Xúc động nghi lễ an táng voi của người Tây Nguyên

Khi chú voi bảo mẫu H'Băn không may qua đời ở tuổi 57, anh Y winh Êung, dân tộc M'nông R'lâm (ngụ thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk) bần thần, nghẹn ngào thương nhớ...

Giữa chiều đông, gió miền sơn cước thổi từng cơn lạnh buốt, anh Y winh vẫn miệt mài chăm bẵm chú voi Y Khăm Sen Êung (còn lại là Khăm Sen) có tuổi còn lớn hơn tuổi đời của tôi, 27.

Anh Y winh Êung dẫn chú voi Khăm Sen đi dạo. Ảnh: B.T

Anh Y winh tâm sự, gia đình tôi đã nuôi voi trên 10 đời, lâu nhất trong vùng. Tôi đã ngồi trên lưng voi hơn 20 năm nay, chứng kiến nhiều cái chết của voi (từ lớn đến nhỏ). Mỗi lần nghe ‘hung tin’ của chúng, tôi lại hết sức đau đớn, thắt cả ruột gan. Với tôi, voi như một người bạn, người thân, quyến luyến khó tách rời. Rất khó để cắt nghĩa cụ thể tình cảm dành cho voi, nhưng có lẽ số phận đã sắp đặt để tôi có một mối ‘duyên lành’ với loài vật này.

Y chú voi Y Khăm Sen Êung được anh  Y winh chăm bẵm cẩn thận. Ảnh; B.T

“Những nhà nuôi voi ở khắp Tây Nguyên đều xem nó như là một thành viên trong gia đình, nâng niu, trân quý và yêu thương đúng mực. Khi voi qua đời, nghi lễ an táng voi được gia chủ làm rất chu đáo, không khác người thân trong gia đình.

Voi qua đời, người chủ và các thành viên trong gia đình sẽ chọn một mảnh đất tốt trong rừng để an táng voi, thường là đất bằng phẳng, địa thế đẹp. Ngày hạ huyệt, người nhà sẽ đổ một cốc rượu xuống đất để xin thổ thần cho voi được an nghỉ tại đó.

Tiếp đến, một bộ quần áo của voi cũng sẽ được táng theo (vì lúc còn sống voi thường có một bộ đồ tượng trưng), bên cạnh một số vật dụng khác như nia, vòng đồng…Tất cả số đó sẽ theo voi về thế giới bên kia”.

Người M'nông R'lâm theo chế độ mẫu hệ nên những người phụ nữ trong gia đình sẽ đi bộ từ 2 đến 3 vòng quanh mộ voi để chào tạm biệt nó. Khung cảnh lúc đó hết sức tang thương, mọi thành viên trong gia đình đều khóc vì thương nhớ.

Bao nhiêu lần chứng kiến nhiều cảnh hạ huyệt chôn voi là bấy nhiêu lần tâm hồn anh Y winh lại bị dày xéo bởi vô vàn những cung bậc cảm xúc khó nói thành lời.

Nhiều năm qua, voi chủ yếu được người dân các tỉnh Tây Nguyên khai thác để làm du lịch. Ảnh; P.V

“Sau khi voi 'mồ yên mả đẹp', người nhà sẽ tiếp tục cắt cử vài thành viên ở lại mộ voi để đốt củi sưởi ấm từ 2 đến 3 ngày có khi đến cả tuần, để bày tỏ tình cảm quyến luyến, thương tiếc và cũng có lẽ để voi cảm thấy ấm áp hơn khi sang thế giới bên kia.

Chủ voi và các thành viên trong gia đình khi trở về nhà sẽ làm một mâm cơm rượu, ngồi quây quần bên nhau, một phần thức ăn (chuối, mía...) sẽ được dành ra, để ở nơi trang trọng nhất trong nhà sàn, dành riêng cho con voi vừa qua đời.

Khoảng 1 tuần sau khi voi mất, ngày mở cửa mã, gia đình sẽ đến tạ mộ, chủ voi sẽ đứng trước mộ để nhắn nhủ đôi lời, ôn lại những kỷ niệm giữa người và động vật trong suốt một thời gian dài gắn bó bên nhau...”. Y winh trầm ngâm nhìn về  Khăm Sen, cười gượng.

BẢO TRUNG 15/12/2019 | 14:32

Hoa hậu Tiểu Vy đẹp rạng rỡ đầy sức sống giữa núi rừng Tây Nguyên Hoa hậu Tiểu Vy khoe vẻ đẹp căng tràn sức sống của tuổi 19 giữa núi rừng Tây Nguyên.

Cà phê Tây Nguyên mê phân bón Phú Mỹ Tháng 10 hàng năm, những rẫy cà phê bạt ngàn xanh ngắt của Tây Nguyên bắt đầu điểm thêm màu đỏ của quả chín bói ...

Đạm Cà Mau trao học bổng cho sinh viên Đại học Tây Nguyên Ngày 24/09/2019, Công ty cổ phần Phân bón Dầu khí Cà Mau (PVCFC) phối hợp Trường Đại học Tây Nguyên tổ chức trao học bổng ...