Ông Tập thăm Philippines giữa nghi ngại Duterte bị Trung Quốc 'lừa'

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trong cuộc gặp tại Bắc Kinh tháng 5/2017. Ảnh: Reuters.

Chuyên cơ chở Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sáng nay hạ cánh xuống Philippines, bắt đầu chuyến thăm cấp nhà nước hai ngày, theo AFP. Ông Tập là chủ tịch Trung Quốc đầu tiên thăm Philippines trong 13 năm qua, sau chuyến thăm của ông Hồ Cẩm Đào năm 2005.

Tập Cận Bình sẽ gặp Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, các thành viên nội các và dự quốc yến ở dinh tổng thống Malacanang. Chủ tịch Trung Quốc cũng sẽ gặp một số lãnh đạo Philippines khác như cựu tổng thống, hiện là chủ tịch hạ viện Gloria Macapagal Arroyo, người đã thúc đẩy mối quan hệ nồng ấm với Trung Quốc khi đương chức, và chủ tịch thượng viện Vicente Sotto III.

"Mối quan hệ của chúng ta bây giờ được xem là cầu vồng sau mưa", ông Tập nói trong tuyên bố hôm 19/11, đề cập đến cái mà Trung Quốc gọi là "đảo chiều" trong quan hệ Trung Quốc - Philippines sau khi Duterte nhậm chức tháng 6/2016. Ông Tập từng đến Philippines vào tháng 11/2015 khi tham dự Hội nghị thượng đỉnh APEC ở Manila.

Philippines hy vọng chuyến thăm của ông Tập sẽ đưa đến việc ký kết thỏa thuận đầu tư vào những dự án cơ sở hạ tầng mà Trung Quốc từng cam kết khi Duterte tới thăm Bắc Kinh hai năm trước.

Chuyến thăm của ông Tập diễn ra trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh vị trí thống trị ở Thái Bình Dương. Sau khi đắc cử năm 2016, Duterte đảo ngược chính sách của người tiền nhiệm, thúc đẩy tăng cường quan hệ với Trung Quốc. Duterte nhiều lần ca ngợi ông Tập, thậm chí tuyên bố phán quyết của tòa quốc tế về vụ kiện Biển Đông là không có cơ sở.

Trung Quốc khi đó cam kết khoản cho vay và đầu tư 24 tỷ USD cho Philippines nhưng đến nay, số tiền Manila nhận được rất nhỏ giọt, khiến các nhà phê bình cho rằng Duterta đã bị lừa. Trong khi đó, những người khác cũng cảnh báo chính quyền Duterte về "cái bẫy nợ" Trung Quốc.

Xích lại gần Trung Quốc, Duterte ngày càng xa rời quan hệ đồng minh lâu đời với Mỹ, đồng thời tuyên bố chấm dứt mối quan hệ "phục tùng" với Washington, gọi tổng thống Mỹ khi đó Barack Obama là "con của gái điếm". Tuy nhiên, quan hệ hai nước đã nống ấm hơn sau khi Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ.

Giới quan sát nhận định, Philippines được xem là "phần thưởng quan trọng" cho Mỹ hoặc Trung Quốc trong cuộc đối đầu hiện nay ở khu vực.

Chiến đấu cơ Mỹ rơi ở biển Philippines, 2 phi công được cứu Lần thứ hai trong chưa đầy một tháng, một phi cơ thuộc tàu sân bay USS Ronald Reagan của Hải quân Mỹ gặp nạn.

Philippines thừa nhận doanh nhân Trung Quốc làm cố vấn cho Duterte Manila hôm nay thừa nhận vai trò cố vấn kinh tế của một công dân Trung Quốc, nhiều tuần sau khi Duterte phủ nhận.