Vì sao không tuyển được lao động Việt Nam?

Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 đang gấp rút xây dựng. Ảnh minh họa

Trước đó, điện lực Vĩnh Tân 1 đã đăng tuyển 196 lao động Việt Nam trên các phương tiện truyền thông trên phạm vi cả nước. Tuy nhiên sau thời gian quy định, công ty không tuyển được lao động Việt Nam nào, nên chuyển sang tuyển lao động nước ngoài. Được biết điều kiện tuyển dụng của Vĩnh Tân 1 là lao động phải tốt nghiệp đại học và thông thạo tiếng Anh, tiếng Trung.

Các lao động nước ngoài này sẽ làm việc trong nhiều bộ phận như: hành chính, kinh doanh, tài chính, kỹ thuật, nguyên liệu, phát điện… mức lương từ 900 - 2.300 USD/người/ tháng, thời hạn làm việc từ tháng 7/2017-5/2021.

Trong lúc Việt Nam còn hàng trăm ngàn cử nhân thất nghiệp, nhiều nơi kỹ sư ra trường không tìm được việc làm, thông tin trên khiến nhiều người băn khoăn. Nhà máy nhiệt điện than BOT Vĩnh Tân 1 được khởi công xây dựng ngày 18/7/2015 (là dự án lớn nhất từ trước đến nay mà doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư tại Việt Nam) do 3 doanh nghiệp góp vốn gồm: Công ty TNHH lưới điện Phương Nam (Trung Quốc), Công ty TNHH Điện lực Quốc tế (Trung Quốc) và Tổng Công ty điện lực thuộc Tập đoàn TKV (Việt Nam).

Dự án có tổng mức đầu tư hơn 1,7 tỷ USD, tổng công suất 1.200 MW, nguồn vốn của 2 doanh nghiệp Trung Quốc chiếm tới 95%, còn lại 5% thuộc doanh nghiệp Việt Nam. Theo hợp đồng BOT Vĩnh Tân 1 được xây dựng trong 48 tháng, thời gian vận hành và kinh doanh 25 năm, sau đó sẽ chuyển giao vô điều kiện cho Việt Nam.

Vài năm trước, dư luận trong nước từng dấy lên lo ngại khi làn sóng lao động Trung Quốc tràn vào Việt Nam, tiếng là “chuyên gia”, “kỹ sư”, “lao động kỹ thuật cao” nhưng thực chất làm những công việc giản đơn như đào đất, trộn hồ (những lao động địa phương hoàn toàn đáp ứng được). Thậm chí có lao động Trung Quốc còn chưa biết chữ! Chưa kể tình trạng lao động “chui” không phép, lao động Trung Quốc vào Việt Nam bằng hộ chiếu du lịch…

Ngoài thiệt hại cho lao động trong nước, làn sóng lao động Trung Quốc tràn vào còn để lại nhiều vấn đề xã hội phức tạp. Dư luận cảnh báo việc lao động Trung Quốc làm việc tại Việt Nam, lấy vợ Việt Nam, sinh con đẻ cái, rồi an cư lạc nghiệp luôn ở Việt Nam, lập nên những “phố Tàu” trên đất Việt.

Hôm trước chúng tôi đến thực tế Nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân 1, trên đại công trường xây dựng ngổn ngang sắt thép, vật liệu xây dựng, tràn ngập hàng ngàn lao động Trung Quốc. Các khẩu hiệu, nội quy song ngữ Việt-Trung giăng khắp nơi, mọi giao tiếp giữa các kỹ sư, quản lý, điều hành với công nhân chủ yếu bằng tiếng Trung.

Nay mai khi nhà máy hoàn thành đi vào hoạt động, thì toàn bộ êkip vận hành cũng chủ yếu là lao động Trung Quốc, bởi máy móc thiết bị, hệ thống phần cứng, phần mềm đều bằng tiếng Trung. Đây có phải là điều tất yếu khi vốn, nhà thầu, công nghệ, thiết bị… đều của Trung Quốc?

Nhiều người không tin rằng: đã thông báo tuyển dụng rộng rãi trên khắp cả nước, mà không lao động Việt Nam nào đáp ứng được yêu cầu tuyển dụng của nhiệt điện Vĩnh Tân 1. Có người lại đặt câu hỏi về thực tâm của nhà tuyển dụng. Vì sao phải đặt tiêu chuẩn tốt nghiệp đại học trở lên, phải thông thạo tiếng Trung, tiếng Anh?

Và trong 196 lao động nước ngoài vừa được phép tuyển dụng, có bao nhiêu lao động tốt nghiệp đại học, thông thạo tiếng Anh? Cái này ngành chức năng địa phương phải giám sát, “hậu kiểm” kỹ càng, tránh tình trạng doanh nghiệp nước ngoài lấy cớ không tuyển được lao động Việt Nam, để đưa lao động của họ vào.

Nhiều chuyên gia Việt Nam cho rằng: các trường đại học và cao đẳng Việt Nam hoàn toàn có thể cung cấp nhân lực cho các nhà máy nhiệt điện. Ngoại ngữ tiếng Anh, tiếng Trung cũng không thành vấn đề, khi lao động đã có trình độ đại học rồi thì chỉ cần một khóa đào tạo ngoại ngữ từ 3-6 tháng là được. Vấn đề là việc đào tạo nguồn nhân lực cho dự án phải được tính đến ngay từ khi khởi công xây dựng dự án.

Khi đăng thông báo tuyển dụng của Nhiệt điện Vĩnh Tân 1 trên báo điện tử, tôi nhớ đã nhận nhiều, rất nhiều comment của người lao động trên khắp cả nước gửi về với lời lẽ, nguyện vọng thiết tha mong tìm được một cơ hội việc làm ở Vĩnh Tân 1. Nhưng các bạn trẻ ấy đang còn băn khoăn không biết vì sao mình không thể lọt vào “mắt xanh” của nhà tuyển dụng?

(http://www.baobinhthuan.com.vn/van-de-va-su-kien/vi-sao-khong-tuyen-duoc-lao-dong-viet-nam-99940.html)