - thời điểm nồng độ bụi mịn thường cao. Việc sử dụng khẩu trang đạt chuẩn khi ra đường cũng được khuyến cáo bắt buộc trong những ngày AQI vượt ngưỡng xấu .
