Theo giới phân tích, thỏa thuận này có thể mở đường cho một kỷ nguyên hợp tác mới.
Một thập kỷ sau khi cái tên Nokia dần biến mất khỏi tâm trí người tiêu dùng, tập đoàn Phần Lan bất ngờ trở lại tâm điểm toàn cầu - không phải với điện thoại di động, mà với hạ tầng của kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.
Mới đây, Nvidia - gã khổng lồ chip AI của Mỹ - tuyên bố đầu tư 1 tỷ USD vào Nokia, mua gần 166 triệu cổ phiếu mới phát hành, tương đương gần 3% cổ phần, trong khuôn khổ chiến lược mở rộng liên minh công nghệ. Tin tức này ngay lập tức khiến cổ phiếu Nokia tăng hơn 20%, lên mức cao nhất trong gần một thập kỷ, và mở ra chương mới cho cả hai gã khổng lồ - một biểu tượng cũ của kỷ nguyên di động, và một biểu tượng mới của kỷ nguyên AI.
Theo Financial Times, khoản đầu tư này nằm trong chuỗi thương vụ liên tục của Nvidia nhằm mở rộng hệ sinh thái AI vượt ra ngoài lĩnh vực chip. Nếu như trong thập niên qua, Nvidia là “bộ não” của cuộc cách mạng trí tuệ nhân tạo với các dòng GPU như H100, thì giai đoạn tới, Jensen Huang - nhà sáng lập kiêm CEO Nvidia - muốn nắm cả “mạch máu” của hệ sinh thái đó: hạ tầng mạng và trung tâm dữ liệu.
Để làm được điều đó, họ cần một đối tác có kinh nghiệm toàn cầu trong xây dựng mạng viễn thông, hệ thống quang học và 5G/6G - và không ai phù hợp hơn Nokia, công ty đang nỗ lực chuyển mình từ một nhà sản xuất thiết bị mạng truyền thống sang nhà cung cấp hạ tầng dữ liệu thông minh, nơi mọi đường truyền đều được điều khiển bằng AI.
Nhiều chuyên gia nhận định, đây là một “cuộc tái sinh công nghệ” ngoạn mục của Nokia. Sau khi thất bại trên thị trường điện thoại thông minh và bán mảng di động cho Microsoft năm 2014, Nokia từng rơi vào bóng tối, bị lấn át bởi Huawei và Ericsson trong lĩnh vực thiết bị mạng. Nhưng trong vài năm trở lại đây, hãng âm thầm tái cấu trúc, đầu tư mạnh vào mảng AI-RAN (Artificial Intelligence Radio Access Network) - công nghệ sử dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hệ thống mạng không dây. Dưới thời CEO Justin Hotard, người từng lãnh đạo mảng trung tâm dữ liệu tại Intel, Nokia đang tái định vị mình là công ty hạ tầng AI toàn cầu, tập trung vào điện toán biên, mạng 6G và kết nối dữ liệu siêu tốc - những nền tảng sống còn của kỷ nguyên điện toán trí tuệ.
Đối với Nvidia, thương vụ này là một bước đi chiến lược để khép kín “tam giác AI”: chip - phần mềm - hạ tầng mạng. Khi thế giới ngày càng phụ thuộc vào các mô hình trí tuệ nhân tạo khổng lồ, những trung tâm dữ liệu AI không còn là các “hộp đen” tách biệt mà trở thành mạng lưới toàn cầu, đòi hỏi lượng điện năng, băng thông và tính ổn định khổng lồ. Nvidia không chỉ muốn cung cấp GPU cho các trung tâm này, mà còn muốn định hình cách dữ liệu di chuyển giữa chúng - thứ vốn là “vùng chuyên môn” của Nokia.
Theo giới phân tích, thỏa thuận này có thể mở đường cho một kỷ nguyên hợp tác mới, trong đó Nokia sẽ tích hợp nền tảng AI và GPU của Nvidia vào các thiết bị mạng của mình, giúp các nhà mạng toàn cầu xây dựng mạng thông minh tự động, có khả năng dự đoán và tối ưu luồng dữ liệu theo thời gian thực. Đây là bước tiến tất yếu trong bối cảnh các công ty viễn thông đang chạy đua triển khai 6G và Internet vạn vật công nghiệp (IIoT), nơi hàng tỷ thiết bị kết nối liên tục đòi hỏi năng lực xử lý tức thời.
Tuy nhiên, đằng sau sự hứng khởi vẫn là những hoài nghi. Một số nhà đầu tư lo ngại việc phát hành cổ phần mới cho Nvidia có thể làm pha loãng lợi nhuận của cổ đông hiện hữu. Giới chuyên gia công nghệ thì đặt câu hỏi: liệu Nokia có thể thực sự bắt kịp tốc độ đổi mới của Nvidia, một công ty nổi tiếng với văn hóa “tăng trưởng theo cấp số nhân”? Hay liệu Nvidia đang “mua lại thời gian” - một cách nhanh nhất để tiến vào lĩnh vực mạng mà không cần tự xây dựng từ đầu? Dù câu trả lời thế nào, điều rõ ràng là cả hai đang nắm trong tay một lợi thế mà ít ai có được: sự bổ trợ hoàn hảo giữa kinh nghiệm viễn thông và sức mạnh AI.
Sự trở lại của Nokia trong bối cảnh này mang một ý nghĩa biểu tượng đặc biệt. Một thương hiệu từng bị coi là “di sản của thời quá khứ” nay lại được định vị là xương sống của tương lai. Câu chuyện của Nokia không chỉ là hành trình phục sinh của một tập đoàn, mà còn là minh chứng rằng trong công nghệ, “thất bại” không phải là dấu chấm hết, mà là điểm khởi đầu của một chu kỳ đổi mới khác. Khi các công ty từ chip, viễn thông đến năng lượng đều đang tìm cách định nghĩa lại vai trò của mình trong kỷ nguyên AI, Nokia - với hậu thuẫn từ Nvidia - có cơ hội bước vào hàng ngũ trung tâm của thế giới siêu kết nối mới.
Ngày đăng: 14:16 | 29/10/2025
Vũ Anh / Market Times