Thép Gia Sàng từng bị kiện ra tòa, giờ ra sao?

Chia sẻ

Nhà máy thép Gia Sàng với công nghệ lạc hậu và bị mất cắp quá nhiều không thể khôi phục mà phải thay công nghệ mới.

Chìm nổi Gia Sàng

Công ty CP Luyện cán thép Gia Sàng tiền thân là Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng do CHDC Đức giúp đỡ Việt Nam xây dựng, hoạt động từ năm 1975, từng được ví là “cánh chim đầu đàn” của ngành thép Việt Nam.

Năm 2007, công ty thí điểm thực hiện cổ phần hóa với vốn sở hữu Nhà nước 39,66%, vốn của cổ đông lớn hơn 40%; của cán bộ công nhân viên còn lại 19,34%. Tuy nhiên, liên tiếp sau đó chỉ là những tháng ngày đáng quên.

Tại đại hội cổ đông năm 2013, hàng trăm lao động của Gia Sàng đã chết lặng khi biết số nợ ngân hàng, nợ thuế, nợ nhà cung cấp, nợ công nhân viên… của công ty đã lên tới 121,3 tỉ đồng, trong đó nợ lương, bảo hiểm là hàng chục tỉ đồng.

Công ty Gia Sàng bị kiện ra tòa và buộc phải thanh toán khoản vay trên 38,8 tỉ đồng và lãi suất cho Ngân hàng TPCM Công Thương chi nhánh Thái Nguyên. Do không có khả năng chi trả, ngày 5.5.2014, Chi cục thi hành án dân sự Thái Nguyên ra quyết định cưỡng chế, kê biên, xử lý tài sản của Công ty Gia Sàng.

Cũng thời gian này, nhiều máy móc, thiết bị bị rút ruột, phá hoại, nhiều tài sản có giá trị hàng chục tỷ đồng đã bị tháo dỡ và tẩu tán… Các cơ quan pháp luật đã truy tố và đưa ra xét xử, phạt tù giam 5 đối tượng, trong đó có một phó chủ tịch HĐQT kiêm phó tổng giám đốc.

Ngày 23.12.2013, Bộ Công thương đã có văn bản số 11820/BCT trình Thủ tướng đề nghị thoái gần 40% vốn Nhà nước tại Gia Sàng nhưng đại diện cán bộ công nhân viên, số cổ đông nhỏ lẻ chiếm 20% đã có văn bản đề nghị Thủ tướng chưa bán 40% vốn nhà nước – chỗ dựa cuối cùng để Gia Sàng khôi phục sản xuất, người lao động có cơ hội tìm kiếm việc làm.

Vì lợi quyền của người lao động, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Nguyên phối hợp với tổ chức Công đoàn đã liên tục vào cuộc để giải cứu nhà máy. Bước đầu, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam - chi nhánh Thái Nguyên đã đồng ý chủ trương cắt giảm lãi suất, hoàn lại một phần tiền để chi trả ngay các khoản cấp bách cho cán bộ, công nhân viên nhà máy…

Bên cạnh đó, năm 2016, thông qua việc đấu giá tài sản, Gia Sàng đã có nhà đầu tư mới là Công ty CP thương mại Thái Hưng cùng cam kết mạnh mẽ: Đầu tư xây dựng cải tạo và khôi phục sản xuất Nhà máy Luyện cán thép Gia Sàng, tạo công ăn việc làm cho người lao động và đảm bảo an ninh trật tự trên địa phương.

Tuy nhiên, số tiền 57 tỉ đồng thu lại từ việc đấu giá là không đủ để Gia Sàng chi trả các khoản nợ, đặc biệt là khoản nợ người lao động, quyền lợi cho người lao động khi mà chỉ riêng khoản nợ ngân hàng đã hàng chục tỉ đồng.

Dẫu vậy, vượt lên trên các khó khăn đang vây bủa, ngày 28.12.2016, nhà máy hân hoan hoạt động trở lại sau hơn 3 năm đóng cửa. Tuy vậy, do công nghệ đã quá lạc hậu, thiết bị mất mát quá nhiều và không đồng bộ, nên sau đó không lâu, Gia Sàng một lần nữa ngậm ngùi ngừng hoạt động.

Tháng 7.2017, Ban lãnh đạo Công ty Gia Sàng họp bàn giải pháp và quyết định phải tìm phương án mới cứu nhà máy bằng việc đầu tư cải tạo nâng cấp dây chuyền công nghệ hiện đại hơn, đề xuất phương án cải tạo, nâng cấp gắn với di dời nhà máy, tổng đầu tư hơn 834 tỉ đồng để báo cáo chủ đầu tư là Công ty Thái Hưng triển khai thực hiện.

Đối với vị trí nhà máy Gia Sàng, Công ty Thái Hưng đã xin chủ trương để thực hiện một dự án Khu tổ hợp thương mại dịch vụ, trường học và nhà ở Gia Sàng và đã được UBND tỉnh Thái Nguyên phê duyệt tại Quyết định số 3669/QĐ-UBND ngày 23.11.2017.

Ngày 27.12.2017 của UBND tỉnh Thái Nguyên đã có Quyết định số 4060/QĐ-UBND phê duyệt quy hoạch chi tiết (tỷ lệ 1/500) Khu tổ hợp Thương mại dịch vụ, trường học và nhà ở Gia Sàng.

Hướng đi nào?

Không quá ngạc nhiên khi chiến lược tự cứu mình của Gia Sàng đã ít nhiều vấp phải sự nghi kị từ một bộ phận dân chúng. Họ đặt câu hỏi vì sao không phục hồi nhà máy trên khu đất hiện nay?

Còn nhớ, cách đây ít lâu, nhiều cơ quan báo chí khác có những bài phản ánh thực trạng nhức nhối “Nỗi khổ người dân thành phố thép”, Cảnh sát môi trường xử phạt Công ty Gia Sàng xả thải ban đêm… Quy luật tất yếu của sự phát triển cho thấy, một cơ sở công nghiệp lạc hậu từ thế kỷ trước lại nằm rất gần khu dân cư như Gia Sàng không thể không di dời…

Trên thực tế, với hạ tầng nhà máy đã bị rút ruột tan hoang và công nghệ cũ, chỉ vài tháng sau khi phục hồi vào sản xuất, chính người lao động ở Gia Sàng cũng nhận thấy tiếp tục sản xuất là thất bại. Không thể duy ý chí tiếp tục ném tiền vào một dự án bất khả thi. Và giữa năm 2017, chính Ban lãnh đạo và đại diện người lao động ở Gia Sàng đã họp bàn để đưa ra phương án cải tạo, nâng cấp gắn với di dời nhà máy, tổng đầu tư hơn 834 tỉ đồng, công suất 500 nghìn tấn thép/năm.

Theo quy hoạch của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương, dây chuyền mới phải đảm bảo công suất 500.000 tấn thép/năm trở lên; vị trí nhà máy hiện tại không đảm bảo và theo quy hoạch sẽ di dời các cơ sở công nghiệp gây ô nhiễm ra khỏi trung tâm thành phố. Vì vậy, việc di dời nhà máy gắn với cải tạo, đầu tư mới chính là giải pháp tối ưu nhất cho tất cả.

Song để triển khai một nhà máy mới tổng mức đầu tư hơn 800 tỉ đồng không thể là công việc một sớm một chiều. Và việc cho phép Công ty Thái Hưng triển khai dự án đầu tư trên 22ha diện tích nhà máy thép Gia Sàng cũ thành dự án Khu tổ hợp thương mại dịch vụ, trường học và nhà ở Gia Sàng cũng là lựa chọn phù hợp.

Qua tìm hiểu đến nay, địa phương này mới phê duyệt quy hoạch 1/500 và yêu cầu nhà đầu tư triển khai các bước chặt chẽ. Cũng giống như tỉnh Hải Dương và một số địa phương khác gần đây đã rút ra bài học kinh nghiệm trong quản lý để chống nạn đầu cơ đất, phân lô bán nền tràn lan, Khu tổ hợp Thương mại dịch vụ, trường học và nhà ở Gia Sàng (Thái Hưng Eco City) không đầu tư theo kiểu ăn “xổi” mà quy hoạch đồng bộ, hiện đại gồm nhiều hạ tầng giống như các dự án lớn mà các tập đoàn như Vingroup, Hòa Bình… đã triển khai.

Nỗi đau của gia đình nạn nhân trong vụ cháy ở nhà máy thép Hòa Phát "Nhiều lần đưa con thắp hương cho bố là chúng lại nhìn mẹ rồi hỏi bố ở đâu, lúc ấy em chỉ biết gạt nước ...

Nghĩa địa máy móc hoang phế của nhà máy gang thép 2.000 tỷ ở Hà Tĩnh Khu liên hợp gang thép Vạn Lợi ở Hà Tĩnh đầu tư dự kiến 2.000 tỷ đồng trên khu đất 25 ha nhưng xây dựng ...

Đà Nẵng cho hai nhà máy thép gây ô nhiễm hoạt động trở lại UBND TP Đà Nẵng cho phép 2 nhà máy thép gây ô nhiễm ở huyện Hòa Vang hoạt động trở lại thêm 6 tháng để ...

Đà Nẵng đóng cửa 2 nhà máy thép: Bài học nhãn tiền "Từ câu chuyện của các nhà máy thép, chúng ta cần lưu tâm hơn đến các quyết sách của những người có thẩm quyền. Nếu ...

Đà Nẵng đóng cửa 2 nhà máy thép: Công nhân lao đao, chủ đầu tư điêu đứng Việc UBND TP Đà Nẵng ra quyết định đóng cửa 2 nhà máy thép Dana - Ý và Dana - Úc không chỉ khiến doanh ...