Mùa cốm đang ở dịp cuối vụ. Những ngày này, nhiều người Hà Nội lại tranh thủ mua vội ít cốm tươi thơm lừng để tận hưởng và níu giữ thêm cái hương thơm tinh khiết của mùa thu se lạnh.
Cốm được làm từ nhiều loại lúa khác nhau nhưng ngon nhất vẫn là lúa nếp cái hoa vàng trong cả hai mùa lúa chiêm và lúa mùa. Thông thường, người ta thường hay chọn lúa mùa (từ khoảng rằm tháng 7 âm lịch đến hết tháng 9 âm lịch) để làm cốm. Cốm vụ mùa vào thời điểm tiết trời thu se lạnh. Đây cũng chính là vụ mà vị cốm ngọt thanh, thơm và ngon hơn.
Gặt lúa là bước đầu tiên trong quy trình làm cốm.Lúa gặt về được buộc thành từng bó cho dễ sơ chế tuốt lấy từng hạt lúa non. Hiện nay, tại các làng nghề làm cốm tại Hà Nội phải nhập nguyên liệu là lúa non tại các huyện ngoại thành như: Đông Anh, Mê Linh, Ứng Hòa, Thanh Oai.
Sau khi đem những bó lúa về nhà, mọi người tập trung sơ chế tuốt lấy hạt thóc. Trung bình 100kg hạt thóc nhặt ra được 18 - 25kg cốm. Hiện nay, nhiều nhà đồng thời dùng máy tuốt, máy xay để thuận tiện cho việc làm sạch hạt thóc và tăng năng suất.
Theo chị Đỗ Bích Nguyệt, có kinh nghiệm 20 năm làm cốm tại Mễ Trì (Hà Nội) chia sẻ: "Nếu làm theo cách truyền thống năng suất khoảng 50kg/ngày, gia đình làm công nghiệp cho năng suất 100kg/ngày."
Những hạt lúa tròn mẩy, thơm phức sau khi tuốt hạt, sàng bỏ rơm và những hạt thóc lép thì đem đãi qua nước. Để ráo nước, hạt thóc se lại đem rang trên chảo nóng.
Chảo rang cốm thường bằng gang đúc, lửa của củi khô, lửa đều, đảo đều có như vậy từng hạt cốm khi rang xong không bị cháy, vẫn mềm dẻo và thơm. Thời gian rang tương ứng với khối lượng cốm thóc trong chảo. Mỗi lượt rang, tùy vào khối lượng thóc, tuy nhiên nên rang 5kg/lượt để đảm bảo hạt thóc được chín đều. Đây là giai đoạn người thợ làm cốm cần chú trọng ở kỹ năng quan sát.
Theo kinh nghiệm, cốm được rang trong lửa nhỏ, đảo liên tục cho nóng đều. Sau khi rang xong, mẻ cốm được chuyển sang máy để tách trấu. Thóc rang xong, người làm cốm đợi nguội rồi cho từng mẻ vào cối giã.
Tùy theo độ non của lúa, trung bình giã và sàng sảy từ 5 đến 8 lần mới thành cốm. Để ra được một mẻ cốm 40 - 50kg thì mất thời gian khoảng 3-4 giờ. Công đoạn cuối cùng là sàng, lọc nốt phần thóc còn lại bám trên hạt cốm.
Việc sàng và giã cốm ở công đoạn này phải thực hiện khoảng 5 lần để cho ra một mẻ cốm sạch. Một mẻ lúa sữa non khoảng 10kg sẽ tạo thành khoảng 1kg cốm.
Một mẻ cốm chia ra thành 4 loại cốm: cốm rót, cốm non, cốm già và cốm đầu lia. Giá bán ra được dựa vào loại cốm, dao động từ 180.000 - 250 .000 đồng/kg.
Những hạt cốm xanh được gói cẩn thận trong lớp lá ráy, lá sen, buộc rơm nếp đầy hấp dẫn.
Chị Nguyễn Liên, tiểu thương tại chợ Hà Đông chia sẻ: "Cuối vụ nhiều người hay đặt theo buổi.Tôi cũng lấy buôn theo ngày, chỉ lấy khoảng 5kg. Cốm ngon, lấy đến đâu bán hết đến đó."
Chị N.Minh, Hoàn Kiếm (Hà Nội) cho hay: "Cốm tươi rất dễ hư chỉ để được 4 ngày, nếu bảo quản không tốt, nhất là khi thời tiết ẩm ướt, chúng dễ bị mốc. Nhà tôi thích ăn cốm nhưng chỉ dám mua từng chút một, ăn đến đâu, hết đến đấy".
Ngoài bán cốm tại các địa điểm, nhiều hộ gia đình làng nghề đã kết hợp với các trường giới thiệu nghề truyền thống.
Cốm có rất nhiều cách thưởng thức. Có thể ăn ngay hoặc chế biến cốm thành các món bánh cốm, cốm xào, chè cốm...và đặc biệt là sự kết hợp hòa quyện giữa chè sen - cốm mộc.
Các bé chụp ảnh kỷ niệm bên mô hình làm cốm truyền thống.
Anh Tuấn Vũ, Văn Quán (Hà Nội) cho biết, vì muốn mua làm quà tặng người thân ở xa nên anh vừa tìm đến làng cốm ở Mễ Trì Hạ mua 2kg với giá 500.000 đồng. Anh chia sẻ thêm: " Vì đây là khoảng thời gian cuối vụ cốm, tôi mua 2kg để gửi đi 2 nơi, mỗi nơi một chút còn bình thường, gia đình tôi có ăn cũng chỉ dám mua vài gram/lần vì sợ hỏng. Mình không có đồ nghề nên không thể mang cốm cũ ra rang rồi giã lại để lưu giữ vị dẻo thơm của hạt cốm được".
ASIAD dùng thể thức quái dị, Thái Lan thua sạch vòng bảng vẫn vào tứ kết
Đội tuyển Thái Lan vẫn rộng cửa vào tứ kết môn bóng đá nữ ASIAD 18 dù không giành được điểm nào ở vòng bảng. |
Việt Nam lần đầu cắt cơ thắt dưới thực quản qua nội soi đường miệng
Lần đầu tiên tại Việt Nam, phẫu thuật nội soi cắt cơ thắt dưới thực quản qua đường miệng được thực hiện thành công tại ... |
Ngày đăng: 15:34 | 11/10/2018
/ http://danviet.vn