Tại sao Pokrovsk trở thành điểm nóng chiến lược trong xung đột Nga - Ukraine?

Thành phố Pokrovsk, nằm ở phía tây vùng Donetsk, đang trở thành tâm điểm của giao tranh khốc liệt giữa Nga và Ukraine khi hai bên đều coi đây là vị trí chiến lược có thể định hình cục diện mặt trận miền Đông.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết các đơn vị nước này đã tiến sâu vào Pokrovsk, trong khi Ukraine khẳng định quân đội vẫn đang giữ vững thành phố này. Tổng tư lệnh quân đội Ukraine Oleksandr Syrskyi ước tính khoảng 100.000 binh sĩ Nga đang tham chiến trong khu vực, đồng thời cho biết quân đội Ukraine đang nỗ lực mạnh mẽ để đẩy lùi lực lượng Nga.

Ảnh tư liệu: Lực lượng cảnh sát Ukraine sơ tán dân thường khỏi thành phố tiền tuyến Pokrovsk, vùng Donetsk, Ukraine, ngày 21/5/2025. (Ảnh: Reuters)

Thành phố nằm trên tuyến huyết mạch chiến lược

Pokrovsk là trung tâm giao thông đường bộ và đường sắt quan trọng ở miền Đông Ukraine, với dân số trước chiến sự khoảng 60.000 người. Phần lớn cư dân đã rời đi, toàn bộ trẻ em được sơ tán, còn lại chỉ là khu dân cư hoang tàn và cơ sở hạ tầng bị tàn phá nặng.

Cách Pokrovsk khoảng 10 km về phía Tây là mỏ than luyện cốc duy nhất của Ukraine, nguồn cung thiết yếu cho ngành thép nước này. Tập đoàn Metinvest thông báo đã tạm dừng khai thác từ đầu năm 2025 do điều kiện chiến sự.

Thành phố nằm trên tuyến đường chiến lược mà quân đội Ukraine sử dụng để vận chuyển hậu cần và tiếp viện tới các khu vực đang bị vây ép ở mặt trận miền Đông. Theo giới quan sát, Pokrovsk giữ vai trò như “nút giao sinh tồn". Nếu mất thành phố này, chuỗi tiếp vận của Ukraine tại Donetsk có thể bị chia cắt.

Pokrovsk được giới truyền thông Nga gọi là “cửa ngõ phía Tây của Donetsk”. Theo giới phân tích, việc chiếm được thành phố này sẽ giúp Nga mở hành lang chiến lược về phía Bắc, hướng đến hai đô thị lớn còn do Ukraine kiểm soát – Kramatorsk và Sloviansk, vốn được xem là “pháo đài” cuối cùng của Ukraine tại Donetsk.

Ảnh tư liệu: Các pháo thủ của Ukraine khai hỏa pháo tự hành M114 nhằm vào vị trí của quân Nga, trong bối cảnh giao tranh tiếp diễn, gần thị trấn tiền tuyến Pokrovsk, vùng Donetsk, Ukraine, ngày 15/10/2025. (Ảnh: REUTERS/Anatolii Stepanov)

Ngoài giá trị về vị trí địa lý, việc kiểm soát Pokrovsk còn mang ý nghĩa tâm lý và tuyên truyền quan trọng. Đây sẽ là thành phố lớn nhất mà Nga giành được từ sau Avdiivka - nơi Moscow tuyên bố kiểm soát hồi đầu năm 2024.

Theo chuyên gia quân sự Rob Lee, thuộc Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại (Mỹ), Pokrovsk là mục tiêu có ý nghĩa chiến dịch rất lớn. Nếu Nga chiếm được, đó sẽ là một thắng lợi đáng kể, nhưng vẫn chưa đủ để quyết định toàn bộ cục diện Donetsk.

Cuộc bao vây kéo dài

Nga đã tăng cường hoạt động quân sự quanh Pokrovsk hơn một năm qua. Khác với các đợt tấn công trực diện trước đây, chiến dịch lần này được triển khai theo hướng bao vây gọng kìm, từng bước cắt đứt tuyến hậu cần của Ukraine.

Theo nguồn tin từ chiến trường, quân Nga thường sử dụng UAV và các nhóm tác chiến nhỏ để gây nhiễu và quấy rối hậu cần, sau đó mới tung lực lượng lớn vào tấn công. Ukraine cho biết Nga chịu tổn thất lớn, trong khi Moscow nói chiến thuật “tiến chậm, chắc chắn” nhằm giảm thương vong và tiêu hao dần lực lượng đối phương.

Các chuyên gia nhận định đợt phản công của Ukraine ở khu vực biên giới Kursk năm 2024 mà sau đó bị đẩy lùi, cũng khiến chiến dịch Pokrovsk bị gián đoạn trong nhiều tháng.

Hiện tại, các trận giao tranh diễn ra dữ dội ở trung tâm và vùng ven Pokrovsk. Dự án độc lập DeepState, chuyên theo dõi chiến sự bằng nguồn dữ liệu mở, cho biết quân Nga đã tiến vào một số khu dân cư ngoại ô, nhưng phần lớn thành phố vẫn là “vùng xám”, chưa do bên nào kiểm soát hoàn toàn.

Tổng tham mưu trưởng Nga Valery Gerasimov báo cáo rằng một lượng lớn binh sĩ Ukraine đang bị cô lập trong thành phố, trong khi phía Ukraine phủ nhận, khẳng định đang phản công ở khu vực Dobropillia để phân tán lực lượng Nga khỏi Pokrovsk.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy phát biểu hôm 1/11: “Trong thành phố và trên các đường vào thành phố đang diễn ra các trận đánh ác liệt... Hậu cần gặp nhiều khó khăn. Nhưng chúng ta phải tiếp tục tiêu diệt lực lượng chiếm đóng".

Reuters cho biết, do hạn chế tiếp cận vùng chiến sự, các thông tin từ hai phía hiện chưa thể được kiểm chứng độc lập.