Số hóa tài chính thúc đẩy minh bạch dòng tiền

Đây là một trong những bước đi quan trọng trong cải cách hệ thống thuế, phù hợp với xu thế chuyển đổi số và quản lý thuế điện tử hiện nay. Tuy nhiên, thời gian qua còn nhiều người dân hiểu nhầm về việc chuyển tiền vào tài khoản cá nhân sẽ phải chịu thuế. Do vậy, nhiều cửa hàng ở Hà Nội đã cố tình từ chối thanh toán bằng chuyển khoản, chỉ nhận tiền mặt nhằm “né” thuế. Thậm chí có nơi còn treo biển “chỉ nhận tiền mặt” hoặc ghi nội dung chuyển khoản mập mờ, ví dụ “trả tiền mượn”, “tiền cà phê”, “tiền ship”…

Theo Cục Thuế TP. Hà Nội, hành vi trên không chỉ không giúp giảm nghĩa vụ thuế, mà còn làm phức tạp quá trình kiểm tra, dễ bị xem là dấu hiệu che giấu nguồn thu. Không những vậy, động thái này còn đi ngược với xu hướng “xã hội số - kinh tế số - công dân số” và chủ trương phát triển thanh toán không dùng tiền mặt (TTKDTM) của Đảng, Nhà nước.

Trước thực tế trên, mới đây Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã ký Công điện số 124/CĐ-TTg ngày 30/7/2025 gửi các bộ, ngành, địa phương về việc thúc đẩy TTKDTM. Công điện nêu rõ, hoạt động thanh toán bằng tiền mặt có dấu hiệu gia tăng, ảnh hưởng không tốt đến nền kinh tế, gây lãng phí nguồn lực, có thể bị lợi dụng để trốn thuế, rửa tiền và các hoạt động vi phạm pháp luật.

Để tiếp tục phát triển TTKDTM theo đúng các mục tiêu, giải pháp đã đề ra, Phó Thủ tướng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp thúc đẩy TTKDTM; tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, tuyên truyền để tiếp tục thúc đẩy phát triển TTKDTM, đảm bảo đáp ứng nhu cầu thanh toán của người dân, doanh nghiệp, tiết kiệm nguồn lực, phòng chống thất thu thuế, tội phạm; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật.

Thực tế trong thời gian qua, ngành Ngân hàng đã đồng bộ thực hiện nhiều giải pháp để thúc đẩy TTKDTM và đạt được nhiều kết quả ấn tượng. Hiện nay 87% số người trưởng thành tại Việt Nam đã có tài khoản ngân hàng. Số liệu thống kê của NHNN cũng cho thấy, 5 tháng đầu năm 2025, TTKDTM tiếp tục có những bước tiến mới, tổng giao dịch tăng 45,44% về số lượng và 25,21% về giá trị so với cùng kỳ 2024. Đặc biệt, giao dịch qua Internet, điện thoại di động và QR Code đều tăng trưởng ấn tượng, trong khi giao dịch qua ATM giảm, phản ánh xu hướng chuyển dịch sang thanh toán số. Đồng thời, thấu hiểu khó khăn của các hộ kinh doanh khi còn bỡ ngỡ với hoá đơn điện tử, nhiều ngân hàng cũng đã ra quân hỗ trợ. Đơn cử tại VietinBank đã phối hợp với các đối tác công nghệ như FPT Biznext, KiotViet, MISA… để cung cấp miễn phí hoặc hỗ trợ phần mềm bán hàng, hóa đơn điện tử, chữ ký số và phần mềm kế toán cho hộ kinh doanh. Nhờ đó, khách hàng có thể quản lý đơn hàng, kiểm soát doanh thu và xuất hóa đơn điện tử ngay trên điện thoại, mà không cần đầu tư thiết bị đắt tiền hay quy trình phức tạp.

SHB hỗ trợ tiểu thương chuyển đổi sang giao dịch trực tuyến qua tài khoản chính danh, thanh toán bằng mã QR kết hợp với loa thông báo biến động số dư. Cô Thuý, chủ quán bún thang ở ngõ 74 phố Trần Hưng Đạo (Hà Nội) chia sẻ: “Trước đây, vào giờ cao điểm buổi sáng, tôi phải vừa bán hàng vừa ghi chép sổ sách. Có hôm nhầm doanh thu, thất thoát tiền mà không rõ nguyên nhân. Từ khi chuyển sang thanh toán trực tuyến, mọi giao dịch đều được ghi nhận tức thì, hiển thị ngay trên ứng dụng điện thoại. Cuối ngày, doanh thu được tổng hợp tự động, không còn phụ thuộc vào trí nhớ hay sổ tay ghi chép như trước”.

Không chỉ minh bạch hóa dòng tiền, phương thức thanh toán mới còn giúp tiểu thương dễ dàng đối soát, xuất hóa đơn điện tử trong ngày, tuân thủ đầy đủ quy định về kê khai và quản lý hóa đơn theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Đại diện SHB cho biết, ngân hàng đã thiết kế hệ sinh thái tài chính số “may đo” riêng cho tiểu thương, giúp việc vận hành thuận tiện, chi phí thấp và sẵn sàng mở rộng quy mô kinh doanh. Tính đến nay, gần 98% giao dịch của khách hàng cá nhân tại SHB thực hiện qua kênh số. Ngân hàng đã phát hành gần 2.000 chiếc loa thanh toán, phủ rộng trong các lĩnh vực ăn uống, du lịch, hàng tiêu dùng… với hơn 610.000 giao dịch, doanh số thanh toán ước đạt khoảng 270 tỷ đồng.

TS. Châu Đình Linh - Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh nhấn mạnh, khi các giao dịch tài chính được thực hiện trên nền tảng số, dữ liệu giao dịch sẽ được lưu trữ chi tiết, giúp cơ quan quản lý dễ dàng giám sát, kiểm tra và quản lý dòng tiền hiệu quả hơn. Thanh toán số càng phổ biến thì giao dịch tiền mặt càng giảm, từ đó hạn chế tối đa các hoạt động thiếu minh bạch trong nền kinh tế. Ở góc độ vĩ mô, điều này giúp tiết giảm đáng kể chi phí in ấn, quản lý và lưu thông tiền mặt, tăng tốc độ xử lý giao dịch, đồng thời cải thiện hiệu quả sử dụng vốn và thúc đẩy vòng quay tiền nhanh hơn, mang lại lợi ích lớn cho toàn bộ nền kinh tế.

 https://thoibaonganhang.vn/so-hoa-tai-chinh-thuc-day-minh-bach-dong-tien-168539.html