Không dùng món đồ đã cũ, trầy xước hoặc đổi màu là một trong những nguyên tắc sử dụng đồ nhựa an toàn khi chế biến thực phẩm mà bạn nhất thiết phải nhớ.
Gần như tất cả các gian bếp gia đình hiện đại đều có đồ dùng bằng nhựa. Từ thớt, bát, đĩa, hộp đựng thực phẩm cho đến các dụng cụ nấu nướng, nhựa chiếm ưu thế vì sự tiện lợi, nhẹ nhàng, bền bỉ và giá cả phải chăng. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm vượt trội, dùng đồ nhựa có điểm yếu là khi dùng trong chế biến thực phẩm, nó có thể đem lại rủi ro sức khỏe.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, một số loại nhựa, hoặc khi nhựa tiếp xúc với điều kiện không phù hợp (như nhiệt độ cao), có thể giải phóng các hóa chất độc hại vào thực phẩm. Những hóa chất này có thể phá vỡ nội tiết tố và gây ra nhiều vấn đề sức khỏe khác nhau, bao gồm cả các vấn đề về sinh sản, bệnh tim mạch và ung thư. Vì vậy, việc nắm vững cách dùng đồ dùng nhựa an toàn khi chế biến thực phẩm an toàn là vô cùng cần thiết.
Đồ dùng nhựa mang lại nhiều tiện ích nhưng việc dùng đồ nhựa chế biến thực phẩm đòi hỏi sự hiểu biết và cẩn trọng.
Nhận diện các loại nhựa qua ký hiệu
Để sử dụng đồ nhựa một cách thông minh, điều đầu tiên và quan trọng nhất là bạn cần biết cách phân biệt các loại nhựa thông qua ký hiệu tái chế được in dưới đáy sản phẩm.
Các loại nhựa an toàn (ưu tiên lựa chọn)
- Nhựa HDPE (High-Density Polyethylene): Đây là loại nhựa cứng, bền, chịu nhiệt tốt và được coi là một trong những dạng nhựa an toàn nhất. Thường dùng làm bình đựng sữa, chai nước suối, chất tẩy rửa.
- Nhựa LDPE (Low-Density Polyethylene): Là loại nhựa mềm dẻo, an toàn, thường dùng làm túi nilon đựng thực phẩm, màng bọc thực phẩm. LDPE được coi là ít độc hại hơn các loại nhựa khác.
- Nhựa PP (Polypropylene): Là loại nhựa an toàn nhất để đựng thực phẩm, có khả năng chịu nhiệt cao (có thể dùng trong lò vi sóng nếu có ký hiệu cho phép) và có thể tái sử dụng nhiều lần.
Các loại nhựa cần thận trọng hoặc tránh dùng với thực phẩm
- Nhựa PET hoặc PETE (Polyethylene Terephthalate): Phổ biến trong chai nước, chai nước ngọt. Nhựa PET an toàn ở nhiệt độ thường nhưng chỉ nên sử dụng một lần và không nên đựng đồ nóng. Việc tái sử dụng nhiều lần có thể tăng nguy cơ rửa trôi hóa chất và phát triển vi khuẩn.
- Nhựa PVC (Polyvinyl Chloride): Là loại nhựa mềm, dẻo nhưng chứa chất độc DEHA và phthalate, có thể gây hại cho sức khỏe. Tuyệt đối không được dùng để đựng thực phẩm nóng hay đun nấu.
- Nhựa PS (Polystyrene): Thường dùng làm hộp xốp, ly nhựa dùng một lần. Loại nhựa này dễ thôi nhiễm styrene (một chất có thể gây ung thư) vào thực phẩm, đặc biệt khi gặp nhiệt độ cao hoặc thực phẩm có dầu mỡ. Không nên hâm nóng trong lò vi sóng.
- Nhựa Other (Các loại nhựa khác, bao gồm Polycarbonate, BPA): Đây là nhóm đa dạng, trong đó polycarbonate thường chứa BPA (bisphenol A), một hóa chất độc hại gây phá vỡ hệ thống nội tiết tố. Nên tránh đồ nhựa kiểu này, đặc biệt là đồ ăn cho trẻ em, trừ khi có nhãn "BPA-free" hoặc mã phân hủy PLA.
Việc nắm rõ ký hiệu nhựa an toàn là bước đầu tiên để bạn thực hiện cách dùng đồ dùng nhựa khi chế biến thực phẩm đúng.
Nguyên tắc sử dụng đồ nhựa an toàn khi chế biến thực phẩm
Để giảm thiểu rủi ro từ tác hại đồ nhựa, hãy tuân thủ các nguyên tắc vàng sau:
Tránh xa nhiệt độ cao
Đây là nguyên tắc quan trọng nhất. Nhiệt độ cao (từ nước nóng, lò vi sóng, lò nướng, hay thậm chí là ánh nắng trực tiếp) có thể khiến nhựa giải phóng các hóa chất độc hại như phthalates và BPA vào thực phẩm.
Không dùng hộp nhựa thông thường để đựng thức ăn nóng trên 100 độ C. Chỉ sử dụng hộp nhựa có dán nhãn "microwave-safe" (an toàn với lò vi sóng) khi hâm nóng thực phẩm trong lò vi sóng. Tuy nhiên, tốt nhất là nên chuyển thực phẩm sang bát sứ hoặc thủy tinh trước khi hâm.
Không bao giờ dùng màng bọc thực phẩm bằng nhựa trong lò nướng hoặc để màng bọc tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm nóng trong lò vi sóng.
Không đổ nước sôi trực tiếp vào các loại chai nhựa PET hoặc hộp nhựa mỏng.
Tránh thực phẩm có tính axit/kiềm mạnh hoặc nhiều dầu mỡ
Các loại thực phẩm có tính axit cao (như cà chua, dấm), kiềm mạnh hoặc chứa nhiều dầu mỡ (như món kho, chiên) có thể làm tăng khả năng thôi nhiễm hóa chất từ nhựa vào thực phẩm, ngay cả ở nhiệt độ thường. Nên ưu tiên dùng đồ thủy tinh, sứ hoặc inox để đựng các loại thực phẩm này.
Không dùng đồ nhựa đã cũ, trầy xước hoặc đổi màu: Đồ nhựa sau một thời gian dài sử dụng thường xuất hiện vết trầy xước, phai màu hoặc cứng hơn. Các vết xước này là nơi lý tưởng để vi khuẩn tích tụ, gây ngộ độc thực phẩm. Đồng thời, khả năng thôi nhiễm hóa chất từ nhựa cũng tăng lên. Thay thế ngay các đồ dùng nhựa có dấu hiệu xuống cấp.
Vệ sinh đúng cách, không tái sử dụng loại nhựa dùng một lần
Rửa sạch hộp nhựa bằng nước rửa chén và nước ấm sau mỗi lần sử dụng. Phơi khô hoàn toàn trước khi cất. Không dùng các chất tẩy rửa quá mạnh vì có thể làm hỏng nhựa.
Các chai nhựa PET thường được thiết kế cho mục đích sử dụng một lần. Việc tái sử dụng có thể làm tăng nguy cơ vi khuẩn phát triển và thôi nhiễm hóa chất.
Khi nào nên dùng vật liệu khác thay đồ nhựa?
Để đảm bảo an toàn thực phẩm tuyệt đối, hãy cân nhắc ưu tiên các vật liệu thay thế cho nhựa trong những trường hợp sau:
- Chế biến và nấu nướng ở nhiệt độ cao: Luôn dùng nồi, chảo inox, thủy tinh, gốm sứ.
- Bảo quản thực phẩm lâu dài: Nên dùng hộp thủy tinh hoặc inox để bảo quản thực phẩm trong tủ lạnh hoặc tủ đông, đặc biệt là thực phẩm đã nấu chín, đồ ăn cho trẻ em.
- Thực phẩm có tính axit, kiềm, dầu mỡ cao: Ưu tiên thủy tinh, sứ, inox.
https://vtcnews.vn/cach-su-dung-do-nhua-an-toan-khi-che-bien-thuc-pham-ar967848.html
