Âm mưu lật đổ Tổng thống bất thành của các tướng quân đội Venezuela

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (đeo dải băng) phát biểu tại lễ diễu binh ở Caracas hôm 4/8. Ảnh: Reuters.

Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro vừa thoát chết trong một âm mưu ám sát bằng máy bay không người lái (UAV) chứa thuốc nổ nhắm vào ông trong cuộc diễu binh ở thủ đô Caracas hôm 4/8. Các điều tra viên Venezuela tuyên bố đã tìm ra kẻ chủ mưu trong vụ tấn công, sau khi Maduro cáo buộc chính phủ Colombia cùng các phần tử ở Mỹ đứng sau kế hoạch mưu sát ông.

Đây không phải là lần đầu tiên Tổng thống Maduro bị nhắm tới trong các kế hoạch nhằm lật đổ chính quyền của ông. Chỉ mới cách đây vài tháng, nhiều sĩ quan cấp cao trong quân đội Venezuela đã âm mưu tiến hành một cuộc đảo chính nhằm lật đổ Tổng tư lệnh, theo Bloomberg.

Âm mưu với mật danh Chiến dịch Hiến pháp (OC) này có sự tham gia của nhiều đại úy, đại tá và tướng đến từ cả 4 quân chủng trong lực lượng vũ trang Venezuela, với mục tiêu bắt giữ Tổng thống Maduro và đưa ông ra tòa xét xử.

Điều tra của Bloomberg cho thấy một phần chiến dịch OC được lên kế hoạch ở Bogota, thủ đô Colombia và các quan chức Mỹ lẫn Colombia đều biết về âm mưu này, nhưng từ chối ủng hộ một cách tích cực hành động của các sĩ quan quân đội Venezuela.

Cuộc điều tra của tờ báo Mỹ dựa trên lời kể của một thành viên điều phối kế hoạch đảo chính và hai người tham gia vào khâu lên kế hoạch, cùng các luật sư và thân nhân của những người bị bắt và truy tố. Tất cả những người này đều giấu danh tính để đảm bảo sự an toàn cho bản thân.

Những người này cho biết kế hoạch đảo chính được đề ra từ tháng 4/2017, nhằm ngăn chặn nỗ lực của Maduro tước bỏ quyền lực của quốc hội do phe đối lập kiểm soát. Tuy nhiên, một biến cố xảy ra hai tháng sau đó khiến họ phải tạm ngừng kế hoạch của mình.

Tháng 6/2017, cựu sĩ quan cảnh sát Oscar Perez cướp một chiếc trực thăng và thả lựu đạn, xả súng xuống trụ sở Tòa án Tối cao Venezuela để phản đối Tổng thống Maduro. Perez được cho là thuộc một nhóm nổi loạn nhỏ hơn trong lực lượng vũ trang Venezuela bất mãn với Tổng thống.

Cuộc tấn công bột phát của Perez khiến chính quyền Maduro tăng cường cảnh giác, cáo buộc trung tướng Miguel Rodriguez Torres, cựu tư lệnh tình báo quân đội, đứng sau âm mưu này. Perez bị tiêu diệt trong một cuộc vây ráp của lực lượng an ninh hồi tháng 1, trong khi tướng Rodriguez Torres và một số chỉ huy tiểu đoàn thiết giáp bị bắt vì tội nổi loạn hồi tháng 3 và vẫn đang ngồi tù.

Đến đầu năm 2018, các chỉ huy chiến dịch OC mới bắt đầu bí mật gặp lại nhau trong các căn hộ ở Caracas. Một thành viên tham gia cuộc họp thậm chí còn phải gắn râu giả, dùng giấy tờ tùy thân giả để nhập cảnh từ Colombia vào Venezuela.

Theo kế hoạch cuối cùng, những thành viên trong nhóm đảo chính sẽ đeo băng tay màu xanh có chữ OC và tràn vào dinh Tổng thống cùng căn cứ quân sự chính ở thủ đô Caracas, khống chế các lực lượng trung thành với Maduro, tước bỏ quyền lực của ông và ngăn chặn cuộc bầu cử tổng thống diễn ra vào ngày 20/5.

Âm mưu đảo chính của các sĩ quan cấp cao quân đội Venezuela dường như bị bại lộ từ giữa tháng 5, khi nhiều quân nhân, trong đó có một nữ sĩ quan, cùng một số dân thường bị cơ quan an ninh bắt giữ, nhiều người bị truy tố với tội danh phản bội tại tòa án quân sự.

Nhóm chỉ huy âm mưu đảo chính tin rằng họ nhiều khả năng đã bị một điệp viên hai mang bán đứng. Cơ quan an ninh Venezuela đã bắt bạn trai của nữ sĩ quan duy nhất tham gia vào âm mưu đảo chính rồi dùng các biện pháp để buộc anh này khai ra mọi thứ. Đợt truy quét và bắt giữ lớn nhất diễn ra vào thời điểm Maduro tái đắc cử Tổng thống Venezuela.

Bloomberg còn tiếp cận được với một báo cáo của tòa án quân sự Venezuela về lời khai của các thành viên tham gia kế hoạch đảo chính. Trong báo cáo này, tòa án quân sự Venezuela cáo buộc các sĩ quan cấp cao tham gia vào âm mưu nổi loạn, cho rằng chính phủ Mỹ và Colombia đang hỗ trợ tài chính cho một kế hoạch khác có tên là Chiến dịch Armageddon, nhằm ám sát Maduro trong một lễ diễu binh vào tháng 7/2017.

Tuy nhiên, những người được Bloomberg phỏng vấn đều bác bỏ cáo buộc về Chiến dịch Armageddon. Mỹ và Colombia cũng phủ nhận mọi cáo buộc liên quan. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ khi đó khẳng định Washington "không có ý định gây bất ổn hay lật đổ chính phủ Venezuela".

Chiến dịch OC được coi là mối đe dọa lớn nhất đối với Maduro kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm 2013 và chứng kiến cuộc khủng hoảng kinh tế tồi tệ nhất trong lịch sử quốc gia Nam Mỹ vốn nổi tiếng giàu có nhờ nguồn tài nguyên dầu mỏ này. Cuộc khủng hoảng giá dầu đã khiến kinh tế Venezuela tuột dốc, tỷ lệ lạm phát tăng phi mã, trong khi nguồn cung nhu yếu phẩm cạn kiệt, khiến đời sống của hàng triệu người dân lâm vào cảnh khó khăn, nhiều người phải rời bỏ đất nước để tị nạn.

Trong bối cảnh đó, một số thành viên quân đội Venezuela tin rằng hy vọng duy nhất để vãn hồi sự ổn định cho đất nước là loại bỏ Tổng thống Maduro bằng vũ lực. Tuy nhiên, họ dường như không tính đến rằng Maduro đang nắm trong tay những cơ quan quyền lực nhất của Venezuela và có được lòng trung thành của các tướng cao nhất trong quân đội, dù ông chưa một ngày tham gia quân ngũ.

Các thành viên lực lượng vũ trang Venezuela trong một cuộc diễu binh. Ảnh: AFP.

Kể từ khi lên nắm quyền, Maduro đã cho quân đội Venezuela phụ trách nhiều lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế như sản xuất dầu mỏ và phân phối thực phẩm. Ông cũng đã thăng quân hàm cho hàng trăm tướng quân đội, bổ nhiệm các sĩ quan quân đội nắm giữ 9 vị trí trong nội các 34 người của mình.

Maduro dường như cũng đã nhận ra những mầm mống bất mãn trong nội bộ quân đội. Trong cuộc diễu binh hôm 23/6, ông tuyên bố: "Đã đến lúc xích lại gần nhau và vạch mặt những kẻ phản bội. Chúng ta cần một quân đội đoàn kết trung thành với đất nước Venezuela và tổng tư lệnh hợp pháp của mình".

Chiến thắng áp đảo của Maduro trong cuộc bầu cử hồi tháng 5 cho thấy lãnh đạo này vẫn nắm giữ quyền lực vững chắc, bất chấp những chỉ trích từ phe đối lập và bên ngoài.

Theo một báo cáo của tổ chức Giám sát Quốc phòng và An ninh Venezuela, Tổng thống Maduro từ năm 2016 đã thành lập 10 tiểu đoàn an ninh chịu trách nhiệm bảo vệ mình và các quan chức thân cận. Lực lượng cận vệ này được Maduro gọi là "lá chắn tình yêu" khi họ dùng thân mình cùng các tấm giáp để bảo vệ Tổng thống trong âm mưu ám sát hôm 4/8.

Venezuela tuyên bố tìm ra kẻ chủ mưu vụ ám sát Tổng thống Cơ quan chức năng Venezuela đã xác định được nhóm chế tạo chất nổ và bắt hai kẻ điều khiển máy bay không người lái.

Hiểm họa từ mẫu UAV trong vụ ám sát Tổng thống Venezuela Sự phát triển của công nghệ khiến UAV trở thành vũ khí ngày càng nguy hiểm trong các âm mưu ám sát, khủng bố trên ...

Những vụ tấn công nhằm vào lãnh đạo thế giới mà camera ghi lại được Không chỉ riêng Tổng thống Venezuela, đây là những vụ ám sát hay tấn công nhằm vào các nhà lãnh đạo thế giới trong 10 ...