Nữ hoàng Elizabeth II qua đời: Sự ra đi của một biểu tượng quốc gia

Nữ hoàng Elizabeth II có tên đầy đủ là Elizabeth Alexandra Mary Windsor, sinh ngày 21/4/1926, tại Mayfair, London. Bà là con đầu lòng của Công tước xứ York, Albert - con trai thứ hai của Vua George V và nữ công tước Elizabeth Bowes-Lyon. Khi sinh ra, công chúa nhỏ không được định là người kế vị vì cha bà là con trai thứ hai của Vua George V. Nhưng vào tháng 12/1936, vua Edward VIII thoái vị và cha của bà trở thành Vua George VI.

Năm 1952, Sau khi Vua George VI qua đời, Công chúa Elizabeth tiếp nhận ngai vàng Vương quốc Anh ở tuổi 25 với vương hiệu Elizabeth II. Bà đã giữ ngôi vị này trong 25.782 ngày, tương đương 70 năm 214 ngày, trở thành vị quân chủ nắm giữ vương quyền lâu nhất trong lịch sử nước Anh và lâu thứ 2 thế giới, chỉ xếp sau vua Louis XIV của Pháp, nắm giữ ngai vàng trong 72 năm 110 ngày. Nhưng nếu xét ở góc độ là nhà cai trị nữ thì Nữ hoàng Elizabeth II là người nắm giữ ngai vàng lâu nhất lịch sử thế giới.

Triều đại của bà trải qua 15 đời thủ tướng, bắt đầu từ ông Winston Churchill, sinh năm 1874, và cho đến bà Liz Truss, sinh năm 1975. Bà đã chứng kiến những thay đổi xã hội to lớn trong suốt triều đại của mình, trải qua thời kỳ hậu chiến, quá trình chuyển đổi từ đế chế sang Khối thịnh vượng chung (CHOGM), kết thúc Chiến tranh Lạnh, Vương quốc Anh gia nhập Liên minh châu Âu (EU) rồi rời đi sau đó.

Dù không nắm thực quyền trong chế độ quân chủ lập hiến, nhưng trong suốt hơn 70 năm trị vì, Nữ hoàng Elizabeth II đã trở thành một biểu tượng quốc gia. Với hầu hết người dân Vương quốc Anh, Nữ hoàng Elizabeth II là quân vương duy nhất mà họ biết, một hình tượng không thể thay đổi trên tem, tiền giấy và tiền xu. Bà luôn nổi bật trong những trang phục màu sắc rực rỡ, đeo vòng cổ ngọc trai, găng tay và túi xách. Nữ hoàng Elizabeth II được coi là biểu tượng của văn hóa đại chúng, một phần của văn hóa Anh. Bà đã trở thành một sự hiện diện thường xuyên trong mọi khía cạnh của đời sống quốc gia - thông điệp Giáng sinh hàng năm của bà, đặt vòng hoa tại Đài tưởng niệm chiến tranh Cenotaph vào Chủ nhật tưởng nhớ, tiến hành khai mạc quốc hội của bang...

Phía sau hậu trường, Nữ hoàng không ngừng làm việc để thực hiện các nhiệm vụ hiến định của mình, xử lý các hộp màu đỏ đầy giấy tờ chính thức mỗi ngày và tiếp đón các khán giả hàng tuần với các thủ tướng của mình. Cựu thủ tướng Tony Blair nhớ mãi những cuộc gặp đó. “Bạn có thể nói bất cứ điều gì bạn muốn với bà ấy, với sự tự tin hoàn toàn”, ông nói, “vì vậy, nếu bạn có bất kỳ câu hỏi thực sự khó nào, bạn có thể thảo luận với bà ấy, có lẽ nhiều hơn bất kỳ ai khác trên toàn thế giới”.

Cũng như việc di chuyển khắp Vương quốc Anh, Nữ hoàng thường xuyên thực hiện các chuyến công du nước ngoài của hoàng gia. Bà đã đi và gặp gỡ nhiều nhân vật chính trị và tôn giáo trên thế giới hơn bất kỳ nhà lãnh đạo quốc tế nào khác trong thế kỷ XX. Bà cũng đã tiếp đón hàng chục nhà lãnh đạo thế giới tại Cung điện Buckingham và Lâu đài Windsor cho các chuyến thăm cấp nhà nước, một số khách gây tranh cãi nhiều hơn những khách khác.

Hội nghị Thượng đỉnh G7 ở Cornwall vào năm 2021 chỉ là một dịp để có thể thấy rõ các nhà lãnh đạo khác đã kính trọng Nữ hoàng đến mức nào, mặc dù bà đã phải bỏ lỡ một hội nghị về khí hậu của Liên hợp quốc được tổ chức tại Glasgow vào tháng 11 năm ngoái khi các bác sĩ nói rằng bà nên nghỉ ngơi.

Nhận được tôn trọng lớn vì nhiều thập niên phục vụ công chúng và kinh nghiệm của mình, Nữ hoàng Elizabeth trở nên nổi tiếng với hình thức ngoại giao trầm lặng đặc biệt. Đây thường là điều cần thiết để duy trì các mối quan hệ đối tác quan trọng của Anh ở nước ngoài. Bà có một sức hút nhẹ nhàng, một phong cách lãnh đạo và khả năng luôn đặt những câu hỏi đúng đắn để khuyến khích người khác trò chuyện và cảm thấy được lắng nghe.

Với tư cách là người đứng đầu CHOGM, có 54 quốc gia thành viên vào cuối thời kỳ trị vì của bà và là nguyên thủ quốc gia của 14 vương quốc, hàng trăm triệu người đã coi bà như một nhà lãnh đạo. Cựu Tổng Thư ký CHOGM, Sir Sonny Ramphal, nói: “Bà ấy quan tâm rất nhiều đến thể chế này không chỉ với tư cách là một tổ chức của Anh, mà còn là một tổ chức có lợi cho các quốc gia thuộc Khối thịnh vượng chung và trên thế giới”.

Tại mọi cuộc họp chính phủ của những người đứng đầu CHOGM mà bà tham dự, Nữ hoàng Elizabeth luôn dành thời gian gặp gỡ mọi nhà lãnh đạo; bà tin rằng bất kể đất nước rộng lớn hay hùng mạnh, mọi nhà lãnh đạo đều bình đẳng tại CHOGM. Đó là một sân chơi bình đẳng, không giống như nhiều hiệp hội toàn cầu khác. Đối với nhiều người, bà còn là một hình tượng của sự hòa giải.

Chuyến thăm lịch sử của bà đến Cộng hòa Ireland vào tháng 5 - 2011 là một bước đột phá. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một Quốc vương Anh sau 100 năm và được coi là một cử chỉ mang tính biểu tượng sâu sắc, chính thức hóa việc bình thường hóa quan hệ giữa Ireland và Vương quốc Anh sau khi thỏa thuận Thứ Sáu Tuần Thánh được ký kết. Bà cũng là Quốc vương Anh đầu tiên đến thăm Trung Quốc và Arab Saudi, là người đầu tiên đặt chân đến một nhà thờ Hồi giáo, và là người đầu tiên gặp Giáo hoàng tại Vatican.

Sau khi biết tin bà qua đời, nhiều nhà lãnh đạo thế giới đã gửi lời chia buồn và bày tỏ niềm tiếc thương sâu sắc. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres bày tỏ: “Là nguyên thủ quốc gia trị vì lâu nhất của Vương quốc Anh, Nữ hoàng Elizabeth II được nhiều người mến mộ vì phẩm giá và sự cống hiến của bà trên khắp thế giới. Nữ hoàng Elizabeth II là người bạn tốt của Liên hợp quốc. Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn đối với Nữ hoàng vì sự cống hiến bền bỉ, suốt đời của bà trong sự nghiệp phụng sự nhân dân. Thế giới sẽ mãi ghi nhớ sự tận tâm và khả năng lãnh đạo của bà”.

Tổng thống Mỹ Joe Biden nhấn mạnh “trong một thế giới liên tục thay đổi, Nữ hoàng Elizabeth II là sự hiện diện vững chắc và nguồn an ủi cũng như niềm tự hào của nhiều thế hệ người Anh. Di sản của bà in đậm trong những trang sử của nước Anh và trong câu chuyện về thế giới chúng ta”.

Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel đánh giá: “Nữ hoàng Elizabeth II đã luôn cho chúng ta thấy tầm quan trọng của những giá trị lâu dài trong thế giới hiện đại bằng sự phục vụ và cam kết của mình”.

Trong khi đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron khẳng định “Nữ hoàng Elizabeth II đại diện cho tính liên tục và thống nhất của nước Anh trong hơn 70 năm qua. Bà là một người bạn của nước Pháp, một nữ hoàng nhân hậu, người đã để lại dấu ấn lâu dài cho đất nước và thế kỷ của bà”.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi cho rằng Nữ hoàng Elizabeth II sẽ được nhớ đến “như một nhà lãnh đạo kiên trung trong thời đại của chúng ta. Sự lãnh đạo của bà đã truyền cảm hứng cho đất nước và dân tộc của mình. Thật đau buồn trước sự ra đi của bà. Xin chia buồn với gia đình bà và người dân Vương quốc Anh”.

Trong khi đó, theo Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier, “Nữ hoàng Elizabeth II là người phụ nữ định hình thế kỷ. Bà đã chứng kiến và viết nên lịch sử đương đại”. Ngoại trưởng Đức Annalena Bearbock đánh giá: “Nữ hoàng Elizabeth II là nguồn sức mạnh mang lại sự tự tin cho đất nước của bà trong gần 100 năm. Nước Đức sẽ mãi biết ơn bà vì đã tiếp cận chúng tôi cho các nỗ lực hòa giải sau thảm họa Chiến tranh thế giới thứ hai”.

https://cand.com.vn/the-gioi-24h/nu-hoang-elizabeth-ii-qua-doi-su-ra-di-cua-mot-bieu-tuong-quoc-gia-i666971/