Thị trường châu Á - Thái Bình Dương đồng loạt giảm khi Nhật Bản có Thủ tướng mới, cổ phiếu SoftBank lao dốc hơn 10%

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đang tìm kiếm động lực tăng trưởng mới, diễn biến chính trị tại Nhật Bản trở thành tâm điểm chú ý, không chỉ vì các con số xuất khẩu mà còn bởi những thay đổi mang tính lịch sử trong nội các mới.

Theo dữ liệu do Bộ Tài chính Nhật Bản công bố, xuất khẩu của nước này trong tháng 9 tăng 4,2% so với cùng kỳ năm trước, chấm dứt chuỗi bốn tháng giảm liên tiếp. Đà phục hồi chủ yếu đến từ tăng trưởng mạnh trong xuất khẩu sang các thị trường châu Á, giúp bù đắp phần nào sự sụt giảm ở Mỹ. Tuy vậy, mức tăng này vẫn thấp hơn kỳ vọng 4,6% mà giới phân tích dự báo trong khảo sát của Reuters, cho thấy nền kinh tế Nhật vẫn đang ở giai đoạn phục hồi mong manh. Việc xuất khẩu tăng chậm hơn dự kiến phản ánh sự phụ thuộc lớn vào nhu cầu khu vực và tác động tiêu cực của đồng yên mạnh, yếu tố khiến hàng hóa Nhật trở nên đắt đỏ hơn trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh đó, chính phủ mới của Thủ tướng Sanae Takaichi chính thức tuyên thệ nhậm chức hôm thứ Ba, đánh dấu một bước ngoặt chính trị quan trọng ở Nhật Bản. Bà Takaichi - nữ thủ tướng đầu tiên của Nhật Bản - đã bổ nhiệm ông Shinjiro Koizumi, đối thủ trong cuộc đua lãnh đạo Đảng Dân chủ Tự do (LDP), làm Bộ trưởng Quốc phòng, và bà Satsuki Katayama trở thành nữ Bộ trưởng Tài chính đầu tiên trong lịch sử đất nước. Sự kiện này được kỳ vọng sẽ mở ra thời kỳ cải cách và trao quyền nhiều hơn cho phụ nữ trong chính trị Nhật Bản. Tuy nhiên, giới đầu tư vẫn tỏ ra thận trọng, chờ đợi những bước đi cụ thể của nội các mới trong chính sách kinh tế, đặc biệt là định hướng tài khóa, tiền tệ và chiến lược thương mại với Mỹ và Trung Quốc.

Thị trường chứng khoán Nhật Bản phản ứng ngay lập tức. Chỉ số Nikkei 225 giảm 0,48%, dẫn đầu đà đi xuống trong khu vực, trong khi Topix tăng nhẹ 0,33%. Cổ phiếu SoftBank - tập đoàn đầu tư công nghệ hàng đầu Nhật Bản - lao dốc hơn 10% trước khi thu hẹp mức giảm còn khoảng 5%. Động thái bán tháo này diễn ra chỉ sau hai ngày cổ phiếu tăng mạnh 8,5% trong phiên đầu tuần, phản ánh tâm lý rủi ro cao và sự thiếu ổn định trong niềm tin của nhà đầu tư. Trước đó, chỉ số Nikkei từng chạm mức kỷ lục nội phiên 49.945,95 điểm hôm thư Ba, rồi quay đầu giảm sau khi bà Takaichi giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội.

Việc xuất khẩu Nhật Bản tăng trở lại sau 4 tháng giảm liên tiếp cho thấy nền kinh tế nước này đang có dấu hiệu hồi phục, đặc biệt là nhờ thị trường châu Á (như Trung Quốc, Hàn Quốc, ASEAN) lấy lại sức mua. Tuy nhiên, mức tăng thấp hơn dự báo cho thấy xuất khẩu vẫn còn yếu - đặc biệt khi thị trường Mỹ suy giảm và yên Nhật mạnh lên trong thời gian gần đây. Điều này khiến nhà đầu tư chưa thực sự tin tưởng vào sức bật của kinh tế Nhật, nên phản ứng thận trọng, thể hiện qua việc chỉ số Nikkei giảm. Họ đang chờ xem chính sách kinh tế cụ thể của nội các mới, đặc biệt là về chính sách tài khóa - tiền tệ, cũng như quan hệ thương mại với Mỹ và Trung Quốc.

Tại các thị trường khác trong khu vực, sắc đỏ bao trùm. Chỉ số Hang Seng của Hồng Kông giảm 0,83%, dù cổ phiếu Pop Mart - nhà sản xuất búp bê Labubu - bật tăng khoảng 6% nhờ kết quả kinh doanh quý III ấn tượng. Ở Trung Quốc đại lục, chỉ số CSI 300 mở cửa giảm 0,69%, trong khi thị trường Ấn Độ đóng cửa nghỉ lễ. Tại Úc, chỉ số S&P/ASX 200 mất 0,87%, xóa sạch thành quả tăng trong phiên trước đó, sau khi nhóm cổ phiếu đất hiếm chỉ tăng ngắn hạn trước thông tin về thỏa thuận khoáng sản chiến lược giữa Mỹ và Úc.

Đi ngược xu hướng khu vực, thị trường Hàn Quốc ghi nhận mức tăng nhẹ, với chỉ số Kospi nhích 0,3% và Kosdaq tăng 0,1%. Cổ phiếu LG Chem tăng tới 10% sau khi quỹ đầu tư Palliser Capital kêu gọi công ty tái cấu trúc hội đồng quản trị và thực hiện mua lại cổ phiếu. Diễn biến này cho thấy dòng tiền vẫn tìm kiếm cơ hội ở những câu chuyện cải tổ doanh nghiệp, dù tổng thể khu vực vẫn bị chi phối bởi tâm lý thận trọng.

Trái ngược với châu Á, thị trường chứng khoán Mỹ khép lại phiên giao dịch qua đêm với nhiều tín hiệu tích cực. Chỉ số Dow Jones Industrial Average lập kỷ lục đóng cửa mới, tăng 0,47% lên 46.924,74 điểm nhờ kết quả kinh doanh vượt kỳ vọng của Coca-Cola và 3M, có lúc vượt mốc 47.000 điểm trong phiên. S&P 500 gần như đi ngang ở 6.735,35 điểm, trong khi Nasdaq Composite - chỉ số thiên về công nghệ - giảm nhẹ 0,16% xuống 22.953,67 điểm.

Sự đối lập rõ rệt giữa châu Á và Mỹ cho thấy khoảng cách phục hồi đang ngày càng nới rộng. Trong khi kinh tế Mỹ vẫn duy trì đà tăng trưởng nhờ sức mạnh của khu vực doanh nghiệp, châu Á lại đối diện với nhiều bất ổn, từ chính trị, thương mại cho tới cấu trúc thị trường. Nhật Bản - nền kinh tế lớn thứ ba thế giới - đang đứng trước thời điểm quan trọng: hoặc tạo dựng niềm tin mới thông qua cải cách, hoặc tiếp tục bị cuốn vào quỹ đạo tăng trưởng chậm. Diễn biến thị trường hôm nay phản ánh tâm thế chờ đợi của giới đầu tư. Họ muốn thấy không chỉ những tín hiệu phục hồi ngắn hạn, mà là một “câu chuyện tăng trưởng mới” đủ mạnh để khởi động chu kỳ lạc quan cho toàn khu vực.