Số vàng cất giấu tại đây được cho là tương đương với 25% trữ lượng vàng của thế giới, nằm cách mặt đất hơn 24 mét dưới lòng một thành phố phồn hoa của nước Mỹ.
Giữa nhịp sống sầm uất và náo nhiệt của khu tài chính Manhattan, New York, nơi những tòa nhà chọc trời đại diện cho quyền lực kinh tế Mỹ vươn cao giữa trời xanh, ít ai biết rằng sâu bên dưới lòng đất, cách mặt đường hơn 24 mét, là một trong những nơi được bảo vệ nghiêm ngặt nhất hành tinh: Kho vàng do Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York (Federal Reserve Bank of New York - New York Fed) quản lý.
Có hơn 6.000 tấn vàng được cất giữ tại kho.
Thế giới bí mật dưới lòng đất
Kho vàng lớn nhất thế giới này nằm tại 33 Liberty Street, tòa nhà trụ sở của Fed New York, tọa lạc ngay trong Wall Street – trái tim tài chính nước Mỹ. Điều đặc biệt là, kho này nằm sâu tới hơn 24 mét dưới lòng đất, thậm chí thấp hơn cả mực nước biển. Địa điểm này được chọn không chỉ vì lý do an ninh, mà còn vì lớp đá nền granite vững chắc của đảo Manhattan giúp kho vàng tránh được các rủi ro địa chất hoặc bị xâm nhập.
Để xuống được nơi lưu trữ vàng, người ta phải vượt qua hàng loạt lớp kiểm soát an ninh nghiêm ngặt, từ cửa kim loại dày đặc, hệ thống nhận dạng sinh trắc học, camera giám sát 24/7 đến lực lượng vũ trang chuyên trách bảo vệ. Lối vào duy nhất là một cánh cửa tròn khổng lồ được đóng mở bằng xi lanh thủy lực bằng thép nặng 90 tấn được đặt trong một khung thép và bê tông nặng 140 tấn, khi đóng lại sẽ tạo ra một lớp niêm phong kín khí và kín nước. Sau khi đóng lại, bốn thanh thép được đưa vào các lỗ trên xi lanh và đồng hồ bấm giờ được kích hoạt, khóa kho tiền cho đến ngày làm việc tiếp theo.
Theo thông tin trên website của New York Fed, kho này cung cấp cho những người nắm giữ tài khoản một địa điểm an toàn để lưu trữ dự trữ vàng của họ. Ngân hàng đóng vai trò là người giám hộ và quản lý vàng thay mặt cho những người nắm giữ tài khoản, bao gồm chính phủ Mỹ, chính phủ nước ngoài, các ngân hàng trung ương khác và các tổ chức quốc tế chính thức. Không có cá nhân hoặc tổ chức tư nhân nào được phép lưu trữ vàng trong kho này.
Ở thời kỳ đỉnh cao, kho chứa có hơn 12.000 tấn vàng tiền tệ. Kể từ thời điểm đó, hoạt động gửi - rút vàng chậm lại và kho đã trải qua sự suy giảm dần dần nhưng đều đặn về tổng lượng vàng nắm giữ.
Tính đến năm 2024, kho chứa khoảng 507.000 thỏi vàng, với tổng trọng lượng là 6.331 tấn. Kho có thể chịu được trọng lượng này vì nó nằm trên nền đá của đảo Manhattan, thấp hơn 24 mét so với mặt đường và hơn 15 mét so với mực nước biển.
Cánh cửa kho là xi lanh thép nặng 90 tấn, nằm trong khung thép - bê tông dày tạo thành một lớp bảo vệ kín hơi và kháng nước tuyệt đối. Hệ thống an ninh bao gồm cảm biến chuyển động, camera 24/7, khóa giờ và cả lực lượng cảnh sát có vũ trang.
Các thỏi vàng được vận chuyển bằng thang máy từ mặt đường đến tầng hầm của kho. Khi đã vào trong két, chúng sẽ thuộc trách nhiệm của nhóm kiểm soát gồm ba đại diện: Hai thành viên của đội ngũ nhân viên két vàng New York Fed và một thành viên của đội ngũ kiểm toán nội bộ New York Fed. Ba cá nhân này phải có mặt bất cứ khi nào vàng được di chuyển hoặc một ngăn được mở trong két, ngay cả khi thay bóng đèn. Điều này giúp đảm bảo an toàn và bảo mật tối đa cho vàng.
Tất cả các thỏi vàng được mang vào két để ký gửi đều được cân cẩn thận; các dấu hiệu tinh luyện và độ mịn (độ tinh khiết) trên các thỏi vàng được kiểm tra để đảm bảo chúng phù hợp với hướng dẫn của người gửi tiền và được ghi vào hồ sơ của New York Fed. Bước này rất quan trọng vì New York Fed trả lại chính xác các thỏi vàng mà chủ tài khoản đã gửi khi rút tiền - tiền gửi vàng không được coi là có thể thay thế.
Sau quá trình xác minh, vàng được chuyển đến một trong 122 ngăn của kho, trong đó mỗi ngăn chứa vàng do một chủ tài khoản duy nhất nắm giữ (có nghĩa là vàng không bị trộn lẫn giữa các chủ tài khoản). Trong những trường hợp hiếm hoi, các khoản gửi nhỏ được đặt trên các ô đánh số riêng trên các kệ trong ngăn "thư viện" được nhiều chủ tài khoản dùng chung. Mỗi ngăn được bảo vệ bằng ổ khóa, hai ổ khóa kết hợp và con dấu của kiểm toán viên. Các ngăn được đánh số thay vì đặt tên để duy trì tính bảo mật của chủ tài khoản.
New York Fed tính phí xử lý cho chủ tài khoản đối với các giao dịch vàng, bao gồm cả khi vàng vào hoặc ra khỏi kho hoặc chuyển nhượng quyền sở hữu (di chuyển giữa các ngăn), nhưng không tính phí lưu trữ vàng.
Đến thời điểm hiện tại, người ta ước tính kho vàng của Fed New York lưu giữ hơn 500.000 thỏi vàng, với tổng trọng lượng lên đến hơn 6.300 tấn. Mỗi thỏi vàng có trọng lượng khoảng 12,4kg và được sắp xếp trong các kệ thép nặng, kiên cố đến mức động đất cũng khó làm tổn hại.
Kho vàng của nước Mỹ hay “ngân khố” của cả thế giới?
Trái với suy nghĩ của nhiều người rằng kho vàng lớn nhất thế giới là của chính phủ Mỹ, thật ra phần lớn số vàng được lưu trữ tại tầng hầm của New York Fed thực tế lại không thuộc về Mỹ. Khoảng 98% số vàng tại đây thuộc sở hữu của các ngân hàng trung ương, chính phủ nước ngoài và các tổ chức tài chính quốc tế. Chính phủ Mỹ chỉ giữ một phần nhỏ trong tổng số khối lượng vàng khổng lồ đó.
Phần lớn vàng trong kho được đưa đến đây trong và sau Thế chiến II vì nhiều quốc gia muốn lưu trữ vàng của họ ở một địa điểm an toàn. Lượng vàng nắm giữ trong kho tiếp tục tăng và đạt đỉnh vào năm 1973, ngay sau khi Mỹ đình chỉ việc chuyển đổi USD sang vàng cho các chính phủ nước ngoài.
Câu hỏi đặt ra là: Vì sao nhiều quốc gia trên thế giới lại chọn gửi vàng của mình tại Mỹ – cụ thể là New York? Lý do đầu tiên nằm ở uy tín và sức mạnh tài chính của Mỹ. Kể từ sau Thế chiến thứ hai, đồng USD trở thành đồng tiền dự trữ chủ chốt toàn cầu, và hệ thống ngân hàng Mỹ đóng vai trò trung tâm trong các giao dịch quốc tế. Việc gửi vàng tại Mỹ được xem là một phương án an toàn và tiện lợi cho các giao dịch tài chính xuyên quốc gia.
Thứ hai, lưu trữ vàng tại New York giúp giảm thiểu rủi ro vận chuyển vật lý trong các giao dịch. Khi một quốc gia muốn chuyển vàng cho quốc gia khác, thay vì vận chuyển hàng ngàn cây vàng qua đại dương, họ chỉ cần ra lệnh chuyển “tài khoản vàng” giữa hai bên trong cùng kho – một thao tác đơn giản trên giấy tờ nhưng trị giá hàng triệu, thậm chí hàng tỷ USD.
Mặc dù là một phần của hệ thống ngân hàng trung ương, kho vàng của Fed New York lại mang dáng dấp như phim trường Hollywood với cánh cửa nặng nề, hành lang đá lạnh lẽo, và những chồng vàng lấp lánh được canh gác cẩn mật. Mỗi năm, chỉ một số lượng rất giới hạn du khách hoặc nhà báo được phép tham quan, và các chi tiết kỹ thuật của hệ thống an ninh vẫn là bí mật quốc gia.
Trong bối cảnh thế giới biến động bởi chiến tranh, lạm phát, khủng hoảng tài chính, vàng vẫn luôn là nơi trú ẩn an toàn.
Chính vì tính bí mật và tầm quan trọng chiến lược của kho vàng này, suốt nhiều thập kỷ qua đã xuất hiện không ít thuyết âm mưu. Một trong số đó là nghi vấn liệu vàng có thật sự còn nguyên vẹn trong kho hay không?
Năm 2013, nước Đức từng gây chấn động khi yêu cầu Mỹ hoàn trả 674 tấn vàng mà họ gửi tại Fed New York. Việc hoàn trả kéo dài nhiều năm, khiến dư luận dấy lên nghi vấn rằng số vàng ấy có thể đã bị sử dụng hoặc thế chấp. Mỹ phủ nhận và khẳng định rằng vàng vẫn còn nguyên, nhưng câu hỏi về sự minh bạch chưa bao giờ lắng xuống.
Một số nhóm dân sự tại Mỹ, như phong trào “Audit the Fed” (kiểm toán Cục Dự trữ Liên bang), nhiều lần yêu cầu công khai kiểm tra kho vàng, nhưng luôn bị từ chối với lý do an ninh quốc gia.
Kho vàng của Fed New York không chỉ đơn thuần là nơi cất giữ kim loại quý. Nó là biểu tượng cho sức mạnh tài chính, ảnh hưởng địa chính trị và niềm tin toàn cầu vào hệ thống kinh tế Mỹ. Mỗi thỏi vàng nằm dưới lòng đất New York là minh chứng cho mối quan hệ quốc tế phức tạp, đan xen giữa lợi ích, phụ thuộc và niềm tin lẫn nhau giữa các cường quốc tài chính.
Trong bối cảnh thế giới biến động bởi chiến tranh, lạm phát, khủng hoảng tài chính, vàng vẫn luôn là nơi trú ẩn an toàn. Và khi các quốc gia tích trữ vàng, họ cũng ngầm gửi gắm sự kỳ vọng vào sự ổn định của một trật tự tài chính toàn cầu.
https://vtcnews.vn/bi-an-kho-tru-vang-lon-nhat-the-gioi-nam-duoi-long-dat-o-my-ar949511.html
