Từ công nhân nhà máy thành tỷ phú

Chuỗi bán lẻ Miniso Group (Trung Quốc) đã huy động được 608 triệu USD trong IPO tại New York hôm 15/10. Theo Bloomberg Billionaires Index, việc này giúp vợ chồng nhà sáng lập Ye Guofu sở hữu số tài sản hơn 4 tỷ USD, nhờ nắm 65% cổ phần công ty.

Miniso là chuỗi bán lẻ kinh doanh nhiều mặt hàng, từ đèn điện đến dép đi trong phòng tắm với giá rẻ. Hãng cho biết hơn 95% sản phẩm tại Trung Quốc có giá dưới 50 nhân dân tệ (7,4 USD). Mô hình kinh doanh này giống nhiều chuỗi trên thế giới, như Primark (Anh), Don Quijote (Nhật Bản) và Dollar General (Mỹ).

Ye Guofu năm nay 42 tuổi. Tên của ông có nghĩa là "giàu" trong tiếng Trung. Tuy nhiên, ông lại có xuất thân khá nghèo khó, cũng như nhiều doanh nhân khởi nghiệp khác cùng thời.

Nhà sáng lập Miniso Group Ye Guofu. Ảnh: Miniso

Trong một chuyến công tác đến Nhật Bản năm 2013, Ye ấn tượng với các chuỗi cửa hàng giá rẻ tại đây và quyết định mang mô hình này về Trung Quốc. Ye đã nhờ đến sự trợ giúp của nhà thiết kế Nhật Bản Miyake Junya. Hiện tại, Miniso có hơn 4.200 cửa hàng, trong đó 60% đặt tại Trung Quốc.

Các chuỗi bán lẻ đồ giá rẻ như Miniso đang ăn nên làm ra, khi suy thoái toàn cầu do đại dịch khiến người dân mua online nhiều hơn. Xu hướng tiết kiệm cũng tăng tốc, dù đã xuất hiện cách đây hơn một thập kỷ trong khủng hoảng tài chính. Với các cửa hàng được thiết kế sáng sủa, hiện đại nhưng bày bán sản phẩm giá rẻ, Miniso hiện chiếm 60% thị phần trong phân khúc cửa hàng bách hóa tổng hợp (trừ thực phẩm) tại Trung Quốc, theo hãng nghiên cứu thị trường Euromonitor International.

"Đại dịch khiến chi tiêu toàn cầu giảm. Người tiêu dùng tập trung hơn vào các thương hiệu giá cả phải chăng", Ye cho biết trong cuộc phỏng vấn với Bloomberg, "Đây là cơ hội tuyệt vời cho Miniso. Kinh tế càng đi xuống, cơ hội cho các thương hiệu giá rẻ càng lớn".

Trong phiên đầu tiên giao dịch, cổ phiếu Miniso có lúc tăng tới 25% trên sàn New York, sau đó giảm dần, chỉ còn 4,4% cuối phiên và đóng cửa tại 20,88 USD một đơn vị. Hôm qua, mã này tăng 11%.

Đại gia công nghệ Trung Quốc Tencent Holdings và quỹ đầu tư Hillhouse Capital đã cùng rót một tỷ nhân dân tệ vào công ty này năm 2018. Hai hãng này hiện sở hữu 4,8% cổ phần tại đây, theo bản cáo bạch của công ty. Con số này tương đương 614 triệu USD – gấp 4 khoản tiền đầu tư cách đây 2 năm.

Miniso từng gặp nhiều rắc rối khi theo đuổi mô hình kinh doanh hiện tại. Họ thường xuyên bị chỉ trích vì giống phong cách tối giản đặc trưng của Muji (Nhật Bản). Năm 2016, Miniso và một công ty liên quan còn bị yêu cầu bồi thường cho LVMH vì vi phạm bản quyền thiết kế. Bản thân Miniso cũng tham gia vài vụ kiện bản quyền, cáo buộc các hãng bán lẻ trong nước copy thương hiệu và lừa đảo trong các chiến dịch marketing.

Ye phủ nhận tất cả cáo buộc sao chép. "Rất nhiều người hiểu lầm về chúng tôi. Phong cách của Miniso là thiết kế nguyên bản. Sản phẩm cốt lõi của chúng tôi được thiết kế rất dễ nhìn", ông nói.

Miniso gần đây tăng trưởng chóng mặt nhờ nhượng quyền. Trong thập kỷ tới, công ty có kế hoạch mở hàng trăm cửa hàng mỗi năm, cả tại Trung Quốc lẫn nước ngoài.

Dù vậy, hãng này vẫn chưa có lợi nhuận. Khoản lỗ cho năm kết thúc vào tháng 6 là 37 triệu USD, giảm 12% so với năm trước đó. Dĩ nhiên, công ty này cũng không thoát khỏi ảnh hưởng của đại dịch, khi doanh thu giảm 4,4% xuống 1,3 tỷ USD.

Miniso cũng đang ngày càng chịu cạnh tranh khốc liệt từ các đại gia thương mại điện tử Trung Quốc, như Pinduoduo và Alibaba. Taobao Deals của Alibaba là nền tảng mua hàng giá rẻ. Trong tháng này, họ ra mắt chiến dịch bán sản phẩm chỉ với giá một nhân dân tệ.

Miniso cho biết họ đang cố gắng duy trì lợi thế giá thông qua lấy nguồn hàng từ nước ngoài, đa dạng hóa chuỗi cung ứng để không phụ thuộc vào Trung Quốc. Khi được hỏi về cảm giác trở thành tỷ phú, Ye mất vài giây suy nghĩ và nói: "Tôi chưa hề nghĩ đến việc này. Công việc hiện tại đang bận rộn lắm".

Hà Thu (theo Bloomberg)

Tỷ phú Nhật làm DJ, học lái máy bay

Người da màu giàu nhất nước Mỹ thừa nhận trốn thuế

Nhà sáng lập Miniso sắp thành tỷ phú