Xuất nhập khẩu bứt tốc, hướng tới cột mốc 900 tỷ USD

Dù phía trước còn không ít thách thức, một loạt giải pháp đang được triển khai đồng bộ, tạo động lực mới để thương mại Việt Nam bứt tốc, chinh phục cột mốc 900 tỷ USD trong năm 2025.

Tăng trưởng cao nhất 3 năm

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 9-2025, kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt gần 991 triệu USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 9 tháng, xuất khẩu thủy sản đạt 8,33 tỷ USD, tăng 15,5%, cho thấy ngành đang phục hồi mạnh mẽ sau giai đoạn biến động và khẳng định khả năng thích ứng nhanh của doanh nghiệp trước những rào cản thương mại toàn cầu.

Đà tăng trưởng của thủy sản góp phần đáng kể vào bức tranh sáng của xuất khẩu nông sản Việt Nam. Theo Bộ Công Thương, nhóm hàng nông sản 9 tháng đầu năm 2025 đạt kim ngạch 33,2 tỷ USD, tăng 15,2%, chiếm 9,5% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước.

Vụ trưởng Vụ Kế hoạch, Tài chính và Quản lý doanh nghiệp (Bộ Công Thương) Bùi Huy Sơn cho biết tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2025 đạt 680,6 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ, “đánh dấu mức tăng trưởng cao nhất trong 3 năm trở lại đây”.

Riêng quý III-2025, xuất khẩu hàng hóa đạt 128,57 tỷ USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm 2024 và tăng 9,6% so với quý II. Tính chung 9 tháng đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đạt 348,74 tỷ USD, tăng 16%, vượt xa mục tiêu tăng trưởng 12% đặt ra cho cả năm. Trong đó, có 32 mặt hàng đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD, chiếm 93,1% tổng xuất khẩu; 7 mặt hàng đạt trên 10 tỷ USD, chiếm gần 68% tổng giá trị.

Nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục là động lực chủ lực, với kim ngạch 297,2 tỷ USD, tăng 16,7%, chiếm 85,2% tổng xuất khẩu. Các sản phẩm như điện thoại, máy vi tính, linh kiện, dệt may, giày dép tiếp tục giữ vững vị thế hàng đầu, thể hiện năng lực cạnh tranh và khả năng thích ứng linh hoạt của ngành công nghiệp chế biến Việt Nam.

Về thị trường, Hoa Kỳ tiếp tục là đối tác xuất khẩu lớn nhất, đạt 112,8 tỷ USD (tăng 27,7%), tiếp đến là Trung Quốc (49,6 tỷ USD, tăng 11,3%), Liên minh châu Âu - EU (41,7 tỷ USD, tăng 9,3%), các nước Đông Nam Á - ASEAN (28,5 tỷ USD, tăng 2,9%) và Nhật Bản (19,7 tỷ USD, tăng 9%). Ông Bùi Huy Sơn nhấn mạnh: “Các thị trường lớn đều duy trì đà tăng trưởng tích cực, phản ánh vị thế ngày càng vững của hàng hóa Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu”.

Các chuyên gia nhận định, kết quả xuất nhập khẩu ấn tượng là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, phối hợp cùng các bộ, ngành và địa phương, bên cạnh nỗ lực cơ cấu lại thị trường của doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã linh hoạt chuyển hướng sang khu vực châu Á, châu Phi; đồng thời củng cố vị thế tại các thị trường truyền thống.

Với kết quả này, cán cân thương mại Việt Nam tiếp tục xuất siêu 16,8 tỷ USD, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và tăng dự trữ ngoại hối quốc gia, khẳng định sức bật mạnh mẽ của xuất nhập khẩu Việt Nam trong năm 2025.

Nhiều giải pháp mạnh thúc đẩy xuất nhập khẩu

Theo ông Nguyễn Anh Sơn, Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), bức tranh xuất, nhập khẩu 9 tháng đầu năm 2025 cho thấy nền kinh tế Việt Nam đang phục hồi đúng hướng, với kỳ vọng tổng kim ngạch cả năm đạt mốc 900 tỷ USD, xuất siêu 20 tỷ USD, mức cao nhất từ trước đến nay.

Từ kết quả tích cực hiện có, VASEP lạc quan dự báo xuất khẩu thủy sản năm 2025 có thể đạt 10 tỷ USD hoặc cao hơn, tương ứng tăng từ 10-12%. Tuy nhiên, theo Phó Tổng Thư ký VASEP Lê Hằng, ngành vẫn chịu sức ép cạnh tranh gay gắt từ Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia, Ecuador, đặc biệt ở tôm và cá tra - những mặt hàng chủ lực.

Bà Lê Hằng kiến nghị Bộ Công Thương duy trì giao ban hằng tháng với hệ thống tham tán thương mại để cập nhật kịp thời thông tin về thuế quan, quy định kỹ thuật, bối cảnh chính trị, giúp doanh nghiệp chủ động khai thác thị trường ngách, nhất là trong bối cảnh thị trường toàn cầu biến động.

Các chuyên gia nhận định, để duy trì đà tăng trưởng và đạt mốc 900 tỷ USD xuất nhập khẩu, doanh nghiệp cần theo sát biến động thị trường, tái cơ cấu xuất khẩu, giữ vững thị trường truyền thống và mở rộng sang ASEAN, Trung Đông, các thị trường ngách tiềm năng. Đồng thời, đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị gia tăng, đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh và bền vững.

Theo ông Nguyễn Anh Sơn, mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 được Chính phủ và Quốc hội đặt ở mức từ 8,3 đến 8,5%, nên mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu được xác định cao hơn khoảng 1,5 lần, tương đương 12%. Để đạt mục tiêu này, Bộ Công Thương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trọng tâm.

Trước hết, Bộ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành thực hiện nghiêm Chỉ thị số 29/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy xuất khẩu, phát triển thị trường ngoài nước, trong đó tập trung vào quý IV-2025, là giai đoạn quyết định của năm. Bộ cũng chỉ đạo các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ doanh nghiệp xúc tiến thương mại, kết nối đối tác, mở rộng thị trường. “Các thương vụ là cánh tay nối dài giúp hàng Việt thâm nhập sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, nhất là tại Mỹ, EU và Đông Bắc Á”, ông Sơn nhấn mạnh.

Bộ cũng tập trung tháo gỡ rào cản kỹ thuật, xử lý biện pháp phòng vệ thương mại, bảo vệ lợi ích doanh nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt; đẩy mạnh đàm phán mở rộng hiệp định thương mại tự do mới để khai thông các thị trường tiềm năng.