Thả cá chép là một nghi thức quan trọng để tiễn ông Công ông Táo về trời trong ngày 23 tháng Chạp, nhưng không phải ai cũng biết thả cá chép đúng cách.
Theo niềm tin dân gian, ngày 23 tháng Chạp hằng năm, Táo quân lên thiên đình để báo cáo những sự việc xảy ra một năm qua ở địa phận mình cai quản, từ đó định công buộc tội cho gia chủ. Phương tiện để Táo quân về trời chính là cá chép. Vì vậy, lễ cúng ông Công ông Táo thường có 3 con cá chép. Sau khi cúng xong, những con cá được mang đi thả, vừa là để ông Táo có vật cưỡi về trời, vừa mang ý nghĩa phóng sinh.
Cần mấy con cá chép?
Ở nhiều địa phương, cá chép là thứ nhất định phải có trong ngày 23 tháng Chạp, khi cúng ông Công ông Táo. Tuy nhiên, số lượng cá chép cần mua lại là vấn đề khiến nhiều người băn khoăn. Nên mua cho 2 ông 1 bà mỗi người một con, nên mua một cặp cá chép hay chỉ một con là đủ.
Thật ra, việc cúng là tùy tâm, con số bao nhiêu không phải là bắt buộc mà tùy vào quan niệm, niềm tin của mỗi gia đình. Có người cho rằng việc cúng cá chép cũng chỉ mang ý nghĩa tượng trưng, một con cũng được, không có cá chép sống thì đĩa xôi mang hình cá chép, hay dùng cá chép bằng vàng mã cũng được. Có gia đình thường cúng một đôi vì thích sự cân đối, cân bằng.
Tuy nhiên, nếu bạn muốn làm "chuẩn" theo truyền thuyết về sự tích ông Công ông Táo thì mua 3 con cá chép là phù hợp nhất. Phần lớn những gia đình duy trì tục thả cá chép trong ngày 23 tháng Chạp đều mua 3 con, dành cho 3 vị Táo quân.
 |
| Cần thả cá chép đúng cách trong ngày ông Công ông Táo. |
Thả cá chép đúng cách
Trước khi cúng thì gia chủ khấn theo bài khấn, hương cháy 2/3 thì đưa vàng mã ra hóa, đổ 3 chén rượu vào tro, đưa cá chép ra sông, hồ phóng sinh.
Thả cá chép đúng cách là thả từ từ, nhẹ nhàng xuống sông, hồ để cá còn có cơ hội được sống. Khi thả cá, dùng tay từ từ nghiêng miệng bao nilon hoặc đồ đựng cá xuống dưới mặt nước để cá tự bơi ra.
Không nên dùng tay chạm vào cá vì có thể làm mất lớp nhầy trên vảy cá, khiến cá dễ bị nhiễm trùng và chết.
Tuyệt đối không đứng ở thành cầu hay các điểm trên cao ném cá xuống sông, hồ, khiến cá không thể sống được.
Không phóng sinh cá ở những nơi môi trường bị ô nhiễm vì cá sẽ ít cơ hội để sống sót.
Tránh hành vi thả cá ồ ạt, theo phong trào, không chú ý xem cá có cơ hội sống sót hay không. Tuyệt đối không vứt túi ni lông, chân hương, tàn hương hay các vật dụng thờ cúng khác xuống sông hồ (chân hương, tàn hương sau khi hóa nên đổ ra gốc cây sạch sẽ).
