SOS: Bất cập trong những tòa chung cư

Thi thể trên sofa

Mới đây vụ một thiếu nữ chết khô trên sofa trong một căn hộ chung cư cao cấp của một khu đô thị ở Tây Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội khiến người dân bàng hoàng và đặt câu hỏi, tại sao sau hai năm, ban quản lý tòa nhà và hàng xóm xung quanh mới phát hiện ra? Theo đó, tối ngày 26/4, thông tin về hình ảnh một cô gái chết khô trên sofa trong một căn hộ chung cư phát tán chóng mặt trong hội nhóm cư dân của khu đô thị này và nhanh chóng lan truyền khắp mạng xã hội. Ngay sau đó, chính quyền địa phương cũng lên tiếng xác nhận, sự việc bắt đầu từ tin báo tìm người của người thân cô gái.

Qua rà soát, xác định nạn nhân sinh năm 1995, quê ở Đồng Nai, tử vong trong tình trạng nằm trên ghế sofa, thi thể đã khô quắt, thời gian tử vong khoảng tháng 9/2022.

Chia sẻ với báo chí, một vị lãnh đạo UBND phường Tây Mỗ cho biết, căn hộ chung cư nơi phát hiện ra thi thể đã được nữ nạn nhân mua cách đây khoảng 2 năm. Căn hộ đã bị tạm dừng cấp điện, nước cùng các dịch vụ liên quan từ cuối năm 2022 do không có người thanh toán các chi phí này. Quá trình kiểm tra camera an ninh xác định ôtô của nạn nhân không còn ở hầm gửi xe. Đồng thời sim điện thoại của nạn nhân bị tháo ra khỏi máy.

Lý giải về nguyên nhân lực lượng an ninh khu chung cư không tìm kiếm ngay ở thời điểm đó, vị này cũng cho hay khu chung cư trên có hàng chục nghìn căn hộ, nhiều căn trong số đó chủ nhà không ở và cũng không cho thuê, do vậy việc có căn hộ không có người qua lại hoặc chậm đóng tiền dịch vụ là không quá bất thường. Chưa kể với một khu đô thị cao cấp thì việc chưa có tin báo tố giác tội phạm hoặc yêu cầu của cơ quan chức năng, lực lượng bảo vệ hoặc ban quản lý chung cư không được tự ý vào nhà riêng của người dân nên càng khó để kiểm tra căn hộ.

Vụ việc trên một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng quản lý nhân khẩu, tạm trú tại các khu chung cư chưa được chặt chẽ. Không giống như các nhà mặt đất, chỉ cần ra đến cổng là dễ chạm mặt nhau, hoặc dễ quan sát người ra vào, với đặc thù chung cư, nhà nào biết nhà nấy, ít khi mở cửa giao lưu hoặc ít cho trẻ con nô đùa ngoài hành lang vì sợ ảnh hưởng đến người khác thì việc hàng xóm láng giềng không biết mặt nhau là điều dễ hiểu. Chưa kể các khu chung cư thường có hệ thống cách âm, cách nhiệt, chống cháy, hút mùi tốt, nên việc cư dân phát hiện ra biến cố bên trong căn hộ hàng xóm là điều rất khó.

Thêm vào đó, nhiều tòa chung cư, ban quản lý chưa làm tốt vai trò trách nhiệm phối hợp với Cảnh sát khu vực, tổ dân phố để rà soát, kiểm tra nhân khẩu. Bảo vệ tòa nhà thì hời hợt, không sát sao với công việc kiểm soát an ninh ra vào mặc dù hầu hết các khu chung cư đều có camera an ninh hiện đại.

Sống ở một căn hộ chung cư cao cấp ở Cầu Giấy, Hà Nội 5 năm, nhưng chị Nguyễn Minh Nguyệt còn không biết đến hàng xóm tầng mình có những ai? Thi thoảng có trẻ con ra chơi, chị mới biết chủ nhà và nói chuyện, lâu dần mới quen mặt. “Nhưng có căn hộ, một năm không biết có bao người đi và đến, cứ về là họ đóng cửa, nên tôi cũng không biết là thuê hay mua? Nhiều khi tổ dân phố đến gõ cửa cũng không gặp được vì họ đi vắng suốt, lại đổi chủ liên tục. Nhất là những căn hộ cho người nước ngoài thuê, mua đi bán lại nhiều lần thì càng khó gặp được chủ.

Nhiều căn hộ nửa đêm còn nhảy nhót hát hò, nhạc sàn ầm ầm, nhưng cư dân cũng không biết rõ là căn hộ nào, chỉ biết lên hội nhóm cư dân nhắc nhau và yêu cầu bảo vệ, ban quản lý lên kiểm tra, thế nhưng khi lên đến nơi gõ cửa họ cũng không ra mở cửa và bảo vệ cũng không chắc là có phải căn hộ đó không? Rõ ràng là đang có rất nhiều bất cập”, chị Nguyệt nói.

Chính vì những bất cập đó mà rất nhiều đối tượng đã tận dụng chung cư để làm nơi bay lắc, mại dâm, nuôi sugar baby, thậm chí là án mạng, tự tử. Còn nhớ năm 2021, Hoàng Đức Nhân (29 tuổi, quê Quảng Ninh) cũng đã thuê một căn hộ chung cư cao cấp rồi treo cổ tự tử khiến dư luận bàng hoàng. Thời điểm đó, Hoàng Đức Nhân từng được biết đến với biệt danh “giang hồ mạng Hoàng Tử Gió”.

Hoàng Đức Nhân gây chú ý trên mạng xã hội Facebook khi xăm hình đầy người, trên trang cá nhân của người này có gần 900 nghìn lượt theo dõi, thường xuyên nói đạo lý, khuyên giới trẻ nên tu chí làm ăn, kiếm tiền tỷ, khoe cuộc sống sang giàu, đi ôtô xịn, ở nhà sang nên được nhiều thanh thiếu niên coi là thần tượng. Sau đó Hoàng Đức Nhân được nhắc tới vì có liên quan đến kinh doanh, kêu gọi đầu tư đa cấp tiền Bitcoin Defi nhưng sau đó mất tăm trước khi sự việc xảy ra.

Tăng cường phối hợp giữa các lực lượng

Mới đây, một tổ công tác Phòng Cảnh sát Điều tra tội phạm về ma túy Công an Hà Nội phối hợp với Công an xã Tân Triều, Công an huyện Thanh Trì tiến hành kiểm tra phát hiện 11 người bên trong một căn hộ thuộc tòa B, chung cư Eco Dream có biểu hiện tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Trước đó Công an quận Hoàn Kiếm phối hợp Công an phường Cửa Đông tiến hành kiểm tra căn hộ trên phố Hàng Điếu.

Quá trình kiểm tra, tổ công tác phát hiện trong phòng có 7 đối tượng (gồm 4 nam, 3 nữ) có biểu hiện đang tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Tang vật thu giữ là các viên nén màu ghi và chất bột màu ghi là ma túy “thuốc lắc”, thảo mộc khô là cần sa để sử dụng.

Không chỉ hoạt động mại dâm, ma túy, nhiều đối tượng phạm tội còn thuê căn hộ chung cư để lập hội “tín dụng đen” cho vay nặng lãi hoặc làm “căn cứ” để lừa đảo công nghệ cao. Đơn cử, tháng 3/2024, Công an quận Hà Đông đã triệt phá ổ nhóm cho vay nặng lãi trên mạng Internet với số tiền lên đến hàng tỷ đồng do Khúc Tuấn Mạnh (xã Yên Mỹ, huyện Thanh Trì) cầm đầu. Các đối tượng thuê căn hộ chung cư ở quận Hai Bà Trưng, rồi lập nhiều tài khoản ảo trên mạng xã hội Facebook, Zalo... đăng quảng cáo cho vay tiền.

Theo một lãnh đạo Công an phường tại Hà Nội, để phòng chống tội phạm tại các khu chung cư cần phải tăng cường vai trò quản lý địa bàn của cảnh sát khu vực và ban quản lý chung cư một cách bài bản, chặt chẽ. Cảnh sát khu vực thường xuyên phối hợp với ban quản lý chung cư để rà soát, kiểm tra hành chính, nắm chắc thông tin người thuê nhà, quản lý người thuê nhà, mục đích sử dụng thực tế của căn hộ. Cảnh sát khu vực và bảo vệ chung cư thường xuyên theo dõi, nắm bắt thông tin nhằm phát hiện các đối tượng có biểu hiện nghi vấn.

Cũng theo vị lãnh đạo Công an phường này thì quan trọng nhất vẫn là xây dựng quy chế phối hợp giữa các lực lượng, giao ban các lực lượng thường xuyên, các tầng đều có trưởng tầng, trưởng tòa để quản lý.

Trên thực tế, mặc dù các tòa nhà chung cư đều có quy định bảo đảm an toàn chung nhưng không phải tất cả cư dân đều tuân thủ nghiêm. Nhiều tòa chung cư chưa có sự gắn kết giữa cư dân, ban quản lý, ban quản trị, các trưởng tầng, tổ dân phố. Ý thức trách nhiệm của mỗi cư dân chưa cao, ban quản lý chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm, không có sự phối hợp chặt chẽ với ban quản trị, tổ dân phố, cảnh sát khu vực.

Bản thân mỗi cư dân cũng cần phải tự nâng cao ý thức khi cho thuê nhà cần nắm rõ thông tin người thuê, xác minh nhân thân, hợp đồng cho thuê cần nêu rõ mục đích thuê, kèm điều khoản bắt buộc khách thuê phải đăng ký tạm trú, tạm vắng để cảnh sát khu vực dễ dàng nắm bắt thông tin khi có sự cố.

Luật sư Nguyễn Văn Tuấn - Giám đốc Công ty Luật TNHH TGS, thuộc Đoàn luật sư thành phố Hà Nội cho hay trong những năm gần đây công tác quản lý nhân khẩu, tạm trú đã được coi trọng. Các cơ quan toàn thể ban ngành đã rất nỗ lực, sát sao trong việc quản lý nhân khẩu, tạm trú. Tuy nhiên bên cạnh đó, vẫn còn nhiều khu vực, nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân chưa thực sự quan tâm, chú trọng đến vấn đề này, quản lý còn lỏng lẻo, chưa thực hiện tốt trách nhiệm của mình và để xảy ra tình trạng mại dâm, ma túy, bay lắc, án mạng, tự tử…

Ngoài các quyền và nghĩa vụ quy định tại Điều 42 Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư được ban hành kèm theo văn bản hợp nhất Thông tư số 05/VBHN-BXD quy định về quyền và trách nhiệm của đơn vị quản lý vận hành nhà chung cư. Thì việc quản lý nhân khẩu trong các chung cư cũng thuộc trách nhiệm của ban quản lý, chủ đầu tư. Tuy nhiên hiện nay công tác quản lý nhân khẩu này vẫn còn buông lỏng, bỏ ngỏ.

Việc quản lý nhân khẩu trước hết thuộc trách nhiệm của người đứng đầu chung cư. Ban quản lý, chủ đầu tư có trách nhiệm đôn đốc người dân đến sinh sống tại khu vực mình quản lý khai báo tạm trú, tạm vắng tại địa phương. Đây vừa là quyền, vừa là trách nhiệm, bởi không phải người dân nào cũng biết và nắm được các quy định này. Sự hướng dẫn của những người quản lý là cần thiết.

Ngoài ra ban quản lý, chủ đầu tư còn có trách nhiệm là cầu nối kết nối giữa chính quyền địa phương, công an xã/phường với dân cư sinh sống nơi mình quản lý. Có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương trong công tác quản lý dân cư. Đồng thời có trách nhiệm khai báo kịp thời các tình huống xảy ra trong khu dân cư mà mình quản lý.

Thứ nhất, ban quản lý chung cư, chủ đầu tư cần sát sao trong việc quản lý các nhân khẩu thuộc quản lý của mình. Hàng tháng, phải đi rà roát, kiểm đếm số lượng, thấy dấu hiệu bất thường, chậm thanh toán tiền dịch vụ, khóa trái của lâu ngày hay có các hiện tượng lạ phải cử người đến tận nơi để kiểm tra và báo ngay cho lực lượng Công an khi cần thiết. Ban quản lý chung cư chủ đầu tư cần phối hợp tốt với các cấp chính quyền địa phương về việc đăng ký, quản lý cư trú.

Thứ hai, Công an xã/phường, chính quyền địa phương cần tích cực hơn nữa trong công tác quản lý nhân khẩu, tạm trú. Tăng cường công tác kiểm tra nhân khẩu định kỳ và đột xuất, xử lý nghiêm các trường hợp không khai báo đăng ký tạm trú. Quản lý, kiểm đếm số nhân khẩu đang sinh sống trên địa bàn mình. Đẩy mạnh, phối hợp với ban quản lý chung cư, chủ đầu tư và các cơ quan ban ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội, lực lượng quần chúng cùng xây dựng, quản lý dân cư trên địa bàn.

Thứ ba, tuyên truyền, giáo dục ý thức người dân trong việc đăng ký tạm trú, cư dân của nhà chung cư cũng cần có trách nhiệm hơn trong việc đăng ký tạm trú, tạm vắng và thực hiện chuyển hộ khẩu thường trú theo đúng quy định.

Thứ tư, khuyến khích chính quyền địa phương tổ chức các hoạt động, phong trào văn hóa - văn nghệ - thể dục thể thao… để gắn kết cộng đồng, giúp người dân gắn kết với nhau, giúp đỡ nhau trong trường hợp bất thường xảy ra.

Thứ năm, các cơ quan có thẩm quyền cần có biện pháp xử lý nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân tắc trách để xảy ra các hậu quả như trên.

https://antg.cand.com.vn/Phong-su/sos-bat-cap-trong-nhung-toa-chung-cu-i730190/