Vì sao Trung Quốc lo lắng khi ông Trump công nhận Jerusalem là Thủ đô Israel?

Người Palestine quá khích đốt cờ Mỹ, Israel, phản đối quyết định của Tổng thống Trump.

Trung Quốc lo ngại ​​xung đột ở Trung Đông sau động thái Mỹ công nhận Jerusalem là Thủ đô của Israel sẽ phá vỡ kế hoạch nâng tầm ảnh hưởng của mình trong khu vực, giới quan sát ngoại giao cho hay.

Nói hôm 6/12, Phát ngôn viên bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng cho biết, quyết định của Tổng thống Donald Trump sẽ châm ngòi cho “leo thang căng thẳng”.

Trong diễn biến mới nhất, Mỹ vừa tuyên bố công nhận Jerusalem là Thủ đô của Israel và trở thành quốc gia đầu tiên tuyên bố như vậy kể từ khi thành lập Nhà nước Israel năm 1948.

Được biết, Bắc Kinh có quan hệ kinh tế và quân sự sâu rộng với Israel, bên cạnh đó vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Palestine.

“Câu hỏi về tình trạng của Jerusalem là rất phức tạp và nhạy cảm”, ông Cảnh Sảng nói. “Tất cả các bên cần thận trọng để duy trì hòa bình, tránh làm xung động nền tảng lâu dài trong giải quyết vấn đề Palestine và tránh gây ra chia rẽ mới trong khu vực.".

Bắc Kinh ủng hộ người Palestine trong việc xây dựng một Nhà nước độc lập và có chủ quyền hoàn toàn, lấy biên giới năm 1967 làm cơ sở và Đông Jerusalem là Thủ đô, người phát ngôn Trung Quốc cho hay.

Trung Quốc và Israel thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1992 nhưng cả hai đã bắt đầu hợp tác quân sự từ năm 1979.

Các loại vũ khí công nghệ cao và thiết bị mua từ Israel đã hỗ trợ phát triển quân sự cho Trung Quốc trong những thập kỷ gần đây. Hiện tại, Bắc Kinh đang quan tâm đến việc mua các công nghệ tiên tiến khác trong các lĩnh vực như nông nghiệp, năng lượng sạch từ quốc gia Trung Đông.

Thương mại giữa hai nước đã tăng tốc nhanh chóng từ 1,1 tỷ USD vào năm 2000 lên 11,4 tỷ USD vào năm 2015. Trung Quốc hiện là đối tác giao dịch lớn thứ ba sau Mỹ và Liên minh châu Âu và là thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Israel.

Trung Quốc thời gian qua đã nỗ lực mở rộng phạm vi hoạt động vào Trung Đông, thông qua sáng kiến Vành đai Con đường - một chương trình lớn được khởi xướng để xây dựng các liên kết thương mại và cơ sở hạ tầng trên khắp châu Á, Trung Đông, châu Phi và châu Âu. Do đó, bất kỳ bất ổn nào giữa Israel và Palestine sẽ là một diễn biến đáng quan tâm, Li Guofu, nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Quốc tế Trung Quốc, cho biết.

“Người Palestine sẽ phản đối, hoặc thậm chí sử dụng bạo lực”, ông nói. “Chuyển địa điểm Đại sứ quán Mỹ sẽ khuấy động tinh thần chống Mỹ ở Trung Đông và bùng nổ chủ nghĩa cực đoan Hồi giáo, trong đó sẽ có tác động tiêu cực đối với các nỗ lực chống khủng bố toàn cầu”.

Trung Quốc là một trong những nước ủng hộ lớn nhất đối với Palestine.

Là một thành phố có ý nghĩa thiêng liêng với người Do Thái, Hồi giáo và Thiên chúa giáo, việc xác định tình trạng của Jerusalem là một trong những vấn đề gây tranh cãi và nhạy cảm nhất ở Trung Đông.

Israel, kiểm soát thành phố, tuyên bố Jerusalem là Thủ đô không bị chia cắt, trong khi người Palestine muốn Đông Jerusalem là Thủ đô của một Nhà nước Palestine trong tương lai.

Các nhà lãnh đạo từ khắp nơi trên thế giới đã bày tỏ sự phản đối và theo sát diễn biến của Washington.

Li nói rằng, các nước châu Âu không hài lòng với kế hoạch của Washington, đồng thời dấy lên lo ngại bước đi này đe dọa hủy hoại mối quan hệ của Mỹ với châu Âu.

“Họ tin rằng điều này đi ngược lại lợi ích của châu Âu và sẽ làm tăng sự bất đồng trong NATO”, chuyên gia Trung Quốc nhận định.

Về phần mình, Trung Quốc từ lâu đã ủng hộ người Palestine về mặt chính trị và là một trong những nhóm các nước đầu tiên công nhận nhà nước Palestine hồi tháng 11/1988.

Bắc Kinh cũng nhiều lần bỏ phiếu ủng hộ Palestine tại Liên Hợp Quốc, trong đó có một lần vào năm 2012 khi nhà nước này được cấp tư cách quan sát viên.

Trong tháng Bảy, khi gặp mặt Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đưa ra “đề nghị bốn điểm” nhấn mạnh an ninh cho cả Israel và Palestine và kêu gọi gia tăng sự phối hợp quốc tế trong khu vực.

Động thái đơn phương của chính quyền Trump - sau lời hứa với cử tri ủng hộ Israel trong chiến dịch bầu cử Tổng thống - sẽ không thay đổi lập trường của Trung Quốc về vấn đề này, hoặc mối quan hệ của cường quốc châu Á với Israel và Palestine, một quan sát viên cho biết.

“Hiện tại là thời điểm tốt cho Trump làm điều đó”, Xiao Xian, Phó Chủ tịch đại học Vân Nam và là chuyên gia về các vấn đề Trung Đông, cho biết.

“Bất chấp những lời phản ứng mạnh mẽ từ các nhà lãnh đạo Ả Rập, nỗ lực của họ sẽ không đạt được kỳ vọng khi bản thân các nước này đang đau đầu với những vấn đề nội bộ”, ông nói.

Vì sao Trump gây tranh cãi khi công nhận Jerusalem là thủ đô Israel? Việc Trump công nhận Jerusalem là thủ đô Israel có thể được suy diễn là ủng hộ chủ quyền của Israel với thành phố, điều ...

Tổng thống Trump sẽ làm đảo lộn Trung Đông, nếu công nhận Jerusalem là Thủ đô Israel? Các chuyên gia cho rằng nếu Mỹ trở thành quốc gia đầu tiên có Đại sứ quán tại Jerusalem, điều này sẽ lật đổ hoàn ...

Áp lực gia tăng, Trump hoãn quyết định về trạng thái Jerusalem Tổng thống Trump hoãn ra quyết định về trạng thái của Jerusalem, sau khi nhiều quốc gia cảnh báo Mỹ sẽ gây bất ổn diện ...